Sau khi tấn công tình dục, nạn nhân ban đầu có thể mất phương hướng, trở nên e ngại, lo sợ, và nhiều khi không dám tố cáo. Nhưng đến lúc bình tĩnh, nạn nhân muốn tố cáo thì các chứng cứ trên cơ thể đã biến mất sẽ khiến việc điều tra gặp nhiều trở ngại.
Khắc phục một phần những vấn đề trên, vào cuối những năm 1970, Louis Vitullo, giám định viên pháp y của thành phố Chicago, đã sáng chế bộ dụng cụ chuyên dùng để thu thập bằng chứng tấn công tình dục đầu tiên của Mỹ ("rape kit"). Việc này giúp đặt ra quy trình tiêu chuẩn, cách làm thống nhất khi lưu trữ bằng chứng trong án xâm hại tình dục.
Một bộ dụng cụ thường bao gồm biên bản khai báo, hướng dẫn sử dụng, tăm bông để thu thập dịch cơ thể từ môi, má, đùi..., lọ đựng mẫu sợi vải hoặc tóc...
Bên trong một hộp chuyên dụng thu thập chứng cứ hiếp dâm.
Quy trình khám nghiệm bằng bộ chứng cứ thường kéo dài từ 2 tới 5 tiếng, người thực hiện phải là nhân viên y tế. Đầu tiên, nạn nhân cởi quần áo, đứng trên tấm khăn lớn để thu giữ mọi vật chứng rơi ra từ trên cơ thể. Quần áo mặc tại thời điểm bị hiếp dâm sẽ được bọc riêng biệt bằng bao giấy.
Người khám nghiệm thu thập các mẫu thử sinh học như tinh trùng, máu, nước bọt và các chất dịch cơ thể khác bằng cách dùng tăm bông. Nếu nạn nhân đồng ý, cơ sở khám nghiệm có thể dùng máy soi cổ tử cung để chụp lại thương tích vùng kín.
Người khám nghiệm cũng sẽ ghi chép lại tiền sử bệnh, trạng thái cảm xúc của nạn nhân, diễn biến vụ tấn công tình dục. Trong quá trình này, nạn nhân có quyền dừng khám nghiệm bất cứ lúc nào. Khi khám nghiệm, nạn nhân còn nhận được sự chăm sóc y tế để đảm bảo không bị thương tích hoặc mắc các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.
Các vật chứng sẽ được niêm phong đóng hộp và gửi cho cảnh sát để chờ quyết định của nạn nhân. Nếu nạn nhân muốn pháp luật xử lý nghi phạm, các chứng cứ sẽ được gửi tới phòng giám định. Ngoài ra, khi ADN của kẻ gây án được đưa vào cơ sở dữ liệu toàn quốc, nhà chức trách có thể biết đây có phải là tên hiếp dâm hàng loạt hay không.
Trước đây, nạn nhân phải bỏ tiền túi chi trả phí khám nghiệm bằng bộ dụng cụ thu thập chứng cứ, thường là 800 USD. Nhưng tới 2005, để nạn nhân có thể dễ dàng tiếp cận với bộ chứng cứ, Quốc hội liên bang Mỹ đã thông qua Luật Chống lại bạo lực phụ nữ, theo đó quy định chính quyền tiểu bang phải cung cấp miễn phí bộ dụng cụ ẩn danh cho các nạn nhân, nếu không sẽ không được thông qua ngân sách liên bang hàng năm.
Sau khi khám nghiệm, mỗi nạn nhân có khoảng thời gian nhất định để quyết định có truy cứu trách nhiệm hình sự kẻ gây án hay không. Thời hạn này khác nhau tùy theo quy định của từng tiểu bang. Ví dụ ở bang New Hampshire là 60 ngày, một số nơi khác là 6 tháng. Tuy nhiên, nếu bị hại là trẻ em, nhân viên y tế có nghĩa vụ phải trình báo sự việc với cảnh sát.
Dù vậy, hiện ở Mỹ nhiều bộ dụng cụ thu thập chứng cứ hiếp dâm bị nghẽn lại và không được xem xét. Nguyên nhân do điều tra viên có thể quên không gửi bộ chứng cứ đã làm tới phòng giám định pháp y để xem xét và dù được gửi đi, cơ quan giám định cũng không đủ xem xét bộ chứng cứ trong thời gian kịp thời.
Để giải quyết vấn đề này, năm 2015, Phó tổng thống Mỹ Joe Biden cùngBộ trưởng Tư pháp Mỹ Loretta Lynch tuyên bố sẽ trợ cấp 41 triệu USD để gửi những bộ chứng cứ hiếp dâm bị nghẽn sang những phòng thí nghiệm tư nhân để giám định nhanh hơn. Một số cá nhân, nhóm, và tổ chức tại Mỹ đã quyên góp tiền. Nhiều tiểu bang cũng đã phân bổ ngân sách để cố gắng không còn tình trạng nghẽn bộ dụng cụ thu thập chứng cứ xảy ra.
Quốc Đạt (Theo Muck Rock, ABA Journal, Justice)