Cộng hòa Dagestan, khu vực có đa số người Hồi giáo sinh sống ở Bắc Kavkaz, đã rung chuyển vào tối 29/10 khi hàng trăm người xông vào sân bay Makhachkala để truy lùng người Israel trên chuyến bay từ Tel Aviv.
20 người bị thương, ít nhất 60 người bị bắt, khiến sự việc trở thành cú sốc chính trị và an ninh lớn thứ hai ở miền nam nước Nga trong năm nay, sau vụ nhóm Wagner nổi loạn ngày 24/6.
"Đây là tình trạng khẩn cấp quốc gia. Đây là thất bại của tất cả các bên: quan chức giám sát chính sách đối nội của Điện Kremlin, các cơ quan đặc nhiệm và chính quyền địa phương", quan chức Điện Kremlin từng làm việc trong cơ quan an ninh nói với điều kiện giấu tên.
Xe tải của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga đỗ ở sân bay Makhachkala ngày 31/10. Ảnh: AFP
Một cựu quan chức Kremlin cũng đồng ý với nhận định này. Một quan chức khác trong chính phủ Nga cho hay ông và đồng nghiệp cảm thấy bối rối khi quan sát sự kiện ở Makhachkala cuối tuần qua.
"Các đồng nghiệp của tôi đa phần đều bối rối. Đây là sự tái hiện cuộc nổi loạn của Prigozhin", quan chức chính phủ Nga này cho hay.
Tình trạng bất ổn xảy ra sau một số vụ phản đối Israel ở khu vực Bắc Kavkaz của Nga những ngày gần đây, nhằm phản ứng với các cuộc tấn công của Israel vào Dải Gaza. Một trung tâm Do Thái đang được xây dựng ở Nalchik, thủ phủ Cộng hòa Kabardino-Balkaria thuộc Nga, đã bị phóng hỏa.
Tuy nhiên, các cơ quan an ninh đều không hành động trước những dấu hiệu bất ổn. "Tình hình đã leo thang hàng tuần từ khi cuộc xung đột Israel - Hamas bắt đầu. Nhưng chúng ta lại không thể phòng ngừa", quan chức Điện Kremlin nói.
"Tôi bị sốc. Như thể không có Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) hay Bộ Nội vụ ở Dagestan. Không ai ngăn chặn đám đông, không ai ngăn cản vụ bạo loạn này từ khi còn trong trứng nước", Magomed, cư dân Makhachkala, bày tỏ quan điểm.
Chính quyền Dagestan đến tối 29/10, thời điểm người biểu tình đã được khống chế, mới đưa ra phản ứng đầu tiên. Lãnh đạo Sergei Melikov gọi đây là "cú đâm sau lưng" binh sĩ Dagestan đang chiến đấu ở Ukraine, đồng thời cáo buộc Kiev và phương Tây đang gây bất ổn cho tình hình ở Kavkaz.
Điện Kremlin ngày 30/10 gọi sự việc là nỗ lực của đối thủ nhằm chia rẽ nước Nga. Ủy ban Điều tra Nga đã mở cuộc điều tra hình sự về vụ "gây rối trật tự công cộng có tổ chức", tội danh có mức án có thể lên tới 15 năm tù.
Nga, quốc gia đang kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza và ủng hộ giải pháp hai nhà nước, đã cố gắng duy trì liên lạc với tất cả các bên trong cuộc xung đột Israel -Hamas. Tuy nhiên, Nga khiến Israel tức giận khi mời phái đoàn Hamas đến Moskva. Bộ Ngoại giao Israel đã triệu đại sứ Nga hôm 29/10 để phản đối.
Hồng Hạnh (Theo Moscow Times)