Salvador Panelo, cố vấn pháp lý của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, hôm nay nói rằng sự hiện diện trong thời gian dài của hàng trăm tàu Trung Quốc trên Biển Đông là "vết đen khó chịu" đối với quan hệ song phương và có thể dẫn tới "hành động thù địch mà cả hai nước không mong muốn".
"Chúng tôi có thể đàm phán về các vấn đề hai bên cùng quan tâm và cùng có lợi, nhưng đừng nhầm lẫn về điều đó", Panelo cho hay.
Đội tàu hơn 200 chiếc của Trung Quốc neo đậu tại bãi đá ngầm gần đảo Sinh Tồn Đông, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, từ hôm 7/3, bật đèn suốt đêm mà không đánh bắt dù thời tiết thuận lợi. Giới chức Philippines cáo buộc nhóm tàu này do lực lượng dân quân biển Trung Quốc vận hành.
Các tàu cá Trung Quốc neo đậu thành hàng dài gần đảo Sinh Tồn Đông, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, hôm 7/3. Ảnh: Reuters.
Sau nhiều ngày neo đậu, đội tàu Trung Quốc tỏa đi các đá ngầm và đảo khác trong khu vực vào ngày 31/3. Tuy nhiên, Philippines nói hơn 40 tàu Trung Quốc vẫn ở bãi ngầm gần đảo Sinh Tồn Đông, cáo buộc Trung Quốc mưu đồ "chiếm thêm các khu vực khác ở Biển Đông".
Các nhà ngoại giao và tướng lĩnh hàng đầu của Philippines gần đây chỉ trích gay gắt động thái của Trung Quốc, nhưng bình luận của Panelo là phản ứng cứng rắn nhất từ văn phòng Duterte, người nhiều năm qua theo đuổi chính sách thân thiết với Trung Quốc để đổi lấy lợi ích kinh tế và các khoản đầu tư.
Panelo cũng tuyên bố Philippines sẽ không bị che mắt bởi các hành động nhân đạo của Trung Quốc, đề cập việc Bắc Kinh viện trợ vaccine Covid-19 cho nước này.
Thượng nghị sĩ đối lập Risa Hontiveros yêu cầu những người Trung Quốc "cứng đầu" rời đi ngay lập tức. "Chúng tôi đang đối mặt đại dịch còn Trung Quốc đang gây rắc rối", bà nói.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila hiện chưa bình luận. Trung Quốc trước đó nói rằng các tàu trên đang trú ẩn do thời tiết xấu và không có lực lượng dân quân trên tàu.
Trong cuộc họp báo ngày 25/3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định hoạt động của các tàu Trung Quốc trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế.
"Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam, thiện chí thực hiện Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển, nghiêm chỉnh tuân thủ DOC, đặc biệt là nghĩa vụ kiềm chế, không làm phức tạp tình hình, tạo thuận lợi cho tiến trình đàm phán COC, đóng góp vào duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và trật tự pháp lý trên biển tại khu vực", bà Hằng nói.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao cho hay các lực lượng chấp pháp trên biển của Việt Nam đang thực hiện nghĩa vụ được quy định trong các luật của Việt Nam và luật pháp quốc tế.
Huyền Lê (Theo Reuters)