"Tình trạng khẩn cấp về khí hậu đòi hỏi những quyết sách mạnh mẽ và quyết liệt", Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne phát biểu trước quốc hội ở Paris hôm 6/7, khi thông báo quyết định quốc hữu hóa Tập đoàn Điện lực Pháp (EDF), vốn đang lâm vào tình cảnh khó khăn về tài chính.
"Chính phủ cần có toàn quyền kiểm soát việc sản xuất, cũng như tương lai ngành năng lượng, nhằm đối phó với những thách thức lớn phía trước, như hậu quả từ chiến sự Ukraine", Thủ tướng Borne nói thêm.
EDF là nhà sản xuất điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đóng vai trò trọng yếu trong chiến lược khai thác điện hạt nhân mà chính phủ Pháp đang thúc đẩy nhằm giảm thiểu tác động từ giá năng lượng tăng cao và viễn cảnh nguồn cung khí đốt từ Nga bị cắt đột ngột.
Bà Borne không nêu rõ chi tiết về kế hoạch quốc hữu hóa, song khẳng định chính phủ Pháp sẽ nâng tỷ lệ nắm giữ cổ phần của EDF từ 84% lên 100%.
Hơi nước bốc lên từ các tháp làm mát của nhà máy điện hạt nhân Electricite de France (EDF) ở Belleville-sur-Loire, Pháp, ngày 12/10/2021. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã ủng hộ quyết định quốc hữu hóa EDF từ tháng 3, trong chiến dịch tái tranh cử của mình, nhằm tăng cường năng lực độc lập về năng lượng của Pháp.
Theo ông Macron, EDF cần sử dụng hiệu quả hàng chục tỷ USD tài chính công để xây dựng 6-14 nhà máy điện hạt nhân mới vào năm 2050, kết hợp cùng hàng loạt dự án điện mặt trời, điện gió, để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Kế hoạch này cũng là dấu hiệu cho thấy giới chức châu Âu đang cố gắng bảo vệ các công ty năng lượng khỏi ảnh hưởng từ chiến sự Ukraine.
EDF gần đây phải vật lộn với nhiều vấn đề khác nhau, từ cải tạo hệ thống lò phản ứng đã cũ cho đến chi phí xây các lò mới. Tình hình ngày càng trầm trọng hơn khi chính phủ áp đặt trần giá điện và chiến sự Ukraine bùng phát.
Tổng thống Macron cũng kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) xem xét cải cách thị trường điện châu Âu nhằm giảm phụ thuộc vào khí đốt, mặt hàng đang ngày càng khan hiếm do căng thẳng với Nga, song chưa có giải pháp cụ thể.
"Pháp cũng phải chuẩn bị cho tất cả kịch bản liên quan đến nguồn cung khí đốt của Nga, kể cả kịch bản xấu nhất", Thủ tướng Borne phát biểu. "Chúng ta có thể đứng vững, nhưng tất cả mọi người phải cùng hành động".
Đức Trung (Theo Bloomberg, Reuters)