Bố mẹ kịch liệt phản đối vì cho rằng gia đình anh ấy không tương xứng vì quá nghèo. Bố mẹ tuyên bố nếu làm đám cưới sẽ đuổi tôi ra khỏi nhà.
Tôi muốn hỏi, bố mẹ có quyền cấm cản con cái kết hôn không? Trường hợp vẫn bị phản đối, tôi có thể tự kết hôn mà không cần bố mẹ cho phép?
Luật sư trả lời
Theo khoản 1 điều 39 Bộ luật Dân sự 2015 về quyền nhân thân trong hôn nhân và gia đình, cá nhân có quyền kết hôn, ly hôn.
Khoản 10 điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: "Cản trở kết hôn, ly hôn là việc đe dọa, uy hiếp tinh thần, hành hạ, ngược đãi, yêu sách của cải hoặc hành vi khác để ngăn cản việc kết hôn của người có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này hoặc buộc người khác phải duy trì quan hệ hôn nhân trái với ý muốn của họ".
Bên cạnh đó, khoản 2 điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định hành vi "cản trở kết hôn" là một trong những hành vi bị pháp luật cấm
Như vậy, về nguyên tắc, mỗi cá nhân nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định tại điều 8 Luật Hôn nhân gia đình 2014 (nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên; việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định; không bị mất năng lực hành vi dân sự; việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn như kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo; tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;...) thì có quyền tự mình quyết định việc đăng kết hôn mà không phụ thuộc vào sự đồng ý hay không đồng ý của gia đình.
Tuy nhiên, theo tập quán và văn hóa Việt Nam, việc kết hôn có sự đồng ý của cha mẹ và gia đình hai bên thì sẽ vui vẻ, trọn vẹn hơn. Vì vậy, bạn nên tranh thủ được sự ủng hộ của bố mẹ, tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân dẫn đến việc bị bố mẹ phản đối cuộc hôn nhân và giải thích cho bố mẹ hiểu rõ hơn tránh gây mất tình cảm gia đình.
Về việc xử lý hành vi cản trở kết hôn
Theo quy định tại khoản 2 điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013, hành vi cản trở người khác kết hôn, ly hôn, cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đến 300.000 đồng.
Trong trường hợp hành vi nêu trên đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn tiếp tục vi phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 181 về tội Cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện. Theo đó, người phạm tội có thể bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội.