Trong phiên điều trần trước quốc hội Philippines hôm nay, Bộ trưởng Tư pháp Jesus Remulla nhấn mạnh chính phủ nước này "luôn tránh xa" Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) cho đến khi nhận được lệnh bắt cựu tổng thống Rodrigo Duterte thông qua Interpol.
"Đến tận bây giờ, chúng tôi chưa có bất kỳ liên lạc chính thức hay không chính thức nào với ICC", ông nói.
Ông Duterte bị bắt ngày 11/3 và được đưa lên máy bay đến Hà Lan để bàn giao cho ICC cùng ngày, đối mặt các cáo buộc liên quan cuộc chiến chống ma túy khi còn đương chức. Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr. tiết lộ Manila đã nhận được hai lệnh bắt, một văn bản từ ICC vào rạng sáng và một văn bản từ Interpol sau đó vài tiếng.
Văn bản của Interpol được gửi dưới dạng thông báo nội bộ, có nội dung tương tự Thông báo Đỏ nhưng cần ít thủ tục hành chính hơn. Thông báo nội bộ có thể được gửi trực tiếp cho những nước thành viên Interpol, không cần Ban thư ký ở Pháp xác thực nội dung, thường được dùng trong những trường hợp cần trao đổi thông tin gấp.
Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tại Manila, Philippines tháng 10/2024. Ảnh: AFP
Nghị sĩ Imee Marcos, đồng minh thân cận với Phó tổng thống Sara Duterte, con gái ông Duterte, chất vấn rằng ngôn ngữ trong tài liệu của Interpol dường như cho thấy có sự phối hợp sâu hơn giữa các bên. "Thông báo này được gửi sau khi đã tham vấn với chính phủ Philippines và họ đồng ý thực hiện yêu cầu bắt giữ", tài liệu đề ngày 10/3 có đoạn.
Phó tổng thống Sara Duterte cũng tham gia phiên điều trần qua video, chỉ trích vụ bắt ông Rodrigo Duterte là một phần chiến dịch triệt tiêu phe đối lập. "Sự việc rõ ràng có động cơ chính trị. Chính phủ đang sử dụng các nguồn lực quốc gia và cả ICC để hạ bệ phe đối lập", bà nói.
Bộ trưởng Remulla nói rằng nội dung này chỉ cho thấy trao đổi chung giữa các bên, không ám chỉ cụ thể đến vụ bắt ông Duterte. "Họ nói đã phối hợp với chính phủ Philippines. Tôi cũng tự hỏi họ đang đề cập đến ai, vì chắc chắn không phải chúng tôi", ông nói.
Trong vài năm qua, chính phủ Philippines từ chối hợp tác với các điều tra viên ICC do Manila đã rút khỏi cơ chế này vào năm 2019. Tuy nhiên, đến tháng 11/2024, Văn phòng Tổng thống Philippines tuyên bố sẵn lòng cân nhắc khả năng giao nộp cựu tổng thống Duterte nếu ICC chuyển quy trình sang Interpol.
Bộ trưởng Tư pháp Philippines trả lời điều trần tại quốc hội ngày 20/3. Ảnh: AFP
Một giờ sau phiên điều trần, Phó tổng thống Duterte tổ chức họp báo trực tuyến, kêu gọi cử tri thể hiện bất bình bằng cách ủng hộ các ứng viên của đảng bà trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 5.
Trong nhiệm kỳ tổng thống 2016-2022, ông Duterte đã phát động cuộc chiến chống ma túy, cho phép cảnh sát bắn chết các nghi phạm ma túy ngay tại chỗ mà không cần qua xét xử. Cảnh sát cho biết chiến dịch đã khiến hơn 6.000 người thiệt mạng, nhưng các nhóm nhân quyền ước tính con số thực tế lên tới 30.000 người.
Thanh Danh (Theo AFP)