Bush và Putin bắt tay tại hội nghị thượng đỉnh G8 ở Heiligendamm. Ảnh: Reuters. |
Putin cho biết ông sẽ không tìm cách chĩa tên lửa của Nga vào châu Âu nếu Mỹ đồng ý đặt radar ở quốc gia Trung Á. Bush gọi ý tưởng của Putin là “một đề xuất thú vị. Hãy để các chuyên gia của chúng tôi nghiên cứu nó”, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Steve Hadley kể lại. Ông Hadley có mặt trong buổi gặp kéo dài một giờ đồng hồ giữa hai nhà lãnh đạo bên lề cuộc họp thượng đỉnh 8 cường quốc công nghiệp.
Bush muốn đặt radar và rocket ở Cộng hòa Czech và Ba Lan. Sau nhiều tuần Matxcơva tỏ thái độ căng thẳng về hệ thống mới, đề xuất của ông Putin là một bất ngờ đối với Washington.
Ông Putin cho biết cơ sở ở Azerbaijan được xây dựng dưới thời Liên Xô và vẫn được Nga sử dụng theo thỏa thuận hiện giờ giữa Nga và Azerbaijan. Hai nhà lãnh đạo đồng ý sẽ thảo luận thêm về vấn đề này trong hai ngày, từ 1/7 ở Kennebunkport, Maine (Mỹ). Các quan chức cấp thấp hơn ở hai chính phủ cũng sẽ tham gia nghiên cứu thêm. “Chúng tôi đều đồng ý sẽ có cuộc đối thoại chiến lược. Đây là một vấn đề nghiêm túc”, Bush bình luận.
Tổng thống Nga cho biết việc thay đổi nơi đặt hệ thống sẽ làm giảm bớt lo ngại của Matxcơva về lá chắn tên lửa ở Đông Âu: “Điều này có nghĩa là chúng tôi không phải đặt hệ thống tấn công dọc biên giới với châu Âu”.
Ông cũng đưa ra một số điều kiện khác như Washington cần xem xét các quan ngại của Matxcơva, cho các bên “quyền tiếp cận bình đẳng” đối với hệ thống lá chắn, công khai việc phát triển hệ thống. Ông cũng cảnh báo rằng Mỹ không nên tiếp tục xây dựng lá chắn như đã định, trong khi thương thuyết với Nga còn đang diễn ra: “Chúng tôi hy vọng việc tham khảo không phải là bình phong cho một hành động đơn phương nào đó”.
Ông lập luận về ưu thế của việc đặt radar ở Azerbaijan: hệ thống tên lửa sẽ bao trùm toàn bộ thay vì chỉ một phần châu Âu và những mảnh vụn tên lửa bị phá hủy sẽ rơi xuống biển thay vì trên đất liền.
Ông Hadley không loại trừ khả năng kết quả cuối cùng sẽ là sự kết hợp của các đề xuất giữa Nga và Mỹ: “Chúng tôi đề nghị Nga hợp tác với chúng tôi về hệ thống tên lửa, và chúng tôi sẵn sàng làm việc này”.
Putin cho biết ông “hài lòng với tinh thần cởi mở” của Tổng thống Bush. Còn nhà lãnh đạo Mỹ thì tuyên bố hai ông đã chứng minh rằng cả hai “có nguyện vọng làm việc cùng nhau để xua tan những lo ngại của dân chúng”.
Hai vị tổng thống tỏ ra thân thiện, cười đùa với nhau, bất chấp bất đồng kéo dài nhiều tuần qua.
M.C. (theo AP)