Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư số 01/2014/TT-CA ngày 10/10/2015 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao:
"1. Khi vào phòng xử án, mọi người đều phải chấp hành việc kiểm tra an ninh của lực lượng có trách nhiệm bảo vệ phiên tòa. Nghiêm cấm mang vũ khí, hung khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, đồ vật cấm lưu hành, truyền đơn, khẩu hiệu và tài liệu, đồ vật khác ảnh hưởng đến sự tôn nghiêm của phiên tòa vào phòng xử án, trừ vật chứng của vụ án phục vụ cho công tác xét xử hoặc vũ khí, công cụ hỗ trợ được người có thẩm quyền mang theo để làm nhiệm vụ bảo vệ phiên tòa".
Hoạt động thông tin, báo chí tại phiên tòa cũng được quy định tại Điều 4 Thông tư này. Theo đó: "Nhà báo tham dự phiên tòa để đưa tin về diễn biến phiên tòa phải xuất trình Thẻ nhà báo và giấy giới thiệu công tác cho Thư ký phiên tòa tại bàn thư ký chậm nhất là 15 phút, trước giờ khai mạc phiên tòa; chấp hành đúng hướng dẫn của Thư ký phiên tòa hoặc lực lượng cảnh sát bảo vệ phiên tòa về khu vực tác nghiệp; chấp hành sự điều khiển của Chủ tọa phiên tòa; tuân thủ các quy định của pháp luật và nội quy phòng xử án".
Ngoài ra, Điều 31 Bộ luật dân sự 2005 quy định về quyền của cá nhân đối với hình ảnh như sau:
1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.
2. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ 15 tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích của Nhà nước, lợi ích công cộng hoặc pháp luật có quy định khác.
3. Nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.
Đối chiếu với các quy định nêu trên cũng như các văn bản pháp luật hiện hành thì chưa có quy định cụ thể về việc những người tham gia tố tụng hoặc những người đến dự phiên tòa được tự do quay phim, chụp hình đối với bị cáo trước Tòa (trừ các nghiệp vụ liên quan đến Luật Báo chí).
Tuy nhiên, để đảm bảo an ninh, trật tự cũng như đảm bảo tính tôn nghiêm tại phòng xử án thì việc quay phim, chụp hình đối với bị cáo sẽ rất hạn chế, việc quay phim, chụp hình phải được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa.
Ngoài ra, tại phiên tòa bị cáo là người bị cáo buộc nhưng chưa phải là người phạm tội vì thế tại phiên tòa vẫn phải tôn trọng quyền đối với hình ảnh của bị cáo theo quy định tại Điều 31 Bộ luật dân sự đã nêu trên.
Luật sư Phạm Thị Thu
Công ty Luật Số 1, Hà Nội