Theo Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại:
“1. Những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
2. Trường hợp di sản chưa được chia thì nghĩa vụ tài sản do người chết để lại được người quản lý di sản thực hiện theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.
3. Trường hợp di sản đã được chia, mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
4. Trường hợp người thừa kế không phải là cá nhân hưởng di sản theo di chúc thì cũng phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại như người thừa kế là cá nhân”.
Theo thông tin cung cấp, người bạn vay 500 triệu đồng để làm ăn. Khi anh ấy chết, khoản nợ được coi là nghĩa vụ tài sản để lại. Do đó, theo quy định trên, những người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản mà người chết để lại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Nếu di sản chưa được chia, người quản lý di sản thực hiện nghĩa vụ tài sản này theo thỏa thuận của những người thừa kế trong phạm vi di sản do người chết để lại.
Nếu di sản đã được chia, mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản này tương ứng nhưng không vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Vì vậy, mặc dù anh ấy đã chết nhưng bạn vẫn có quyền đòi khoản nợ trên cơ sở quy định nêu trên. Trường hợp những người thừa kế không thực hiện nghĩa vụ trả nợ, bạn có quyền khởi kiện yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản mà người chết để lại. Tuy nhiên, nếu bạn của bạn chết mà không để lại di sản gì thì bạn sẽ không thể đòi được khoản nợ này.
Lưu ý, theo quy định tại khoản 3 Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế (tức là từ thời điểm người vay tiền của bạn chết).
Luật sư Phạm Thị Thu
Công ty Luật số 1, Hà Nội