Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 17/5 ra thông báo cho biết ông gần đây nắm được thông tin chính phủ Trung Quốc dọa can thiệp vào công việc của các nhà báo Mỹ ở Hong Kong và thông báo bất cứ quyết định nào ảnh hưởng đến quyền tự trị của Hong Kong có thể khiến Mỹ đánh giá lại vị thế của đặc khu này.
Pompeo cho rằng các phóng viên Mỹ tác nghiệp ở Hong Kong là một phần của "báo chí tự do" và các bản tin của họ "có giá trị thông tin cho công dân Trung Quốc và thế giới".
Theo thỏa thuận được Anh ký với Trung Quốc khi trao trả Hong Kong năm 1997, đặc khu này được phép duy trì "mức độ tự trị cao" trong 50 năm. Việc Hong Kong được hưởng mức độ tự trị cao là cơ sở để Mỹ đánh giá "tình trạng đặc biệt" của thành phố, giúp đặc khu này được hưởng các ưu đãi về thương mại tách biệt với Trung Quốc đại lục và trở thành một trung tâm tài chính toàn cầu.
"Bất kỳ quyết định nào tác động đến quyền tự trị và tự do của Hong Kong được bảo đảm theo Tuyên bố chung Trung - Anh và Luật Cơ bản chắc chắn sẽ tác động đến đánh giá của chúng tôi về nguyên tắc 'Một quốc gia, hai chế độ' và tình trạng của thành phố", Ngoại trưởng Mỹ cho biết thêm.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tại cuộc họp báo ở Bộ Ngoại giao hôm 29/4. Ảnh: Reuters.
Trung Quốc hồi tháng ba trục xuất các nhà báo của New York Times, Wall Street Journal và Washington Post. Quyết định được đưa ra chỉ vài tuần sau khi chính quyền Trump yêu cầu 5 cơ quan truyền thông Trung Quốc tại Mỹ giảm số lượng phóng viên thường trú từ 160 người xuống còn 100 người từ ngày 13/3.
Pompeo đầu tháng này thông báo Bộ Ngoại giao hoãn báo cáo trước quốc hội về đánh giá liệu Hong Kong có được hưởng đầy đủ quyền tự trị từ Trung Quốc để tiếp tục nhận các đối xử đặc biệt từ Mỹ hay không. Theo giải thích của ông, việc trì hoãn báo cáo cho phép đánh giá thêm về bất kỳ hành động nào của Trung Quốc trong thời gian sắp diễn ra Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, tức quốc hội Trung Quốc, ngày 22/5.
Căng thẳng Mỹ - Trung gần đây gia tăng do đại dịch toàn cầu Covid-19. Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Trung Quốc che giấu dịch bệnh và nghi ngờ virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán. Trung Quốc bác bỏ cáo buộc, khẳng định đã minh bạch thông tin và cảnh báo kịp thời cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng như các nước khác.
Huyền Lê (Theo Reuters, Hill)