"Chúng tôi cử phái đoàn tới dự lễ tang và Trung Quốc phản ứng bằng cách dọa nạt. Tôi chỉ nói đến thế thôi", Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói trong cuộc họp báo tại Guyana ngày 18/9.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Keith Krach hôm nay bắt đầu chuyến thăm đảo Đài Loan kéo dài ba ngày, trong đó gồm lễ viếng cố lãnh đạo Lý Đăng Huy. Cùng ngày, quân đội Trung Quốc (PLA) thông báo tổ chức diễn tập quân sự gần eo biển Đài Loan và cử 18 máy bay áp sát hòn đảo.
Oanh tạc cơ H-6 áp sát đảo Đài Loan, sáng 18/9. Ảnh: Lực lượng phòng vệ Đài Loan.
Lực lượng phòng vệ Đài Loan cho biết nhóm máy bay PLA áp sát hòn đảo gồm hai oanh tạc cơ H-6, 8 tiêm kích J-16, 4 tiêm kích J-10 và 4 tiêm kích J-11. Tiêm kích Đài Loan được cho là 17 lần xuất kích trong 4 tiếng để áp sát và yêu cầu phi cơ của PLA rời vùng nhận diện phòng không quanh hòn đảo.
Truyền thông Đài Loan đăng ảnh tiêm kích F-16 xuất kích từ căn cứ quân sự Hoa Liên và mang theo tên lửa đối không. Nhiều kỹ thuật viên mặt đất vội vã lắp tên lửa cho các máy bay chưa có lệnh xuất phát.
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ chờ thống nhất và sẵn sàng dùng vũ lực nếu cần thiết. Bắc Kinh gần đây gia tăng áp lực với Đài Bắc khi nhiều lần tổ chức diễn tập quy mô lớn quanh đảo Đài Loan với các khí tài hiện đại nhất trong biên chế.
Bắc Kinh đã tổ chức ít nhất 11 cuộc diễn tập kể từ tháng 7, trong đó có một số có nội dung bắn đạn thật, ở nhiều vùng biển gồm Hoa Đông và Biển Đông, cũng như khu vực gần đảo Đài Loan. Phát ngôn viên văn phòng chính phủ Trung Quốc về các vấn đề Đài Loan Mã Hiểu Quang hôm 15/9 cho biết các cuộc diễn tập quanh đảo Đài Loan gần đây là hành động cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia.
4 quan chức Mỹ giấu tên hôm 16/9 cho biết nước này đang có kế hoạch chuyển giao cùng lúc 7 hệ thống vũ khí quan trọng, trong đó có thủy lôi, tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV), cho Đài Loan. Trước đây, Washington bán vũ khí cho Đài Loan theo kiểu nhỏ giọt với tính toán cẩn thận nhằm tránh chọc giận Bắc Kinh.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, Xinhua, Reuters)