Căn biệt thự 34 Hoàng Diệu (nay thuộc quận Ba Đình) được vợ chồng một người Pháp xây dựng từ những năm 1930. Đến năm 1942, nhà tư sản Trịnh Văn Bô đã mua lại với giá gần 300.000 đồng tiền Đông Dương. Vợ chồng cụ Trịnh Văn Bô và Hoàng Thị Minh Hồ có 7 người con. Hiện tại, chỉ gia đình con cả Trịnh Kiến Quốc và con thứ Trịnh Cần Chính cùng sống tại căn biệt thự.
Ngay cổng vào là dãy nhà được xây dựng thêm dành cho những cận vệ của lãnh đạo cách mạng trong những ngày kháng chiến.
Tường nhà cổ kính, nhiều chỗ đã phủ màu rêu.
"Khi xưa gia đình tôi buôn bán, kinh tế cũng thuộc vào loại nhất nhì ở đất Hà Nội. Bố mẹ tôi sau mỗi ngày làm việc căng thẳng muốn tìm nơi yên ắng để nghỉ ngơi. Căn nhà số 48 Hàng Ngang tuy cũng rất rộng rãi nhưng lại đông dân cư, khá ồn ào. Biết tin cặp vợ chồng người Pháp muốn bán căn nhà số 34 Hoàng Diệu, bố mẹ thấy rất phù hợp nên đã mua lại", ông Trịnh Kiến Quốc kể lại.
"Bố mẹ tôi kể mua ngôi nhà với giá gần 300.000 đồng tiền Đông Dương. Khi đó tiền Đông Dương còn có giá hơn cả đồng đô la", ông Quốc nói.
Khu vườn rộng với nhiều loại cây, trong đó có những cây ngót một thế kỷ. Nằm giữa trung tâm thủ đô, căn biệt thự có một không gian tĩnh lặng và trong lành hiếm thấy.
Sàn nhà, tay vịn cầu thang và nhiều đồ nội thất được làm từ gỗ tốt, càng dùng càng bóng.
Tầng hai có diện tích lớn nhất, là tâm điểm ngôi nhà, được dùng để tiếp đãi khách và là nơi sinh hoạt chính của cả gia đình. Tầng ba để cho các con cháu ngủ nghỉ.
Bố mẹ đều đã mất, giờ đây nguyện vọng của ông Trịnh Kiến Quốc là bảo tồn ngôi biệt thự để cất giữ những kỷ niệm của gia đình.
Chiếc giường Chủ tịch Hồ Chí Minh từng ngủ khi hoạt động cách mạng tại Hà Nội.
Tầng một là nơi cho gia nhân ở hoặc để chống ẩm thấp.
Ban công tầng 2 nhìn ra đường Hoàng Diệu và Hoàng Thành Thăng Long.
Mùa thu năm 1945, hưởng ứng Tuần lễ vàng, gia đình cụ Trịnh Văn Bô đã ủng hộ 5.147 lượng vàng, tương đương 2 triệu đồng Đông Dương cho Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Ông Trịnh Văn Bô mất năm 1988, thọ 74 tuổi. Cách đây hai tuần ngày (5/11), vợ ông, bà Hoàng Thị Minh Hồ mất, thọ 104 tuổi.
Giang Huy