Nhà sách giải thích, do sách giáo khoa không nằm trong danh mục hàng hóa thiết yếu nên khách hàng phải chờ hết thời gian giãn cách mới chuyển được. Ở trường học, ban giám hiệu thông báo đã đặt đủ chỉ tiêu lớp 1, nhưng cũng vì thành phố trải qua 40 ngày giãn cách xã hội liên tục nên sách chưa thể về trường.
"Trước đó tôi mua ít vở tập vẽ, tập tô chữ và xin bạn được sách Toán, tiếng Việt nên cho con dùng trước. Thành phố còn ít nhất một tháng giãn cách nữa, có thể phải học trực tuyến nên tôi rất lo khi không có sách lúc này", chị Trâm chia sẻ.
Cùng tâm trạng, một phụ huynh lớp 6 trường THCS Lương Định Của, TP Thủ Đức, cho biết phải đặt nhiều trang bán hàng điện tử mới đủ số sách giáo khoa lớp 6. Tuy nhiên, hiện chưa cuốn nào được chuyển tới nơi vì đang trong thời gian thực hiện nghiêm Chỉ thị 16.
"Tôi đành lên mạng tải bản sách PDF, in vài chương đầu để con tự học trước. Nếu sách được giao về nhà sớm thì tôi xin thôi đăng ký ở trường, còn nếu họ hủy thì chờ đến đầu năm học, nhà trường phát", phụ huynh cho biết.
Sách giáo khoa cũng là điểm nghẽn ở nhiều quận, huyện TP HCM trước thềm năm học mới, dự kiến khai giảng vào giữa tháng 9. Hầu hết trường cho phụ huynh đăng ký đặt qua trang web hoặc các nhóm chat của lớp. Tuy nhiên, chỉ một số ít trường đã nhận được do có sự chuẩn bị sớm, nhiều trường lúng túng vì không thể giao nhận sách trong thời điểm này.
"Khó khăn nhất là lớp 1 bởi phụ huynh và nhà trường chưa có mối liên hệ với nhau. Trường đã thông báo tên sách từ cuối năm học trước nhưng nhiều người chưa chuẩn bị", một lãnh đạo trường tiểu học ở quận 3 cho biết thêm.
Ông Ngô Văn Tuyên, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Bình Tân, cho biết Phòng làm đầu mối cho các trường đăng ký số lượng sách giáo khoa cần thiết cho năm học mới. Song 62 trường trên địa bàn đang là nơi cách ly tập trung, điểm tiêm vaccine, một trường làm bệnh viện dã chiến. "Việc chuẩn bị năm học mới còn nhiều khó khăn, sách giáo khoa chưa thể về. Trong thời gian chờ, các trường sẽ gửi phụ huynh bản mềm để sử dụng trước", ông Tuyên nói.
Một số ít trường tại TP HCM đã có sách giáo khoa nhờ chuẩn bị từ sớm. Tại trường Tiểu học Võ Văn Tần, quận 6, nhà trường đăng ký với nhà sách 160 bộ lớp 1 và 180 bộ lớp 2, tất cả thuộc bộ Chân trời sáng tạo. Hiệu trưởng Nguyễn Thị Lệ Hằng cho biết, sách đã được chuyển về trường, giáo viên thông báo đến phụ huynh đăng ký mua nếu có nhu cầu. Nếu phụ huynh tự mua ở ngoài hoặc đã mua sẵn trước đó, số còn dư sẽ được gửi trả về nhà sách.
Riêng với khối lớp 3, 4 và 5, trường đã thông báo cho phụ huynh đăng ký theo lớp từ cuối năm học trước. Ở khối lớp này, nhiều phụ huynh đã chủ động mua trước thời gian giãn cách xã hội nên không nhiều người lo lắng.
Tại Hà Nội, việc mua sách giáo khoa đầu năm học mới có chút khó khăn nhưng phụ huynh xoay xở được. Có con học lớp 2 một trường tư thục thuộc quận Nam Từ Liêm, chị Kim Thu (35 tuổi) sớm nhận được danh mục sách và đồ dùng học tập từ giáo viên. Với đồ dùng học tập, phần nhiều đã sắm cho con từ lớp 1 nay vẫn dùng được, số ít còn lại chị đặt trên các kênh mua sắm trực tuyến.
Riêng với sách giáo khoa, chị Thu đăng ký ở trường do lường trước sách lớp 2 theo chương trình mới có thể không bày bán nhiều. Nhà trường thông báo đã nhận được sách từ nhà xuất bản nhưng chưa chuyển được đến tay phụ huynh vì dịch bệnh. Nếu sau ngày 23/8 hết đợt giãn cách, phụ huynh có thể tới trường lấy hoặc đặt trường gửi tới nhà. Nếu vẫn giãn cách, trường sẽ có phương án chuyển tới nhà, hoặc hỗ trợ tài liệu online trên nền tảng học trực tuyến.
"Những ngày tới, nếu học bài mới mà không có sách giáo khoa, tôi nghĩ cũng có chút bất tiện nhưng xử lý được. Nhà xuất bản có bản online miễn phí, chỉ cần đăng ký tài khoản cho con là có xem được", chị Thu nói.
Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, đơn vị phát hành nhiều sách giáo khoa nhất hiện nay, cho biết đến ngày 14/8 đã phát hành trên 110 triệu bản về các địa phương, đạt trên 85% sản lượng. Riêng sách giáo khoa lớp 2 và 6 theo chương trình giáo dục phổ thông mới, đơn vị này đã cung ứng khoảng 23 triệu bản, đạt 70% kế hoạch.
Tuy nhiên, do Covid-19 diễn biến phức tạp tại nhiều tỉnh thành, trong đó có những nơi nhà xuất bản có tổng kho như Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM và Cần Thơ, việc vận chuyển sách từ nhà in về kho và từ kho tới đơn vị cung ứng bán lẻ gặp rất nhiều khó khăn. Đơn vị bán lẻ không thể đáp ứng được tất cả đơn hàng do vấn đề vận chuyển bởi sách không trong danh mục mặt hàng thiết yếu.
Ông Nguyễn Văn Tùng, Phó tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, cho biết đã có công văn gửi tới UBND các tỉnh, thành phố đề nghị tạo thuận lợi cho việc lưu thông, vận chuyển sách giáo khoa. "Với việc đã phát hành hơn 85% sản lượng sách tới địa phương, nếu nhận được sự hỗ trợ kịp thời trong việc vận chuyển, chúng tôi sẽ cung ứng đủ trước ngày khai giảng", ông Tùng khẳng định.
Những phụ huynh đăng ký mua sách tại trường có thể liên hệ với trường để nhận. Nếu tự mua, ông Tùng gợi ý phụ huynh có thể đặt hàng tại hệ thống bán lẻ hoặc mua trực tuyến tại địa chỉ nhasachso.nxbgd.vn, edubook.com.vn, ebdbook.vn. Trường hợp bất khả kháng, phụ huynh, học sinh có thể sử dụng miễn phí phiên bản điện tử tại trang web hanhtrangso.nxbgd.vn.
Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Giáo dục Tiểu học, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho biết theo quy định, trước ngày 15/8 sách giáo khoa phải đến tay học sinh. Thực tế một số tỉnh, thành đang giãn cách, ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển. "Phụ huynh và học sinh yên tâm là muộn hơn so với kế hoạch song trước khi bước vào năm học mới, các em vẫn có sách giáo khoa để học tập", ông Tài nói.
Từ năm học 2021-2022, hai bộ sách giáo khoa lớp 2 và 6 sẽ được sử dụng, thay thế sách hiện hành. Hơn 70 sách đạt chuẩn được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt thuộc 4 đơn vị xuất bản, gồm: Giáo dục Việt Nam, Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Sư phạm TP HCM và Đại học Quốc gia TP HCM.
Trong đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chiếm ưu thế với 42 cuốn được phê duyệt (18 lớp 2, 24 lớp 6), Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP HCM HCM với 18 cuốn (8 lớp 2, 10 lớp 6), Nhà xuất bản Đại học Sư phạm 10 cuốn, mỗi khối 5 và Đại học Quốc gia TP HCM 2 cuốn, đều ở môn Tiếng Anh.
Sách giáo khoa lớp 2 và 6 chủ yếu được lấy từ 3 bộ: Cánh diều (Nhà xuất bản Đại học Sư phạm TP HCM), Kết nối tri thức với cuộc sống, Chân trời sáng tạo (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).