Phương pháp điều trị bệnh lác mắt

Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh lác mắt

Theo BS.CKII Trần Văn Kết, Giám đốc Điều hành Bệnh viện Mắt Sài Gòn Cần Thơ, kiêm Phó Chủ tịch Hội đồng Chuyên môn Tập Đoàn Y Khoa Sài Gòn, lác mắt là một bệnh lý mà 2 mắt không nhìn cùng một hướng và mắt lé nhìn theo nhiều hướng khác nhau. Một mắt có thể nhìn thẳng, còn mắt kia nhìn vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới. Sự chuyển hướng của mắt có thể cố định hoặc tạm thời, mắt nhìn thẳng và mắt nhìn lệch có thể hoán đổi hoặc luân phiên nhau. Bệnh lác có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn, thậm chí lác cũng có thể di truyền trong gia đình.

Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh lác là 2 mắt không nhìn về cùng 1 hướng, nhìn đôi (song thị), hoặc cũng có biểu hiện bệnh nhân nhức mỏi mắt. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh lác bao gồm:

- Lác bẩm sinh: Là loại lác gặp nhiều nhất trong thực hành lâm sàng, các bệnh nhân bị lác từ 6 tháng tuổi trở lên được gọi là lác bẩm sinh.

- Lác do bệnh lý đục thuỷ tinh thể và bệnh lý đáy mắt.

- Lác do tăng huyết áp và tiểu đường gây tổn thương thần kinh chi phối cơ vận nhãn gây lác mắt.

- Lác do cận thị nặng bẩm sinh.

- Lác do bệnh tuyến giáp.

- Lác do chấn thương mắt gây tổn thương các cơ hoặc các cơ bị kẹt.

Ở mắt bình thường, cả hai mắt cùng nhìn vào cùng một điểm. Sau đó não sẽ tổng hợp hình ảnh thu được ở hai mắt thành một ảnh duy nhất, là ảnh ba chiều. Hình ảnh ba chiều này sẽ cho thị giác tinh tế.

Khi một mắt bị nhìn lệch, hai hình ảnh khác nhau ở hai mắt được chuyển đến não bộ. Ở trẻ nhỏ, não bộ học cách loại bỏ hình ảnh của mắt nhìn lệch, và chỉ thấy hình ảnh ở mắt nhìn thẳng, hoặc mắt nhìn rõ hơn. Sau đó trẻ sẽ mất đi thị giác tinh tế.

Người lớn bị lác thường nhìn đôi do não bộ của họ đã biết cách nhận hình ảnh từ cả hai mắt và không thể loại bỏ hình ảnh từ mắt bị lệch. Trẻ em bị lác thường không bị nhìn đôi.

Lác mắt đặc biệt hay gặp ở trẻ em mắc các bệnh mà ảnh hưởng đến não bộ, như:

- Bại não

- Hội chứng Down

- Não úng thủy

- U não

- Trẻ đẻ non

Chấn thương mắt hoặc thủy tinh thể làm ảnh hưởng đến quá trình nhìn cũng có thể gây lác mắt. Tuy nhiên, đại đa số trẻ em bị lác không mắc những bệnh này. Một số có tiền sử gia đình có người bị lác mắt.

Những biện pháp chữa lác mắt

Theo BS Trần Văn Kết, lác mắt hoàn toàn có thể điều trị được. Tuy nhiên, mức độ phục hồi và mục tiêu điều trị đối với mỗi người là khác nhau, phụ thuộc vào nguyên nhân, độ tuổi, thời gian mắc lác bao lâu. Đối với nhãn khoa, mục tiêu chính của điều trị lác là để có thị giác 2 mắt tốt nhất, giúp bệnh nhân nhìn được hình ảnh 3 chiều và có sự thuận lợi trong cuộc sống, sinh hoạt, học tập, công việc...

Đối với trẻ em, khả năng lấy lại thị giác cao hơn người lớn tuổi và mức độ hồi phục tốt nhất ở trẻ em dưới 3 tuổi. Vì vậy các bậc phụ huynh phát hiện con cháu bị lác mắt nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị càng sớm càng tốt.

Đối với người lớn bị lác, đa phần điều trị lác chỉ có mục đích thẩm mỹ.

Có nhiều phương pháp điều trị lác bao gồm:

- Chỉnh quang.

- Tập quy tụ, tập liếc mắt.

- Che mắt điều trị nhược thị.

- Tiêm thuốc Botulium Toxin để làm cơ đối vận với cơ bị liệt yếu đi, mổ mắt lác để chỉnh lệch trục nhãn cầu.

Để xác định được phương pháp điều trị phù hợp, bệnh nhân cần được khám nhãn khoa chuyên sâu. Đặc biệt đối với trẻ em, quy trình khám mắt có thể cần nhiều lần tái khám để chọn được phương án điều trị tối ưu.

BS Trần Văn Kết chia sẻ: "Bệnh nhân và người nhà nên tránh tự điều trị "lác nhẹ" (lé kim) theo kinh nghiệm hoặc truyền miệng vì sẽ có thể bỏ lỡ thời điểm vàng trong điều trị lác (dưới 3 tuổi đối với lác bẩm sinh)".

Phẫu thuật lác điều trị cả mục tiêu duy trì thị giác 2 mắt và mục tiêu thẩm mỹ. Tỷ lệ thành công của phẫu thuật lác là trên 95% đối với mục tiêu thẩm mỹ, còn với mục tiêu duy trì thị giác 2 mắt ở trẻ nhỏ, càng thực hiện sớm càng tăng tỷ lệ thành công.

Phẫu thuật lác được thực hiện bằng cách gây tê tại chỗ, bao gồm nhỏ tê và tiêm gây tê với áp lực nhẹ nhàng, hoàn toàn không đau đớn trong suốt quá trình phẫu thuật. Đối với trẻ nhỏ phẫu thuật được thực hiện dưới gây mê toàn thân. Phẫu thuật lác không cần nằm viện, bệnh nhân có thể ra về ngay sau phẫu thuật.

Để biết được phương pháp điều trị phù hợp cho bản thân và mức phí tương ứng, bệnh nhân cần đi khám chuyên khoa để được sự tư vấn từ bác sĩ.

Anh Ngọc