Bên lề hội thảo góp ý sửa đổi Luật Thủ đô sáng 1/8, ông Nguyễn Hữu Thành, Phó vụ trưởng Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ), cho biết tiêu chí sắp xếp địa giới hành chính được nêu tại Nghị quyết 1211/2016 và Nghị quyết 35/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Cụ thể, đến năm 2025, các tỉnh, thành cần hoàn thành sắp xếp huyện, xã có đồng thời hai tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định; đơn vị cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định.
Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, xã sáng 31/7, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết Hoàn Kiếm là quận duy nhất của thành phố phải sáp nhập giai đoạn 2023-2025. Theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quận phải có diện tích tối thiểu 35 km2, dân số 150.000. Hoàn Kiếm đủ tiêu chuẩn về dân số nhưng chỉ đạt 15% về diện tích.
Tuy nhiên, Phó vụ trưởng Chính quyền địa phương cho rằng ngoài tiêu chí về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, việc sắp xếp đơn vị hành chính phải tính đến yếu tố đặc thù. Đơn cử như địa giới đơn vị hành chính ổn định từ năm 1945; văn hóa, lịch sử, truyền thống dân tộc; điều kiện giao thông, vị trí địa lý. Những tiêu chí này phải được nghiên cứu, xem xét kỹ lưỡng.
"Về trường hợp quận Hoàn Kiếm, qua rà soát mới đánh giá được tiêu chí dân số, diện tích tự nhiên chứ chưa tính đến yếu tố đặc thù", ông Thành nói.
Khu vực phố đi bộ tại quận Hoàn Kiếm trước tượng đài Lý Thái Tổ. Ảnh: Phạm Chiểu
Ngoài Hoàn Kiếm, ba quận lõi còn lại của Hà Nội đều không đạt tiêu chí diện tích. Cụ thể Ba Đình 9,21 km2, Đống Đa 9,95 km2, Hai Bà Trưng 10,26 km2. Tuy nhiên ba quận này có số dân rất cao, lần lượt là hơn 225.000, trên 376.000 và gần 300.000. Một số quận mới cũng có diện tích dưới 35 km2 như Tây Hồ 24,38 km2, Cầu Giấy 12,38 km2, Thanh Xuân 9,17 km2 và Nam Từ Liêm 32,17 km2, nhưng đều có số dân vượt mốc 150.000.
Theo ông Thành, việc điều chỉnh các quận này phải căn cứ đồng thời hai yếu tố là quy mô dân số và diện tích tự nhiên cùng dưới 70% so với quy định chứ không phải chỉ dựa vào một tiêu chí. Một quận có diện tích đạt dưới 20%, nhưng dân số trên 200% cũng không thuộc diện sáp nhập.
Phó vụ trưởng Chính quyền địa phương nhấn mạnh quận Hoàn Kiếm và 176 đơn vị hành chính cấp xã của Hà Nội thuộc diện sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 mới là "số liệu rà soát, chưa phải phương án sắp xếp". Theo quy trình, Hà Nội phải xây dựng phương án tổng thể, sau khi được phê duyệt thì tiếp tục làm phương án cụ thể.
Quận Hoàn Kiếm nằm ở trung tâm Thủ đô, rộng 5,29 km2, dân số gần 156.000 với 18 phường. Đây là quận nhỏ nhất Hà Nội, nhưng là trung tâm văn hóa, chính trị, kinh tế của Thủ đô với 190 di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng. Điển hình là quần thể di tích Hồ Gươm - đền Ngọc Sơn - đền Bà Kiệu, chùa Quán Sứ, đình Kim Ngân, chùa Báo Ân (chùa Liên Trì), tháp Báo Thiên, đền vua Lê, cửa Ô Quan Chưởng, Nhà hát Lớn Hà Nội, nhà tù Hỏa Lò, Quảng trường 19-8, nhà Thờ Lớn.
Đơn vị hành chính cấp huyện bao gồm quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (như TP Thủ Đức thuộc TP HCM). Đơn vị hành chính cấp xã gồm xã, phường, thị trấn.
Sơn Hà - Võ Hải