Trong văn bản đề xuất gửi Chính phủ và Bộ Công Thương, tỉnh Quảng Trị cho biết nhu cầu nhập khẩu than của Việt Nam tăng cao, nhưng hạ tầng cửa khẩu La Lay, huyện Đakrong chưa đáp ứng, khiến xe hàng ùn ứ, doanh nghiệp mất cơ hội tăng sản lượng.
Hạ tầng tại cửa khẩu quốc tế La Lay chưa đồng bộ, thường xuyên xảy ra ùn tắc lúc cao điểm. Ảnh: Hoàng Táo
Quảng Trị đề xuất xây dựng băng tải than đá từ Lào về đến cảng biển Mỹ Thủy, huyện Hải Lăng, công suất 1.500-6.000 tấn mỗi giờ, chia làm nhiều giai đoạn đầu tư. Hệ thống sẽ vận chuyển từ 15 đến 20 triệu tấn than đá từ Lào về Việt Nam mỗi năm.
Trong đó, đoạn phía Lào dài 85 km từ mỏ than đến cửa khẩu La Lay, đoạn phía Việt Nam dài 75 km từ cửa khẩu về cảng biển. Tổng mức đầu tư riêng đoạn ở Việt Nam dự kiến là 10.800 tỷ đồng. Trước mắt, nhà đầu tư xây dựng băng tải dài 5 km, công suất 6.000 tấn mỗi giờ ở cửa khẩu quốc tế La Lay, băng qua biên giới hai nước Việt Nam và Lào.
Ngày 17/5, đoàn chuyên viên biên giới hai nước đã khảo sát thực địa và thống nhất kiến nghị hai Chính phủ cho phép đầu tư băng tải than đá. Phó chủ tịch tỉnh Quảng Trị Lê Đức Tiến cho rằng phương án này hiệu quả để tăng năng suất than nhập khẩu, giảm thiểu rủi ro, bảo vệ môi trường, tránh hư hỏng hạ tầng giao thông.
Tỉnh Quảng Trị đề xuất xây dựng băng tải than đá ở khu vực biên giới, thay thế phương thức vận chuyển bằng xe tải như hiện nay. Ảnh: Hoàng Táo
Trên cơ sở đó, Quảng Trị kiến nghị Thủ tướng đồng ý về chủ trương xây dựng kho bãi và băng tải ở khu vực biên giới La Lay; giao tỉnh Quảng Trị phối hợp với tỉnh Salavan thiết kế, thi công, đồng thời đề nghị các bộ Công Thương, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Hải quan hỗ trợ hoàn thiện thủ tục đầu tư.
Trữ lượng than đá tại hai tỉnh Sekong và Salavan khoảng một tỷ tấn. Nhu cầu vận chuyển về Việt Nam để sử dụng và xuất khẩu qua nước thứ ba khoảng 20-30 triệu tấn mỗi năm. Tuy nhiên, hạ tầng tại cửa khẩu quốc tế La Lay chưa đồng bộ, chưa có bãi tập kết, thường xuyên ùn tắc gây mất an ninh, an toàn giao thông, ô nhiễm môi trường. Năng lực nhập khẩu hiện tại của Quảng Trị chỉ đạt khoảng hai triệu tấn mỗi năm, cao điểm nhất đạt 15.000 tấn một ngày với 500 lượt xe qua lại.
Theo Sở Công Thương Quảng Trị, từ năm 2021 đến cuối tháng 3/2023, than đá nhập qua cửa khẩu La Lay đạt 800.000 tấn, trị giá 70 triệu USD. Đặc biệt, lượng hàng 4 tháng đầu năm nay gần bằng cả năm 2022.