Theo Điều 96 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012, đối tượng áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp này nhưng không có nơi cư trú ổn định.
Tuy nhiên, không phải tất cả những người nghiện ma túy thuộc diện nói trên đều bị đưa vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc. Pháp luật cũng quy định không áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với các trường hợp sau đây:
+ Người không có năng lực trách nhiệm hành chính;
+ Người đang mang thai có chứng nhận của bệnh viện;
+ Phụ nữ hoặc người duy nhất đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi được Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi người đó cư trú xác nhận.
b) Do việc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc không phải là một biện pháp hình sự mà là một biện pháp hành chính nên các học viên bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc được hưởng các chế độ theo quy định tại Nghị định 221/2013/ NĐ-CP ngày 30/12/2013. Cụ thể:
- Được hưởng chế độ cai nghiện, chăm sóc sức khỏe theo quy định.
Ví dụ như họ được sàng lọc, đánh giá mức độ nghiện để xây dựng và thực hiện kế hoạch cai nghiện phù hợp; được tư vấn, được tham gia sinh hoạt nhóm nhằm giúp họ thay đổi hành vi, nâng cao kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết tình huống gặp phải trong quá trình cai nghiện và kỹ năng phòng chống tái nghiện; được điều trị cắt cơn, giải độc; điều trị rối loạn tâm thần và điều trị các bệnh nhiễm trùng cơ hội; được lập hồ sơ theo dõi sức khỏe và định kỳ 6 tháng được khám, kiểm tra sức khỏe.
Người bị ốm nặng hoặc mắc bệnh hiểm nghèo vượt quá khả năng điều trị của cơ sở cai nghiện bắt buộc thì được chuyển tới cơ sở y tế hoặc đưa về gia đình để chữa trị, chăm sóc…
- Chế độ, ăn, mặc, sinh hoạt: Định mức tiền ăn hàng tháng của học viên là 0,8 mức lương cơ sở.
Học viên được trang bị quần áo và các đồ dùng sinh hoạt thiết yếu; được học văn hóa, học nghề; được phân cao lao động phù hợp với tình hình sức khỏe; được quyền gặp thân nhân theo quy định…
Họ cũng được xét giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành phần thời gian còn lại tại cơ sở cai nghiện bắt buộc… nếu đã chấp hành một nửa thời hạn quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và có tiến bộ rõ rệt hoặc lập công…
Luật sư, thạc sĩ Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội