Người nhà cho biết anh vốn sống vui vẻ, sức khỏe bình thường. Ba tháng trước, anh chơi lan đột biến lỗ 20 tỷ đồng. Từ đó anh rơi vào trạng thái buồn chán, lo lắng, mệt mỏi, thất vọng, không muốn làm việc hay tiếp xúc với ai, chỉ ở trong phòng một mình, nhiều lần tìm đến cái chết "để giải thoát".
Lần này anh uống thuốc diệt cỏ, được người nhà phát hiện đưa vào Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cấp cứu. Sau khi ổn định, bệnh nhân được chuyển đến Viện Sức khỏe tâm thần điều trị tiếp, bác sĩ chẩn đoán bị rối loạn sự thích ứng với phản ứng trầm cảm kéo dài.
Ngày 25/12, tiến sĩ Dương Minh Tâm, Viện Sức khỏe tâm thần, cho biết các triệu chứng rối loạn sự thích ứng bắt đầu trong vòng ba tháng kể từ khi tác nhân gây căng thẳng xuất hiện. Stress được xem là yếu tố tác động trực tiếp đến rối loạn sự thích ứng. Nếu không có stress thì rối loạn này không xảy ra.
"Rối loạn sự thích ứng thường xuất hiện sau một hoặc nhiều yếu tố sang chấn", bác sĩ Tâm nói, thêm rằng yếu tố nguy cơ gây bệnh là người bệnh trải qua căng thẳng đáng kể trong thời thơ ấu hoặc có vấn đề sức khỏe tâm thần khác, hoàn cảnh sống khó khăn, bị lạm dụng hoặc tấn công thể chất hoặc tình dục, gia đình tan vỡ khi còn nhỏ hay được bao bọc quá mức. Các vấn đề stress khác thường gặp dẫn đến rối loạn sự thích ứng là ly hôn hoặc thay đổi hoàn cảnh (nghỉ hưu, sinh con hoặc đi học xa), mất việc làm, mất người thân, gặp vấn đề về tài chính, mắc bệnh...
Như bệnh nhân trên, bác sĩ cho rằng nguyên nhân là do thất bại trong làm ăn và dẫn đến nợ nần tiền bạc.
Một bệnh nhân đang được bác sĩ điều trị tâm lý tại Viện Sức khỏe tâm thần. Ảnh: Lê Nga
Theo bác sĩ Tâm, tỷ lệ mắc bệnh ước tính 2-8% dân số. Phụ nữ được chẩn đoán mắc chứng rối loạn này gấp đôi nam giới. Các rối loạn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường được chẩn đoán ở thanh thiếu niên. Ngoài ra, những người mắc bệnh dễ rơi vào trạng thái rối loạn sự thích ứng. Một nghiên cứu ở Nhật Bản cho thấy 35% bệnh nhân ung thư vú mắc rối loạn sự thích ứng. Theo một phân tích tổng hợp quy mô lớn gần đây, rối loạn sự thích ứng gặp ở 15,4% người trưởng thành mắc bệnh ung thư điều trị tại các cơ sở chăm sóc giảm nhẹ.
Bệnh lý các rối loạn sự thích ứng thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tác nhân gây sang chấn và các triệu chứng chiếm ưu thế. Hầu hết trường hợp rối loạn sự thích ứng tự khỏi trong vòng 6 tháng kể từ khi xảy ra sang chấn. Một số trường hợp, nhất là trẻ em và thanh thiếu niên, có thể chịu những ảnh hưởng lâu dài do chứng rối loạn này gây ra.
Những ảnh hưởng lâu dài bao gồm mất ngủ, cách ly xã hội, xung đột hôn nhân hoặc gia đình, suy giảm khả năng làm việc, nghiện rượu, sử dụng ma túy, rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách, tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát. Do đó, bác sĩ khuyến cáo khi có các biểu hiện lâm sàng của bệnh, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời. Các triệu chứng như giảm khả năng tập trung và suy nghĩ, mệt mỏi, mất ngủ, thay đổi vị giác, có hành vi tự sát; lo âu, hồi hộp, vã mồ hôi, khó thở; thường xuyên cáu giận, đổ lỗi cho người khác, có thái độ hận thù...
Phương pháp điều trị rối loạn sự thích ứng bao gồm liệu pháp tâm lý, hóa dược hoặc cả hai. Hiện tại, tâm lý trị liệu vẫn là cách điều trị được lựa chọn cho các rối loạn sự thích ứng.
Lan đột biến là một thú chơi và đầu tư kinh doanh theo phong trào rộ lên những năm gần đây. Giá lan đột biến rất đắt đỏ, có thể lên đến hàng chục triệu đồng một cây. Nhiều người được cho là thu lợi lớn từ việc trồng và kinh doanh lan đột biến, song không ít người thất bại đến táng gia bại sản.
Lê Nga