Đơn kháng cáo của thành phố Ishinomaki và tỉnh Miyagi bị Tòa tối cao Nhật Bản bác bỏ trong phiên xét xử ngày 10/10. Theo đó, chính quyền hai nơi này sẽ phải bồi thường cho thân nhân của học sinh trường tiểu học công lập Okawa bị thiệt mạng trong thảm họa sóng thần tháng 3/2011.
Tòa tối cao kết luận cái chết của các em có thể được ngăn chặn nếu chính quyền thành phố Ishinomaki (thuộc tỉnh Miyagi) kịp cập nhật kế hoạch cứu hộ khẩn cấp. Đây cũng là lần đầu tiên Tòa tối cao thông qua phán quyết buộc bồi thường vì lý do không thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống thiên tai trước khi xảy ra động đất.
Vụ kiện bắt nguồn từ cái chết của 74 học sinh cùng 10 giáo viên và nhân viên nhà trường trong thảm họa sóng thần do trận động đất mạnh 9 độ richter. Năm 2014, thân nhân của 23 học sinh khởi kiện, yêu cầu tỉnh và thành phố liên đới bồi thường 2,3 tỷ yên Nhật vì lẽ ra chính quyền hai cấp nên có biện pháp phòng chống sóng thần hiệu quả hơn.
Nguyên đơn chỉ ra rằng khi động đất xảy ra, học sinh được sơ tán khẩn cấp tới sân chơi trường nhưng phải chờ đợi tại chỗ. Sau 40 phút, các em được đưa tới khu vực gần bờ sông và lập tức bị cơn sóng thần cuốn trôi vào lúc 15h37.
Ngôi trường tiểu học sau cơn sóng thần. Ảnh: Kyodo.
Đại diện nguyên đơn cho rằng ngôi trường không được chính quyền cho vào bản đồ vùng rủi ro gặp sóng thần dù nằm gần bờ sông và chỉ cao hơn so với mực nước biển 1,5 m. Nhà trường cũng không đánh giá và cập nhật bản hướng dẫn sơ tán nên địa điểm và cách thức sơ tán không cụ thể. Theo nguyên đơn, nếu nhà trường chọn ngọn núi gần đó thì không có thiệt hại về người.
Đại diện chính quyền phản bác nội dung này, cho rằng ngôi trường chưa bao giờ gặp thiên tai trong quá khứ nên không thể dự đoán được thảm họa sóng thần ập tới đây.
Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm tỉnh Miyagi khi phân xử đều ra phán quyết có lợi cho nguyên đơn vì cho rằng chính quyền hai cấp đã không làm tròn trách nhiệm khi không đưa ra phương án quản lý rủi ro phù hợp với tình hình thực tế của trường học. Việc dự đoán thiên tai vẫn khả thi vì ngôi trường có vị trí nằm gần bờ sông và chỉ có độ cao 1,5 m so với mực nước biển.
Quốc Đạt (Theo Japan Times)