10 bị cáo đứng trước vành móng ngựa đều khá trẻ, nhiều người đã tốt nghiệp đại học. Tòa cũng mời 25 sinh viên tham gia thi hộ, thi kèm tới theo dõi phiên xử.
Đường dây thi thuê đại học do Sơn tổ chức bị lộ diện vào mùa tuyển sinh năm ngoái. Bắt đầu từ việc tháng 7/2003 các cơ quan chức năng phát hiện tại địa điểm thi ĐH Giao thông vận tải, Thương mại, Học viện Tài chính có một số thí sinh sử dụng chứng minh thư, bằng tốt nghiệp phổ thông trung học, phiếu đăng ký dự thi giả... để thi hộ, thi kèm cho những thí sinh khác.
Mở đầu phiên toà, HĐXX hỏi mối quan hệ giữa Sơn với 9 bị cáo còn lại, cũng như với Phạm Cơ Phú (bị can được tách riêng, giao cơ quan điều tra quân đội xử lý). HĐXX hỏi Sơn: "Bị cáo là giám đốc Công ty Cổ phần thương mại địa ốc Hà Nội phải tập trung vào việc kinh doanh, thời gian đâu lập kế hoạch gian lận thi cử?". Sơn đáp: "Bị cáo làm ngoài giờ". Xoay quanh chức năng hoạt động của công ty, HĐXX phát hiện doanh nghiệp có vốn pháp định hơn 9 tỷ song thực chất chỉ có 50 triệu đồng do Sơn đóng góp.
Ngô Thành Sơn khai ngoài số người có nhu cầu thi đỗ đại học liên hệ trực tiếp với bị cáo, Sơn còn nhận "đặt hàng" thông qua một số người trung gian. Khách hàng phải đóng trước cho Sơn ít nhất là 5 triệu đồng để làm thủ tục ban đầu. Sau đó, tuỳ theo mục đích là thi hộ hay thi kèm mà Sơn ra giá khác nhau (10-30 triệu đồng). Nếu thi kèm, nhóm của Sơn phải làm giả giấy tờ cho người thi thuê có tên họ, ngày tháng năm sinh trung với "khách hàng" nhằm lọt được vào cùng phòng thi. Người này sau đó tìm cách nhắc bài cho thí sinh. Còn thi hộ, người thi thuê giả làm thí sinh, sử dụng giấy tờ của thí sinh trừ những tài liệu có dán ảnh.
Theo lời Sơn, việc làm giấy tờ giả từ chứng minh thư, bằng tốt nghiệp... đều do bị cáo đảm nhận. Sơn đặt hàng chế bản ở tiệm vi tính trên phố Tạ Quang Bửu, kể cả con dấu cùng chữ ký của giám đốc Sở giáo dục, giám đốc Công an thành phố... Sau đó, những tài liệu mẫu này được đưa cho bị cáo Bùi Ngọc Thắng in ra nhiều bản. Sơn không nhớ đã làm giả bao nhiêu bằng cấp 3. Bị cáo khẳng định những văn bằng này chỉ dùng vào việc thi hộ, thi kèm chứ không bán cho ai. Trong quá trình điều tra vụ án, cơ quan điều tra đã giám định được 68 loại giấy tờ giả mà các bị cáo đã sử dụng vào việc thi hộ, thi kèm; đồng thời thu giữ 26 phôi bằng cùng 187 chế bản con dấu của các trường đại học, cao đẳng...
Tình tiết gây chú ý tại phiên toà là lời khai của Sơn về việc tuyển chọn người có khả năng thi hộ, thi kèm. Theo đó, đầu tiên Sơn, cùng bị cáo Đoàn Văn Giáp, Ngô Thành Phú và Nguyễn Việt Cường... tìm những sinh viên giỏi. Những trường hợp này được đưa đến gặp Sơn để kiểm tra năng lực. Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại địa ốc Hà Nội giao cho họ làm những đề thi đại học tương đối khó. Việc sát hạch tuyển người diễn ra 2 vòng, ai giải nhanh, đúng thì sẽ "trúng tuyển". Cuối cùng, 25 sinh viên đã được chọn. Kế hoạch thi hộ, thi kèm được phổ biến tới từng người. Ai được phân công nhiệm vụ nào thì làm việc đấy.
Tuy nhiên, những "khách hàng" của Sơn đã không thể thực hiện được ước mơ vào đại học, cao đẳng và trung học chuyên nghiệp. Bởi trong những ngày đầu của mùa tuyển sinh, đường dây gian lận thi cử này đã bị phát hiện.
Thẩm phán Nguyễn Hữu Chính nêu tên 18 trường mà Sơn cùng đồng phạm đã nộp hồ sơ đăng ký dự thi, và nhận xét: "Ở Việt Nam có một số trường, cơ bản bị cáo đã làm được hết".
Sơn còn khai đã bán 50 phôi bằng tốt nghiệp cấp 3 cho bác sĩ Phạm Cơ Phú, với giá tổng cộng 1 triệu đồng. Thấy HĐXX ngạc nhiên về "giá bèo" này, bị cáo giải thích "giúp anh Phú là chính".
Gần 1 tiếng trả lời thẩm vấn HĐXX, cựu sinh viên Đại học Thương mại kết luận: "Tôi thấy hành vi của mình đã gây hậu quả nghiêm trọng đến nền giáo dục nước nhà". Sơn than: "Phạm Cơ Phú đã dẫn dắt bị cáo vào con đường này".
Phiên toà tiếp tục làm việc với phần thẩm vấn 9 bị cáo còn lại - đồng phạm đã giúp sức đắc lực cho Sơn.
Trong bản luận tội, VKSND Hà Nội đề nghị toà tuyên phạt Ngô Thành Sơn 4-5 năm tù về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức. 5 bị cáo đồng phạm Đoàn Văn Giáp, Ngô Thành Phú, Nguyễn Thái Hoàng, Giáp La Thăng, Nguyễn Việt Cường mỗi người 30-36 tháng. Những trường hợp còn lại gồm Bùi Ngọc Thắng, Trần Đức Thuận, Đoàn Văn Thạch và Vũ Mạnh Hà chịu hình phạt 24-30 tháng.
Chiều mai, HĐXX sẽ tuyên mức án cụ thể với từng bị cáo.
Anh Thư