Vài năm qua, các công ty ngành này đổ đến đây Ireland nhờ mức thuế thấp. Các hãng công nghệ lớn như Facebook, Alphabet mở trụ sở khu vực tại Dublin. Các hãng dược phẩm như Pfizer, Merck & Co cũng xây nhà máy sản xuất lớn ở đây.
Lợi nhuận các ngành này bùng nổ đã tạo ra khoản thuế lớn, giúp chính phủ Ireland chi trả cho các chính sách hỗ trợ kinh tế đắt đỏ trong đại dịch. Khoảng một phần tư lực lượng lao động của Ireland vẫn đang không được đi làm.
Covid-19 đã kéo nhu cầu dược phẩm và sản phẩm liên quan lên cao. Việc này giúp xuất khẩu của Ireland tăng lên mức kỷ lục năm ngoái. Nhu cầu dịch vụ trực tuyến cũng vậy, giúp GDP ngành thông tin – truyền thông của Ireland tăng 9,7% trong tháng 12/2020 so với cùng kỳ năm trước đó.
Bên ngoài văn phòng của Facebook tại Dublin (Ireland). Ảnh: CNN
Sự kết hợp này đã đưa Ireland vào nhóm nước hiếm hoi vẫn tăng trưởng trong năm đại dịch đầu tiên. Hôm 5/3, cơ quan thống kê nước này cho biết GDP Ireland tăng 3,4% năm 2020, cao hơn cả Trung Quốc (2,3%) – nước đầu tiên kiểm soát được Covid-19.
Dù vậy, nhiều lĩnh vực khác của Ireland, trong đó có ngành du lịch - khách sạn, lại phải trải qua năm tồi tệ nhất lịch sử. Theo LVA – hiệp hội đại diện cho các quán rượu nước này, các lệnh giãn cách của chính phủ đã khiến rất nhiều thành viên của họ phải chịu đợt đóng cửa dài nhất châu Âu, bắt đầu từ tháng 3/2020. "Trong 204 năm qua, tôi có thể nói 2020 là năm tệ nhất", Donall O’Keeffe – Giám đốc LVA cho biết.
Những bước lùi như vậy khiến số người thất nghiệp tại đây – đã bao gồm người nhận hỗ trợ đặc biệt từ chính phủ sau khi bị sa thải vì đại dịch – lên 25% tháng trước. Đưa những người này quay lại công sở là quá trình cần nhiều thời gian và còn phụ thuộc vào việc tiêm vaccine vốn có khởi đầu chậm chạp.
Jason McGowan là bếp trưởng của khách sạn Errigal Country House tại Cavan – một vùng nông thôn ở Ireland. Khách sạn này đóng cửa trong phần lớn thời gian năm ngoái và McGowan phải dựa vào trợ cấp chính phủ để tồn tại.
"Khó khăn lắm. Đây là một trong những việc bạn chẳng bao giờ nghĩ là sẽ xảy ra. Tôi chưa bao giờ thất nghiệp lâu đến thế này", anh nói.
Ở nông thôn Ireland, các khách sạn chủ yếu dựa vào đám cưới để có doanh thu. Tuy nhiên, việc tụ tập đông người đã bị cấm vì đại dịch. "Chúng tôi mất phần lớn đám cưới năm ngoái. Nhiều đám phải chuyển sang năm nay. Nhưng nếu một đám cưới chỉ có 50 khách, chúng tôi không thể bù lại chi phí điện gas và nhân công", McGowan cho biết.
Khoảng cách mà đại dịch tạo ra giữa các các lĩnh vực trong nền kinh tế Ireland được phản ánh rất rõ trong số liệu thống kê hôm qua. Những ngành đa quốc gia, trong đó có công nghệ và dược phẩm tăng trưởng tới 18,2%. Ngược lại, các ngành còn lại giảm 9,5%.
Tính chung trên toàn cầu, GDP châu Âu giảm mạnh nhất. Riêng eurozone co lại 6,8% năm ngoái.
Điều khiến Ireland trở nên khác biệt là các hãng dược phẩm và dịch vụ máy tính đã trở thành các ngành lớn nhất nước. Theo số liệu của Cơ quan Phát triển Công nghiệp Ireland, lĩnh vực khoa học đời sống – trong đó dược phẩm chiếm phần lớn – đóng góp một phần ba GDP năm 2019. Tổng doanh thu dược phẩm, sản phẩm y tế của Ireland năm 2020 tăng 25% so với năm trước đó, chiếm gần 2/5 kim ngạch xuất khẩu.
Điểm đến của phần lớn số hàng này là Mỹ. Năm ngoái, Mỹ ghi nhận sản phẩm y tế nhập khẩu từ Ireland tăng 6,8% và hóa chất hữu cơ tăng 19,5%. Với một quốc gia nhỏ như Ireland, những số liệu này rất đáng ngạc nhiên. Năm 2020, họ xếp thứ 9 trong danh sách nguồn nhập hàng của Mỹ.
Sự phất lên của ngành này năm ngoái đã giúp ngân sách Ireland có thêm 9% thuế từ doanh nghiệp. Các doanh nghiệp dược phẩm Mỹ bắt đầu hiện diện tại Ireland từ cuối thập niên 60, nhưng chỉ phát triển mạnh từ năm 2000. Hiện tại, 9 trong 10 hãng dược phẩm hàng đầu thế giới có hoạt động tại Ireland, lớn nhất là Pfizer.
Lý do lớn giúp Ireland thu hút các công ty Mỹ là mức thuế thu nhập doanh nghiệp thấp. Việc này không hề thay đổi, bất chấp Mỹ sửa quy định đánh thuế thu nhập ở nước ngoài với các công ty nước này từ năm 2017. Xuất khẩu dược phẩm từ Ireland sang Mỹ vẫn tiếp tục tăng mạnh vài năm gần đây.
Giới quan sát cho biết không chỉ thuế, điểm thu hút của Ireland còn là lực lượng lao động tay nghề tốt, cũng như độ tin cậy, chuẩn mực kiểm soát chất lượng cao.
Hà Thu (theo WSJ)