Nghị sĩ lưỡng đảng tiếp tục kiểm phiếu đại cử tri trong phiên họp chung ngày 6/1, vài giờ sau khi đám đông ủng hộ Tổng thống Donald Trump xông vào Đồi Capitol, khiến một phụ nữ thiệt mạng. Trước khi phiên họp bị gián đoạn, quốc hội chỉ mới kiểm được 12 phiếu đại cử tri trong tổng số 538 phiếu và tất cả đều là phiếu bầu cho Trump.
"Hãy tiếp tục làm việc", Phó tổng thống Mỹ Mike Pence phát biểu tại quốc hội trước sự hoan nghênh từ thượng nghị sĩ lưỡng đảng. "Gửi đến những người đã tàn phá Đồi Capitol của chúng ta hôm nay: các bạn không thắng. Bạo lực không bao giờ thắng. Tự do chiến thắng".
Phó tổng thống Mỹ Mike Pence tiếp tục chủ trì phiên họp sau thời gian bị gián đoạn. Ảnh: Senate TV.
Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói rằng cuộc họp phải kéo dài đến đêm.
"Chúng tôi biết rằng hôm nay chúng tôi sẽ là một phần của lịch sử theo cách tích cực, bất chấp những phản đối vô căn cứ đối với cuộc bỏ phiếu của Cử tri đoàn. Giờ đây, chúng ta sẽ là một phần của lịch sử, vì bức tranh đáng xấu hổ về đất nước chúng ta đã trưng ra thế giới, được truyền bá ở cấp cao nhất", bà Pelosi nói với các nghị sĩ.
Bạo lực xảy ra ở Đồi Capitol chiều 6/1 khi một đám đông trung thành với Tổng thống Trump xông vào tòa nhà, buộc quốc hội dừng kiểm phiếu, trong khi cảnh sát sơ tán Phó tổng thống Pence, các nghị sĩ trong bối cảnh bạo lực, hỗn loạn và gián đoạn. Tòa nhà bị đóng cửa sau đó, cho đến khi lực lượng an ninh thông báo tòa nhà đã được an toàn vào 17h40 (5h40 ngày 7/1 giờ Hà Nội).
Tình trạng bất ổn khiến Thị trưởng Muriel Bowser của thủ đô Washington tuyên bố lệnh giới nghiêm toàn thành phố từ 18h ngày 6/1 đến 6h ngày 7/1. Quân đội đã kích hoạt Lực lượng Vệ binh Quốc gia Đặc khu Columbia, gồm 1.100 binh sĩ, để đảm bảo an ninh.
Sau khi phiên họp bắt đầu lại, lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell chỉ trích đám đông bạo loạn và tuyên bố quốc hội sẽ chứng nhận người chiến thắng.
"Chúng tôi sẽ không cúi đầu trước sự vô pháp hay sự đe dọa. Chúng tôi đã trở lại vị trí của mình, chúng tôi sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình theo Hiến pháp và vì quốc gia chúng ta. Và chúng tôi sẽ làm điều đó, tối nay", McConnell nói. "Họ cố phá nền dân chủ của chúng ta, họ đã thất bại. Họ đã thất bại trong nỗ lực cản trở quốc hội". McConnell kết thúc nhận xét bằng cách tuyên bố quốc hội sẽ chứng nhận "người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020".
Lực lượng an ninh tại Đồi Capitol đưa các nghị sĩ trở lại phòng họp sau cuộc hỗn loạn hôm 6/1. Ảnh: New York Times.
Lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cũng lên án mạnh mẽ các sự kiện diễn ra ở Đồi Capitol hôm nay và đổ lỗi cho Tổng thống Trump.
"Thánh đường đối với nền dân chủ đã bị xúc phạm. Đây sẽ là vết nhơ không dễ gì tẩy rửa của đất nước chúng ta, di sản khủng khiếp cuối cùng không thể xóa nhòa của tổng thống Mỹ thứ 45 và không nghi ngờ gì, cũng là tổng thống tệ hại nhất của chúng ta", Schumer nói.
Schumer, người sẽ lãnh đạo Thượng viện từ 20/1 sau chiến thắng của đảng Dân chủ ở bang Georgia, sau đó đề cập vai trò của Trump trong việc đám đông xông vào Đồi Capitol.
"Tổng thống này phải chịu rất nhiều trách nhiệm. Đám đông này một phần tốt đẹp mà Tổng thống Trump đang làm. Sự kiện hôm nay chắc chắn sẽ không xảy ra nếu không có ông ấy", ông nói. "Giờ đây, ngày 6/1 sẽ là một trong những ngày đen tối nhất của lịch sử nước Mỹ gần đây".
Một số nghị sĩ đảng Cộng hòa cho biết họ đã thay đổi quyết định, không tiếp tục phản đối kết quả bầu cử và ủng hộ chứng nhận người chiến thắng để đảm bảo sự ổn định. Một trong số đó là thượng nghị sĩ Kelly Loeffler, người vừa thất bại trong cuộc tranh cử vào Thượng viện ở bang Georgia.
"Bây giờ tôi không thể phản đối chứng nhận của những cử tri này", Loeffler nói và nhận được sự cổ vũ của các nghị sĩ.
Theo yêu cầu của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Mỹ, Thống đốc New York Andrew Cuomo sẽ triển khai 1.000 thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia New York đến thủ đô Washington "để hỗ trợ và tạo điều kiện chuyển giao quyền lực một cách hòa bình".
"Trong 244 năm, nền tảng của nền dân chủ của chúng ta là sự chuyển giao quyền lực một cách hòa bình và New York sẵn sàng giúp đảm bảo ý chí của người dân Mỹ được thực hiện một cách an toàn và dứt khoát", Cuomo nói.
Vệ binh sẽ được triển khai trong tối đa hai tuần. Cuomo cho biết việc triển khai "sẽ không ảnh hưởng đến những nỗ lực không ngừng của bang chúng tôi để ngăn chặn và chống Covid-19".
Huyền Lê (Theo AFP, Hill, CNN)
