Chiều 22/4, sau gần hai tuần xét xử và nghị án, TAND TP HCM đã bác kháng cáo, bác yêu cầu khởi kiện của ông Chang Koon Yuen (65 tuổi, quốc tịch Singapore) đòi chia 80% giá trị tài sản gồm 8 bất động sản (được cho là tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân) do vợ cũ là bà Châu Hồng Loan đứng tên.
Tòa cũng không chấp nhận yêu cầu của ông về việc hủy các bản thỏa thuận tài sản riêng của vợ chồng, hợp đồng tặng cho giữa bà Loan và người thân.
Theo HĐXX, các bản thỏa thuận có công chứng đều thể hiện ý chí của ông Yuen, xác nhận những tài sản này là tài sản riêng của bà Loan. Do đó, các hợp đồng tặng cho của bà Loan là hợp pháp. Các bản thỏa thuận không chỉ được lập tại một phòng công chứng mà được lập tại nhiều phòng công chứng khác nhau.
Ông Yuen là người sinh sống và làm việc tại Việt Nam hơn 30 năm. Hàng ngày ông đều dùng tiếng Việt, nghe đọc, ký các biên bản bằng tiếng Việt nên nói "ông không biết và hiểu tiếng Việt" là không có căn cứ. Hơn nữa, trong bản tự khai ông cho rằng việc ký vào các bản thỏa thuận tài sản với bà Loan là nhằm cố gắng hàn gắn hôn nhân.
Tòa cũng cho rằng, các bản sao kê ngân hàng thể hiện ông Yuen rút tiền và trùng với thời điểm mua nhà nhưng không có tài liệu nào thể hiện có sự liên quan đến việc sử dụng tiền này để mua nhà. Ông cũng không chứng minh được mình đã đưa tiền cho bà Loan trong khi cả hai đều có hoạt động kinh doanh, có thu nhập.
"Do đó tòa sơ thẩm không chia cho ông Yuen là có căn cứ", HĐXX phúc thẩm nhận định.
Tuy nhiên, HĐXX chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn, sửa bản án sơ thẩm liên quan đến trách nhiệm trả nợ cho bà Đinh Mai Hương - người cho bà Loan vay 6,6 tỷ đồng để mua hai bất động sản tại Hà Nội và Hải Phòng. Ngày 16/4, bà Hương có đơn xin rút yêu cầu trả phần lãi suất cho khoản nợ này.
Đối với hai bất động sản tại Hà Nội và Hải Phòng, cả hai bên đều không chứng minh được là tài sản riêng nên chia đôi cho mỗi bên một nửa. Do ông Yuen không được phép sở hữu nhà đất nên tiếp tục giao cho bà Loan quản lý và có nghĩa vụ thanh toán lại cho ông Yuen bằng tiền.
Hai tài sản này có giá trị 12,7 tỷ đồng, như vậy ông Yuen được hưởng 6,35 tỷ đồng. Ông Yuen và bà Loan có nghĩa vụ phải trả cho bà Hương mỗi người 3,3 tỷ đồng. Bà Loan có nghĩa vụ trả cho ông Yuen phần chênh lệch còn lại.
Theo nội dung vụ án, ông Yuen tốt nghiệp tiến sĩ kỹ thuật tại Anh 36 năm trước. Ông đến Việt Nam đầu tư và làm việc từ những năm đầu mở cửa. Đến năm 1996, ông và bà Loan chung sống với nhau. Bảy năm sau họ kết hôn và có 3 con gái.
Đến tháng 4/2016 họ ly hôn do phát sinh nhiều mâu thuẫn. Về tài sản, do không thỏa thuận được với nhau nên ông Yuen khởi kiện thành vụ án khác, yêu cầu chia tài sản chung gồm 8 bất động sản (trong đó có 4 nhà đất tại phường Thảo Điền, quận 2) và phần vốn góp cùng giá trị tài sản tại hai công ty. Về sau, ông chỉ yêu cầu chia tài sản là các bất động sản, tổng trị giá khoảng 400 tỷ đồng.
Ông Yuen cho rằng, việc tạo lập và phát triển các tài sản chung chủ yếu đều nhờ công sức, trình độ và chuyên môn của mình nên yêu cầu được hưởng 80% giá trị tài sản. Quá trình chung sống do tin tưởng bà Loan, hơn nữa ông là người nước ngoài không hiểu rõ tiếng Việt nên đã ký các văn bản thỏa thuận tài sản vợ chồng giao cho bà Loan đứng tên, quản lý các nhà đất. Do đó, ông yêu cầu tòa hủy các văn bản này.
Tiến sĩ ngoại quốc cũng cho rằng, những tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân nên bà Loan không được tự ý cho tặng. Ông yêu cầu tòa hủy các hợp đồng bà Loan đã tặng, cho, hoặc chuyển nhượng các bất động sản cho mẹ ruột và người khác.
Theo ông, những tài sản này được mua bằng tiền của mẹ và chị gái ông gửi từ Singapore qua, được thể hiện qua các bản sao kê tại ngân hàng. Thời điểm gửi tiền đều trùng với thời gian vợ chồng ông mua các bất động sản tại Việt Nam. Các con cũng xác nhận ông là người đóng góp chính vào khối tài sản chung.
Trong các bản tường trình gửi tòa, bà Loan cho rằng giữa bà và chồng không có tài sản chung nên khi ly hôn không yêu cầu chia. Bà không đồng ý với tất cả các yêu cầu của ông Yuen.
Theo bà, căn nhà trên đường Bàu Cát (quận Tân Bình) cùng khu đất tại Bình Dương và 4 nhà đất khác tại phường Thảo Điền (quận 2) là do bà đứng ra mua bằng tiền riêng, được ông Yuen công nhận là tài sản của vợ theo các thỏa thuận đã được công chứng trước đó. Trong đó, có một căn hiện đã thuộc sở hữu của mẹ bà.
Còn hai bất động sản khác tại Hải Phòng và Hà Nội là do bà mua bằng tiền mượn của một người bạn hơn 6,6 tỷ đồng.
Là người có quyền và nghĩa vụ liên quan, mẹ bà Loan cho biết, việc bà được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với căn nhà ở quận 2 và thửa đất ở Bình Dương là hợp pháp. Hơn nữa, trước đây tài sản này cũng do một mình con gái bà tạo dựng.
Bà Đinh Mai Hương có yêu cầu buộc vợ chồng bà Loan phải trả số tiền nợ 6,6 tỷ đồng cùng số tiền lãi suất.
Đối với yêu cầu của bà Hương, ông Yuen cho rằng, đây là hợp đồng giả tạo nên không chấp nhận nghĩa vụ trả nợ.
Hồi cuối năm ngoái, TAND quận 2 xử sơ thẩm bác yêu cầu khởi kiện của ông Yuen.
Không đồng ý với phán quyết của tòa, ông Yuen kháng cáo toàn bộ bản án. Người đàn ông ngoại quốc bức xúc gửi nhiều đơn kêu cứu vì bị trắng tay sau ly hôn và phải đi thuê nhà ở.
Tại phiên tòa phúc thẩm, bà Loan cũng như những người có quyền và nghĩa vụ liên quan đều có đơn xin xử vắng mặt. Phía ông Yuen yêu cầu HĐXX tuyên hủy bản án sơ thẩm hoặc chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông.
Hải Duyên