Để vào thị trấn, phải đi thêm gần 5 km đường nữa vào sát biên giới Việt – Trung, nơi chỉ có những núi đá tai mèo lừng lững giữa nền trời xanh thẳm. Vì đường xá xa xôi hơn các nơi khác nên thị trấn Phó Bảng có phần nào tách biệt và ít được biết đến hơn trên con đường chinh phục mảnh đất Hà Giang. Ngã ba nơi ghi biển Phó Bảng, nhiều người sẽ ngại ngần bỏ qua mà tiến thẳng về phía Sủng Là ngay dưới chân đèo, còn con đường rẽ Phó Bảng heo hút ít hấp dẫn.
Thị trấn Phó Bảng nằm sâu bên trong thung lũng cao nguyên đá, nơi bốn bề là núi. Con đường cứ vòng vèo mãi từ dãy núi này sang dãy núi khác, nắng cứ nhảy nhót nơi lưng chừng trời và thung lũng thăm thẳm không một bóng người cho mãi đến khi bất ngờ Phó Bảng hiện ra bằng một thung lũng hoa hồng. Giữa cao nguyên đá trơ trụi, những bông hoa hồng tỏa hương thơm dìu dịu khiến bạn thấy bất ngờ. Hoa hồng Phó Bảng nhỏ nhưng sắc thắm. Hoa được đưa về bán tại thành phố Hà Giang mỗi ngày.
Cuộc sống ở Phó Bảng yên bình đến nỗi, bạn thấy thời gian đi qua mỗi ngày thật chậm.
Sau những dải mây hoa hồng, Phó Bảng nhỏ nhắn nằm khép mình bên những dãy núi đá tai mèo. Cả thị trấn chỉ có vài chục nóc nhà, nằm rải rác trên con đường chính và một vài nhánh nhỏ. Theo suốt dọc con đường chính, những ngôi nhà nhuốm màu sắc thời gian. Người dân sinh sống ở đây chủ yếu là người Mông và người Hoa. Những ngôi nhà trình tường có tuổi đời đã hơn trăm năm, cánh cửa gỗ cũ kỹ dán những câu đối chữ Hán đã cũ màu, tường nâu rêu mốc, mái ngói âm dương. Cuộc sống giản dị trôi qua từng ngày.
Không ồn ã náo nhiệt như những nơi khác, ở Phó Bảng, có cảm giác thời gian chậm trôi. Một cụ già ngồi trên ghế vuốt ve lưng chú mèo lười, vài bà cô gái tranh thủ trời còn sáng đem vải ra thêu thùa ngay trước cửa, lũ trẻ ê a chơi trò bắn bi. Sân phơi ngô và đỗ tương đang được vun lại. Trên gác mái nhà nào cũng treo đầy ngô và đỗ tương. Màu ngô vàng sậm nổi bật trên nền tường nâu ẩm. Cả dãy phố chỉ có vài nhà mở tạp hóa, bán những thứ cần thiết đơn giản ngay sau khung cửa sổ. Mây luồn trong phố, trời về chiều lạnh hơn. Một vài cánh cửa khép im lìm. Không gian nhanh chóng chìm trong màn sương mờ ảo.
Chiều rồi, thu dọn lại ngô vừa phơi, chuẩn bị cất vào kho.
Ở Phó Bảng, thời gian cứ chậm trôi như thế. Cuộc sống yên ả tĩnh mịch trong sâu thẳm vùng cao. Cả thị trấn chỉ bừng tỉnh vào ngày chợ phiên, khi người ta mang đủ thứ hàng hóa về chợ. Chợ Phó Bảng nằm ngay gần khu phố chính, họp phiên 6 ngày một lần, là một trong bốn phiên chợ lùi độc đáo của mảnh đất Hà Giang. Vào ngày chợ, người dân từ khắp các vùng ven hối hả xuống chợ từ sớm, mang theo đủ thứ hàng. Phiên họp buổi sớm ồn ã, người đi chợ mua đồ dùng thiết yếu cho cả tuần, rồi chợ vãn vào buổi trưa, Phó Bảng nhanh chóng trở lại với nếp sống hàng ngày thường nhật.
Chuẩn bị cho một mùa đông sắp đến.
Ở Phó Bảng hôm nay đã có nhà nghỉ mang tên Hoa Hồng, nơi ai muốn tận hưởng cảm giác tĩnh mịch phố núi có thể nghỉ lại. Trong thị trấn chỉ có vài nhà bán hàng ăn nên nếu bạn đến vào buổi chiều, nhớ đi đặt ăn ngay. Tới Phó Bảng, hãy thức dậy thật sớm, đi dạo trong phố, để cảm nhận rõ hơn về thị trấn nhỏ tĩnh mịch, bông hồng xinh giữa cao nguyên đá Hà Giang.
Bài và ảnh: Lam Linh