Đây là lần thứ ba Quang Liêm gặp Carlsen, và kỳ thủ số một Việt Nam thất bại. Hai lần chạm trán trước đó đến ở giải cờ chớp thế giới năm 2012 và 2014. Đây cũng là ván thua đầu tiên của kỳ thủ TP HCM tại giải cờ nhanh thế giới 2019. Anh đạt bảy điểm sau 10 ván và đứng thứ bảy.
Cầm quân đen gặp Carlsen - kỳ thủ đạt phong độ cao với hai ván thắng liên tiếp trước đó, Quang Liêm nếu hòa cũng là thành công. Anh bất ngờ chọn khai cuộc Gambit Hậu tiếp nhận (1. d4 d5 2. c4 dxc4). Đây không phải khai cuộc thường thấy trong những ván cờ đỉnh cao đương thời. Theo thống kê của chessgames, Carlsen mới thi đấu 15 ván theo khai cuộc này, tính cả quân trắng lẫn đen. Các cao thủ thường chọn Gambit Hậu không tiếp nhận với 2...c6 hoặc 2...e6. Đại kiện tướng Peter Leko bình luận: "Quang Liêm làm vậy để gây bất ngờ cho Carlsen. Cậu ấy muốn tạo khai cuộc chắc chắn trước Vua cờ".
Carlsen khởi đầu không tốt nhưng thắng ba ván cuối hôm 27/12 để độc chiếm đỉnh bảng. Ảnh: Wrbc.
Mấu chốt ván đấu nằm ở việc chiếm trung tâm từ khai cuộc. Carlsen tạo thế chủ động và tấn công trung tâm. Ô d5 là chìa khóa dẫn tới thành bại, và Vua cờ người Na Uy chiếm được mà không mất quá nhiều thời gian. Anh thắng nhanh sau 32 nước cờ, khi đồng hồ vẫn còn gần 13 phút.
Có những ý kiến trái chiều về lý do Carlsen thắng nhanh Quang Liêm. Leko đề cao kỳ thủ số một thế giới. Ông nói: "Thật là khó chịu khi thấy Carlsen chơi hay đến nhường nào". Nhưng Đại kiện tướng Evgenij Miroshnichenko lại cho rằng Quang Liêm tự thua. "Các nước đi của Carlsen đều rất tự nhiên. Đôi khi cậu ấy không cần làm gì nhiều mà vẫn thắng, bởi đối thủ sai lầm nghiêm trọng".
Thế cờ sau 12.Bc2. Trắng muốn chiếm lấy ô d5, nên tìm cách đưa tốt e6 khỏi vị trí bảo vệ d5. Lúc này, máy tính đề xuất Đen đổi tượng vào c2. Nhưng Quang Liêm lại đi 12...Qd7. "Sai lầm này là bước ngoặt của ván cờ", Miroshnichenko bình luận.
Sau 14.d5, Trắng tạo ưu thế lớn. Cặp tốt trắng ở d5 và e5 quá mạnh để siết chặt không gian của Đen. Quang Liêm không còn cách nào phá vỡ cặp tốt này. Anh không thể đẩy 14...c6 hay 14...f6, vì sẽ bị đáp lại lần lượt bằng 15.d6 hoặc 15.e6. Khi đó tốt trắng ở hàng sáu mạnh vô phương chống đỡ. Đen cũng không thể ra xe cột d để tấn công tốt d5, bởi Trắng sẽ dùng tượng đổi lấy mã b6, triệu tiêu quân phòng ngự này.
Kể từ khi chiếm trọn trung tâm, Carlsen tỏ ra đắc chí. Anh đi quân rất nhanh, rồi ngồi và ngó nghiêng xung quanh tỏ vẻ sốt ruột. Đây là điệu bộ quen thuộc của Vua cờ 29 tuổi mỗi khi anh cầm chắc phần thắng. Carlsen dồn quân tấn công thành Đen. Bị hạn chế không gian di chuyển quân, Quang Liêm không thể chống đỡ.
Sau khi xin thua, Quang Liêm còn ngồi lại phân tích về Carlsen. Anh chỉ tay, ý muốn nói rằng nước 12...Bxc2 có lẽ tốt hơn cho Đen.
Thất bại trước Carlsen là điều đã lường trước với Quang Liêm. Kỳ thủ số một Việt Nam vẫn có thể hài lòng với thành tích trong ngày thi thứ hai. Anh hòa hai ván đầu trước Alexander Zubov và Boris Grachev, sau đó hạ Illia Smirin và Alexander Motylev. Hai chiến thắng của Quang Liêm đều diễn ra theo một kịch bản, đó là tạo lợi thế hơn tốt ở tàn cuộc và liên tục dồn ép khiến đối thủ mắc sai lầm.
Sau 10 ván cờ nhanh từ 26/12 đến 27/12, Carlsen độc chiếm đỉnh bảng với tám điểm. Có ba kỳ thủ được 7,5 điểm là Vương Hạo, Jan-Krzysztof Duda và Maxime Vachier-Lagrave. Quang Liêm nằm trong nhóm 11 kỳ thủ đạt bảy điểm. Nhưng anh đứng ở vị trí cao nhờ chỉ số phụ tốt. Ở ván 11, anh sẽ cầm quân trắng gặp cao thủ Levon Aronian.
Hôm nay 28/12, các kỳ thủ đấu năm ván cuối cờ nhanh, bắt đầu từ 19h, giờ Hà Nội.
Giải cờ nhanh thế giới 2019 diễn ra tại Moscow, Nga từ 26/12 đến 28/12, với 205 kỳ thủ tham dự. Thời gian thi đấu là 15 phút suy nghĩ, cộng 10 giây sau mỗi nước đi (15+10). Các kỳ thủ đấu tính điểm 15 vòng. Phần thưởng cho nhà vô địch là 60.000 USD.
Xuân Bình