"Hai bên nhất trí việc nâng cấp quan hệ hai nước lên tầm cao mới sẽ không chỉ tạo thêm xung lực cho quan hệ gần gũi giữa hai nước, mà còn góp phần tích cực vào hòa bình, hợp tác, phát triển của khu vực cũng như sự đoàn kết chung trong ASEAN", Phó thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trao đổi với báo chí sau cuộc họp với Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario sáng nay.
Ông del Rosari cũng bày tỏ đồng tình, cho biết Philippines tin rằng việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược sẽ tạo đà hợp tác hiện nay của hai nước và thúc đẩy lợi ích chung của mối hợp tác trong thời gian tới.
Hai nhà lãnh đạo vừa hoàn tất Kỳ họp Ủy ban hợp tác song phương Việt Nam - Philippines cấp Bộ trưởng Ngoại giao lần thứ 8. Đầu tháng trước, ông del Rosario cho biết Philippines hy vọng ký hiệp định nâng cấp lên Đối tác chiến lược với Việt Nam trong năm nay. Sự kiện có thể diễn ra bên lề Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) diễn ra tại Manila vào ngày 18 và 19/11.
Phó thủ tướng Việt Nam cho biết thêm trong cuộc họp lần này, đại diện hai nước tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông. Hai bên nêu rõ quan điểm giải quyết các tranh chấp trên biển dựa trên Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS), các bên cần thực hiện đầy đủ Tuyên bố của các bên (DOC) mà Trung Quốc và ASEAN ký năm 2002 và sớm tiến tới Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
"Việt Nam và Philippines có chung lợi ích khi theo đuổi giải pháp giải quyết tranh chấp trên biển tuân theo luật pháp quốc tế, trong đó có biện pháp dựa trên cơ chế trọng tài", Ngoại trưởng Philippines nói.
Hiện Philippines đang chờ thông báo tiếp theo của Tòa trọng tài thường trực (PCA) về vụ kiện của nước này đối với yêu sách "đường 9 đoạn" hay "đường lưỡi bò" của Trung Quốc ở Biển Đông. Hồi đầu tháng 7, PCA đã mở phiên tranh tụng đầu tiên về vấn đề thẩm quyền của tòa, bắt đầu bắt đầu xem xét vụ kiện. Thời điểm đó, Việt Nam đã cử đoàn tham dự với tư cách quan sát viên, cùng với đại diện của Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Nhật Bản.
Tại Biển Đông, Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố có chủ quyền với hầu hết Biển Đông dựa trên "đường 9 đoạn" nước này tự đưa ra, đi vào sát bờ của các nước láng giềng như Philippines, Việt Nam. Bắc Kinh cũng đang thúc đẩy việc cải tạo và xây dựng trái phép ở Trường Sa nhằm củng cố yêu sách phi lý của mình. Hoạt động này bị nhiều nước lên tiếng phản đối và yêu cầu dừng lại.
Ông del Rosario cho hay hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận cách tăng hợp tác an ninh và quốc phòng. Hai bên bày tỏ hài lòng về chương trình giao lưu và hợp tác giữa hải quân và lực lượng phòng vệ bờ biển hai nước trong lĩnh vực tìm kiếm cứu nạn trên biển, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai.
Theo ông Minh, Việt Nam hoan nghênh chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Philippines trong 2016 nhân dịp hai nước kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Hai bên cũng sẽ có nhiều hoạt động khác kỷ niệm sự kiện đặc biệt này.
Việt Nam và Philippines nhất trí tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp để đưa kim ngạch thương mại giữa hai nước lên mức 3 tỷ USD hoặc cao hơn trong năm 2016. Dự kiến Nghị định thư bổ sung thỏa thuận Thương mại gạo giai đoạn 2014 - 2016 sẽ được ký kết nhân dịp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang dự hội nghị APEC trong tháng 11 tới, nhằm duy trì nguồn cung gạo và an ninh lương thực cho Philippines.
Việt Anh