Tôi là viên chức Nhà nước, tháng 10/2015 vợ tôi vừa sinh con thứ 3, trường hợp của tôi có bị xử phạt gì hay không?
Đỗ Duy Minh
Luật sư trả lời:
Khoản 2 Điều 1 Pháp lệnh số 15/2008/PL-UBTVQH12 ngày 27/12/2008 của Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số năm 2003 quy định về quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc thực hiện cuộc vận động dân số và kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc sức khỏe sinh sản, mỗi cặp vợ chồng có quyền sinh một hoặc hai con, ngoại trừ các trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 2 Nghị định 20/2010/NĐ-CP ngày 8/3/2010 như sau:
“Những trường hợp không vi phạm quy định sinh một hoặc hai con
- Cặp vợ chồng sinh con thứ ba, nếu cả hai hoặc một trong hai người thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người hoặc thuộc dân tộc có nguy cơ suy giảm số dân (tỷ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết) theo công bố chính thức của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
- Cặp vợ chồng sinh con lần thứ nhất mà sinh ba con trở lên.
- Cặp vợ chồng đã có một con đẻ, sinh lần thứ hai mà sinh hai con trở lên.
- Cặp vợ chồng sinh lần thứ ba trở lên, nếu tại thời điểm sinh chỉ có một con đẻ còn sống, kể cả con đẻ đã cho làm con nuôi.
- Cặp vợ chồng sinh con thứ ba, nếu đã có hai con đẻ nhưng một hoặc cả hai con bị dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo không mang tính di truyền, đã được Hội đồng Giám định y khoa cấp tỉnh hoặc cấp Trung ương xác nhận.
- Cặp vợ chồng mà một hoặc cả hai người đã có con riêng (con đẻ), chỉ sinh một con hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh. Quy định này không áp dụng cho trường hợp tái hôn giữa hai người đã từng có hai con chung trở lên và hiện đang còn sống.
- Phụ nữ chưa kết hôn sinh một hoặc hai con trở lên trong cùng một lần sinh”.
Căn cứ các quy định trên, nếu vợ chồng bạn không thuộc những trường hợp được phép sinh con thứ ba thì có thể sẽ bị xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.
Theo khoản 2 Điều 2 Nghị định 114/2006/NĐ-CP ngày 3/10/2006 của Chính phủ: “Đảng viên sinh con thứ ba trở lên bị xử lý kỷ luật theo quy định của Đảng. Cán bộ, công chức, viên chức nhà nước sinh con thứ ba trở lên thì bị xử lý kỷ luật theo quy định của Chính phủ…”. Tuy nhiên, từ ngày 31/12/2013 Nghị định này đã bị bãi bỏ bởi Nghị định 176/2013/NĐ-CP ngày 14/11/2013.
Theo nghị định mới, việc xử phạt đối với các trường hợp vi phạm nguyên tắc “mỗi cặp vợ chồng chỉ được sinh một hoặc hai con” không được đề cập tới.
Do pháp luật chưa có quy định cụ thể để xử lý viên chức vi phạm chính sách dân số nên hiện nay một số bộ, ngành đã ban hành thông tư, quyết định; Hội đồng nhân dân ở một số tỉnh đã ban hành Nghị quyết về chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình, trong đó có hình thức xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức vi phạm sinh con thứ ba trở lên. Ví dụ:
Theo Điều 5 Quyết định số 1531/QĐ-BTC ngày 28/6/2013 của Bộ Tài chính quy định về việc ban hành quy chế xử lý kỷ luật công chức, viên chức Bộ Tài chính vi phạm chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình: “Hình thức kỷ luật “Khiển trách”: áp dụng đối với các công chức, viên chức sinh con thứ 3…”.
Theo Điều 1 Thông tư 54/2011/TT-BCA ngày 22/7/2011 sửa đổi Thông tư số 02/2010/TT-BCA ngày 13/1/2010 của Bộ Công an quy định xử lý kỷ luật đối với cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức trong công an nhân dân sinh con vi phạm chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình thì mỗi cặp vợ chồng chỉ được sinh một hoặc 2 con. Nếu vi phạm sẽ bị áp dụng các hình thức kỷ luật tại Điều 5 thông tư này, ví dụ như: khiển trách, cách chức, hạ bậc lương…
Như vậy, nếu việc sinh con thứ ba của bạn vi phạm quy định của Pháp lệnh dân số thì hình thức xử phạt cụ thể sẽ được thực hiện theo quy định của bộ, ngành hoặc của Hội đồng nhân dân, của đơn vị nơi bạn đang công tác.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình