Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang có dấu hiệu chững lại sau nhiều tháng sôi động. Dữ liệu của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) ghi nhận 27 đợt phát hành thành công trong tháng 9, giảm mạnh so với 43 đợt của tháng trước. Giá trị mua lại trước hạn cũng thấp hơn tháng 8 khoảng 30%, đạt 19.500 tỷ đồng.
Ngân hàng tiếp tục dẫn đầu về giá trị phát hành, đạt hơn 17.000 tỷ đồng. MBBank là nhà băng huy động nhiều nhất qua kênh này với 6.000 tỷ, sau đó đến LPBank, ACB và HDBank. Do nhu cầu bổ sung nguồn lực trung dài hạn, trái phiếu ngân hàng đều có kỳ hạn trên 3 năm. Một số lô của BIDV và TPBank kéo dài 10-15 năm.
Sau giai đoạn tăng tốc phát hành để đảo nợ, nhóm bất động sản đã hạ nhiệt. Chỉ có 3 doanh nghiệp ngành này phát hành trong tháng 9 với tổng giá trị chưa đến 1.500 tỷ đồng. Lãi suất tiếp tục neo cao, dao động 9,2-10,5% một năm.
Lũy kế 9 tháng đầu năm, giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp xấp xỉ 398.000 tỷ đồng. Nhóm ngân hàng chiếm 73% trong số này, tiếp đến là bất động sản, chứng khoán và sản xuất.
VBMA ước tính có hơn 48.000 tỷ đồng trái phiếu đáo hạn trong quý cuối năm. Khoảng một phần ba trong số này là trái phiếu bất động sản. Áp lực trả nợ tập trung chủ yếu trong tháng 12 với khoảng 33.000 tỷ đồng, sau đó giảm mạnh trong giai đoạn đầu năm sau.
Theo nhóm phân tích Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam, tỷ lệ trái phiếu trễ hạn thanh toán gốc hoặc lãi đang ổn định ở mức 12,4%. Dù vậy, nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì dòng tiền để thanh toán nợ trái phiếu đến hạn.
Nhóm phân tích này nhận định bức tranh trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản dần khởi sắc, nhưng mức độ phục hồi trong thời gian tới phân hóa rõ rệt. Các doanh nghiệp có sức khỏe tài chính vượt trội như Vinhomes vẫn thuận lợi trong việc huy động vốn qua kênh trái phiếu, song song hút vốn ngoại thông qua các thương vụ M&A.
Ngược lại, doanh nghiệp nào phụ thuộc vào việc kéo dài thời gian đáo hạn trái phiếu vẫn gặp thách thức trong việc tái cấu trúc công ty và huy động vốn mới. Bởi, khả năng tiếp cận vốn tín dụng hạn chế, trong khi không đủ điều kiện xếp hạng tín nhiệm để huy động trái phiếu.
Phương Đông