Cách phản ứng khá quen thuộc của một số cơ quan nhà nước khi chính họ gây thiệt hại cho dân là né tránh trách nhiệm. Chủ ba doanh nghiệp Thái Hòa, Kim Điệp và Năm Nhỏ ở Rạch Giá (Kiên Giang) bị Công an thị xã Rạch Giá và Công an Kiên Giang khởi tố, bắt giam vì nghi ngờ có việc buôn lậu, trốn thuế. Rút cục, vì không chứng minh được hành vi phạm tội nên chính các cơ quan này lại đình chỉ điều tra vụ án. Tuy nhiên, thiệt hại mà những người bị oan này lên tới khoảng 700 triệu đồng.
Ngày 9/4, các chủ doanh nghiệp nói trên đã làm đơn gửi Công an Kiên Giang yêu cầu khắc phục hậu quả từ việc khởi tố, bắt giam oan, sai. Đúng 17 ngày sau, Phó Chánh thanh tra Công an tỉnh Lê Minh Châu đã ký công văn với nội dung khẳng định việc khởi tố, bắt giam là có căn cứ pháp luật, và không có cơ sở nào để giải quyết việc đền bù thiệt hại. Nói như vậy có nghĩa là việc đình chỉ điều tra vụ án, trả tự do cho những người nói trên lại là sai!
Cơ quan nhà nước: Quyền chiến thắng ở phút 89
Đây là “trận giao hữu” giữa chủ cơ sở sản xuất nước hoa Lan Hương với Công an TP HCM khi đưa nhau ra tòa hành chính năm ngoái. Lý do là trước đó 4 năm, lực lượng cảnh sát kinh tế TP đã ập đến cơ sở, khám xét, thu giữ toàn bộ nguyên liệu, hàng hóa. Lan Hương còn bị cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt hành chính. Trong đơn kiện của mình, Lan Hương cho rằng mình bị oan và thiệt hại phải gánh chịu tới 3 tỷ đồng. Mất nhiều thời gian, họ mới đưa được vụ việc ra tòa.
Trước giờ khai mạc, bên nguyên đơn tỏ ra quyết liệt, thậm chí chuẩn bị sẵn một số chứng cứ, tài liệu "nóng" quyết phen này cho “nổ tung”. Bất ngờ, tại phút thứ 89 trước giờ vào phòng xét xử, vụ kiện được tuyên bố đình chỉ. Lý do: Bên bị kiện đã rút lại quyết định xử phạt của mình và thay bằng một quyết định xử lý hành chính khác, tức là đối tượng bị kiện không còn nữa. Như vậy, Công an TP HCM đã rút khỏi trận đấu an toàn, để lại cho Lan Hương sự chưng hửng với “cục ức” 3 tỷ đồng ở cổ.
Về trường hợp này, ông Nguyễn Công Phú, Thẩm phán TAND TP cho rằng pháp luật cần lấp lỗ hổng phút 89 này theo hướng tòa án vẫn phải tiếp tục giải quyết khiếu kiện với quyết định hành chính mới mà không cần đình chỉ vụ án, người khởi kiện không cần phải khởi kiện lại từ đầu như quy định hiện hành.
Bị thiệt hại nhưng không thể khởi kiện
Giữa năm 1999, Công ty Đức Tiến (Hà Nội), do ông Trần Văn Tiến làm giám đốc, bị Hải quan Hải Phòng giữ lô hàng giấy in nhập khẩu trị giá 65.000 USD. Không khẳng định được việc nhập khẩu là sai, nhưng Hải quan vẫn chuyển hồ sơ cho Công an Hải Phòng khởi tố ông Tiến về tội buôn lậu. Mất nửa năm điều tra, cơ quan công an buộc phải đình chỉ vụ án, và phải lâu sau, ông Tiến mới được trả lại hàng.
"Dính" cơ quan công quyền, ông Tiến mất đứt 800 triệu tiền thiệt hại. Thế nhưng đến nay, ông vẫn chưa được đền bù, bồi thường hay lời xin lỗi từ cơ quan làm sai. Người bị hại đã hỏi đến tòa hành chính, nhưng với loại việc hải quan giữ hàng sai, công an khởi tố oan, tòa hành chính không thụ lý được vì không có thẩm quyền. Bấu vào đền bù dân sự, TAND huyện Gia Lâm (Hà Nội) cũng từ chối. Ông Tiến kể, sau hồi “cãi lý rất căng thẳng”, cuối cùng ở đây người ta cũng nhận đơn một cách “gượng gạo”. Ông cho biết là đã quá mệt mỏi để chạy theo những việc như vậy và cho đến nay, ông vẫn phân vân liệu có tiếp tục việc khiếu kiện của mình.
(Theo PL TPHCM, 17/5)