Báo cáo trước Quốc hội về tình hình giải quyết án oan sai, Chánh án Trương Hòa Bình cho biết, trong 3 năm (2012-2014), tòa án các cấp nhận được 22 đơn yêu cầu bồi thường, trong đó trả lại một đơn không thuộc thẩm quyền và 2 đơn không đủ điều kiện thụ lý.
Việc tổ chức thương lượng bồi thường và xin lỗi oan sai được thực hiện nghiêm túc. Sau khi có quyết định bồi thường, các tòa án đã chủ trương hoàn tất các thủ tục chi trả.
"Vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, chúng tôi đã xin lỗi và thương lượng bồi thường. Ông Chấn đã đồng ý nhận 7,2 tỷ đồng và chúng tôi đang làm thủ tục", Chánh án Trương Hoà Bình cho hay.
Người đứng đầu ngành tòa án cho biết, vụ ông Lương Ngọc Phi (phường Quang Trung, TP Thái Bình) khởi kiện yêu cầu bồi thường oan sai 22 tỷ đồng, Tòa án sơ thẩm đồng ý với yêu cầu này, nhưng cấp giám đốc thẩm thấy không đảm bảo, nên đã tuyên hủy án và giải quyết lại theo trình tự tố tụng. Với vụ ông Phan Văn Lá tại Long An, các cơ quan tố tụng cũng xin lỗi và thương lượng bồi thường cho ông 470 triệu đồng.
Theo ông Bình, tới đây, tòa án sẽ áp dụng triệt để nguyên tắc tranh tụng, suy đoán vô tội và quyền tư pháp của tòa án. Nếu thấy tài liệu điều tra chưa đầy đủ mà Viện kiểm sát vẫn truy tố, tòa án trả lại yêu cầu điều tra bổ sung.
Quá trình điều tra bổ sung mà vẫn không đạt thì tòa án sẽ trực tiếp xác minh theo Luật tổ chức tòa án, để đảm bảo đưa ra truy tố phải đủ căn cứ. Tòa án khi định tội sẽ căn cứ nội dung tranh tụng để làm rõ bản chất vụ án.
Ông Chấn vướng lao lý từ tháng 8/2003 khi Công an huyện Việt Yên, Bắc Giang cho rằng ông là thủ phạm giết cô hàng xóm Nguyễn Thị Hoan tại thôn Me, xã Nghĩa Trung, huyện Việt Yên. Qua các cấp xét xử, tòa án xác định ông phạm tội giết người, tuyên án tù chung thân. Suốt quá trình bị bắt, xét xử và khi bị kết án, ông liên tục kêu oan. Vợ ông cũng ròng rã "gõ cửa" nhiều cơ quan công quyền kêu oan cho chồng. Tháng 7/2013, trong đơn gửi VKSND Tối cao, bà cho hay đã tự xác minh được thủ phạm của vụ án là Lý Nguyễn Chung. Xem xét đơn, Cục điều tra VKSND Tối cao đã vào cuộc. Ngày 4/11/2013, ông Chấn được VKSND Tối cao tạm tha về nhà sau 10 năm bị bắt. Hai hôm sau, TAND Tối cao trong phiên tái thẩm đã hủy hai bản án kết tội ông Chấn giết người. Vụ án được điều tra lại. Trước đó ít ngày, Lý Nguyễn Chung ra đầu thú, nhận đã giết chị Hoan để cướp 2 chiếc nhẫn cùng 59.000 đồng. Liên quan trách nhiệm trong vụ án oan này, VKSND Tối cao đã khởi tố, tạm giam ông Trần Nhật Luật (nguyên thượng tá, phó công an huyện Việt Yên, Bắc Giang) và ông Đặng Thế Vinh (nguyên trưởng phòng 10, VKSND tỉnh Bắc Giang) để điều tra về hành vi Cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án. Ông Phạm Tuấn Chiêm (65 tuổi), cựu thẩm phán Toà phúc thẩm TAND Tối cao, chủ tọa phiên phúc thẩm bác đơn kêu oan của ông Chấn, cũng bị điều tra về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Ông Nguyễn Thanh Chấn yêu cầu tòa bồi thường là hơn 9,3 tỷ đồng cho 10 năm ngồi tù oan và yêu cầu được trả lại toàn bộ số tài sản đã bị tịch thu khi ông bị bắt gồm một xe đạp thống nhất cũ, mội đôi thùng nhựa đựng nước, một bộ quần áo cộc… |
Hoàng Thuỳ