Cảnh mua bán ngựa diễn ra ngay từ sáng sớm tại trung tâm thị trấn Bắc Hà (huyện Bắc Hà, Lào Cai) trong một ngày cận Tết Giáp Ngọ. Chợ ngựa là một phần của chợ Bắc Hà - phiên chợ vùng cao nổi tiếng họp vào các ngày Chủ nhật.
Phía bên ngoài, thỉnh thoảng lại xuất hiện thêm những người đàn ông dắt theo chú ngựa vào chợ.
Khi tới chợ, các chủ ngựa thường cột ngựa vào tường rào để đi dạo một vòng trong chợ rồi mới đưa ngựa vào tham gia mua - bán.
Ngựa Bắc Hà nổi tiếng là một trong những giống ngựa đẹp nhất Việt Nam. Từ xa xưa, con ngựa đã gắn bó mật thiết với cuộc sống người dân Bắc Hà nói riêng, cũng như với người dân khắp vùng Tây Bắc nói chung. Ngựa được cho là loài tình cảm, đặc biệt có nét mặt rất buồn.
Một chủ ngựa đang giới thiệu "mặt hàng" khi phiên chợ đã đến tầm sôi động. Mỗi con ngựa đực to, đẹp mã, có giá khoảng 35 triệu đồng.
Khách hàng đáng chú ý nhất tại chợ là những lái buôn từ thành phố lên đây. Họ quan sát rất kỹ mỗi khi có một con ngựa lọt vào 'tầm ngắm'.
Một khi khách hàng đã ưng, cuộc giao dịch thường diễn ra rất chóng vánh. Khi chủ ngựa phát giá, khách mua chỉ trả giá thêm 1, 2 lần là đi đến 'chung kết'. Dứt khoát cũng là tính cách đặc trưng của người dân miền núi Tây Bắc.
Thu hút sự chú ý nhất là những chú ngựa đực có thể làm ngựa đua. Vào khoảng tháng 6 hàng năm, tại Bắc Hà lại diễn ra hội đua ngựa, thu hút hàng chục nghìn du khách từ khắp mọi nơi về xem.
Cũng giống như mọi phiên chợ vùng cao Tây Bắc khác, chợ ngựa Bắc Hà không chỉ đơn thuần là nơi mua - bán, mà còn là nơi người dân trong vùng gặp gỡ, giao lưu mỗi tuần chỉ có một lần.
Quý Đoàn