Một máy bay Boeing 737 Max 8 của American Airlines chuẩn bị hạ cánh tại sân bay LaGuardia, New York hôm 11/3. Ảnh: Aviation.
Theo bản báo cáo mà AP có được hôm 12/3, các phi công thuộc hai hãng hàng không Mỹ cho biết ngay sau khi kích hoạt chế độ lái tự động trên Boeing 737 Max 8, phần mũi máy bay chúc xuống rất nhanh.
Cơ trưởng trên chuyến bay thứ nhất nói rằng sau khi chuyển sang chế độ lái tự động, cơ phó hét lên "máy bay đang lao xuống", theo sau đó là báo động âm thanh trong buồng lái: "Không hạ độ cao, không hạ độ cao".
Cơ trưởng lập tức vô hiệu hóa hệ thống lái tự động và máy bay trở lại trạng thái ổn định, tiếp tục tăng độ cao. "Với những lo ngại về phần mũi chúc xuống của MAX 8, cả hai chúng tôi đều cho rằng tình huống này nên được chú ý. Tôi đoán rằng trục trặc của cảm biến về tốc độ do điều kiện thời tiết gây ra đã khiến hệ thống lái tự động vận hành bất thường", phi công cho hay.
Trên một chuyến bay khác, cơ phó cho biết chỉ vài giây sau khi bật chế độ lái tự động, mũi máy bay chúc xuống và máy bay mất độ cao 365-460 mét/phút. Hệ thống cảnh báo độ cao bị hạ thấp của máy bay liên tục phát tín hiệu. Cơ trưởng ngắt hệ thống lái tự động và máy bay tăng độ cao trở lại.
Phi công bàn luận về sự cố ngay sau đó nhưng họ không thể nghĩ ra bất kỳ lý do gì khiến máy bay hạ độ cao nhanh như vậy. Tuy nhiên, một phi công Mỹ tên là Dennis Tajer khẳng định các sự cố này không liên quan đến Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển bay (MCAS) trên dòng 737 Max, bởi MCAS chỉ được kích hoạt khi chế độ lái tự động bị ngắt, theo tài liệu của Boeing.
Nguyên lý hoạt động của hệ thống MCAS trên Boeing 737 Max. Video: J.M.F.
Các báo cáo này được nộp lên Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) vào năm ngoái. Đây là những báo cáo an toàn tự nguyện và không thể công khai tên phi công, hãng hàng không hoặc địa điểm xảy ra sự cố.
Không rõ liệu Cơ quan Quản lý Hàng không Mỹ (FAA) hoặc hãng hàng không mà các phi công này đang làm việc có hành động sau các báo cáo hay không. FAA từ chối bình luận về báo cáo của các phi công, song nói rằng họ không ghi nhận bất kỳ báo cáo nào được xác minh về các vấn đề liên quan đến MCAS ở Mỹ.
Boeing 737 MAX 8 đang là tâm điểm chú ý toàn cầu sau hai vụ tai nạn chết người ở Indonesia tháng 10/2018 và ở Ethiopia hôm 10/3. Hơn 40 quốc gia, trong đó có Việt Nam, đã cho dừng bay hoặc cấm dòng máy bay này đi vào không phận. Tuy nhiên tại Mỹ, FAA và các hãng hàng không tiếp tục cho phép máy bay này hoạt động.
Theo thông tin sơ bộ từ các nhà điều tra Indonesia, có thể công nghệ MCAS trên dòng Max là nguyên nhân dẫn đến vụ tai nạn của máy bay Lion Air. Dữ liệu thu được từ hộp đen cho thấy các phi công đã vật lộn với phần mũi máy bay liên tục lao lên chúc xuống trước khi phi cơ đâm xuống biển Java, khiến 189 người thiệt mạng.