- Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức kỳ thi THPT quốc gia với 2 mục đích xét tốt nghiệp và tuyển sinh đại học, cao đẳng, được đánh giá là có nhiều ưu điểm, vậy tại sao ĐH Quốc gia Hà Nội không sử dụng kết quả này để xét tuyển mà lại tự tổ chức một kỳ thi riêng khá tốn kém?
- Kỳ thi THPT quốc gia đang diễn ra là một phần trong lộ trình đổi mới công tác tuyển sinh nói riêng và giáo dục đào tạo nói chung. Nhưng kỳ thi quốc gia phải tính toán tới nhiều yếu tố, từ phương pháp học tập của học sinh phổ thông hiện nay đến sách giáo khoa, vùng miền... Để chuyển động cho số đông thì cần có lộ trình, thời gian.
ĐH Quốc gia Hà Nội là trung tâm đào tạo có sứ mệnh tiên phong trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Chúng tôi có nguồn nhân lực dồi dào cả về khoa học cơ bản, lẫn ứng dụng và nhiều lĩnh vực khác. ĐH Quốc gia Hà Nội cũng đã có quá trình lâu dài về nghiên cứu kiểm tra, đánh giá. Với vai trò, sứ mệnh và khả năng như vậy, từ năm 2012 Bộ Giáo dục đã giao cho ĐH Quốc gia Hà Nội thí điểm làm phương thức tuyển sinh mới.
Từ đó đến nay, chúng tôi đã có thời gian dài chuẩn bị những điều kiện, cơ sở lý luận, đã qua nhiều bước xác lập cơ sở ban đầu cho việc tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực. Quá trình kiểm tra, đánh giá này sẽ tạo điều kiện cho ĐH Quốc gia Hà Nội hội nhập được với quốc tế, làm cho các công đoạn giáo dục đạt tới trình độ quốc tế và góp phần vào sự đổi mới giáo dục. Rộng hơn, chúng tôi không chỉ nhằm giúp cho việc tuyển sinh của mình, mà những kết quả đạt được hy vọng sẽ có ích cho toàn bộ nền giáo dục của nước nhà.
Phó giám đốc ĐH Quốc gia Hà Nội Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: HT.
- ĐH Quốc gia đã công bố cấu trúc và đề thi thử trên website của trường. Theo thống kê, hàng ngày số lượng người vào làm đề thi thử là bao nhiêu và chất lượng ra sao?
- Tháng 7/2014, chúng tôi đã công bố cấu trúc đề thi, tháng 11 công bố đề thi mẫu để thí sinh làm quen về giao diện và câu hỏi. Hàng ngày có trên 3.000 lượt người vào làm các đề thi thử. Tuy nhiên, số người làm đủ 140 câu trong một đề có khoảng 60%. Những người đạt số điểm trên 70 chiếm 70%. Theo thống kê, thí sinh miền Bắc nhiều hơn miền Nam.
- Thực tế cho thấy học sinh, phụ huynh Việt Nam rất ngại sự thay đổi. Có thể vì lý do này mà từ một đại học top đầu hút thí sinh, năm nay ĐH Quốc gia Hà Nội ít thí sinh dám đăng ký dự thi. Điều gì khiến ĐH Quốc gia tin tưởng mình có thể tuyển đủ chỉ tiêu?
- Là năm đầu tiên tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực, ĐH Quốc gia Hà Nội sẽ phát hành cuốn Những điều cần biết để thí sinh có thể tham khảo. Sách có cả bản điện tử và bản in. Ở bản điện tử, thí sinh quan tâm đến mục nào các em có thể kích vào. Chúng tôi cũng đã tính đến khả năng có thể xảy ra. Một là rất ít, hai là rất nhiều thí sinh đăng ký dự thi. Nếu ít, chúng tôi phải chấp nhận vì đổi mới ban đầu sẽ phải đi từ chỗ ít đến nhiều, đó là bình thường. Kỳ thi lại động chạm đến tương lai các cháu nên sự thận trọng của xã hội là đương nhiên. Tuy nhiên, chúng tôi tin là nhiều phụ huynh, học sinh ủng hộ nhà trường bởi vì chúng tôi làm việc với một quyết tâm hỗ trợ tối đa, thuận lợi tối đa và cơ hội tối đa cho thí sinh.
Kỳ thi đánh giá năng lực đợt một diễn ra trước kỳ thi THPT quốc gia, khi đó các em đã hoàn tất chương trình học nên có thể thoải mái đăng ký dự thi. Chậm nhất là 30/6 ĐH Quốc gia Hà Nội công bố ngưỡng xét tuyển, do đó thí sinh sẽ biết mình đã trúng tuyển hay chưa. Nếu trúng tuyển, thí sinh chỉ cần thi THPT quốc gia và đủ điểm tốt nghiệp là có thể vào ĐH Quốc gia học. Nếu chưa trúng tuyển đợt 1, các em vẫn dự thi THPT quốc gia và sử dụng kết quả để xét tuyển ở các trường đại học khác.
Những em chưa trúng tuyển đợt 1, hoặc dự thi xong THPT quốc gia vẫn còn cơ hội đăng ký thi đánh giá năng lực đợt hai được ĐH Quốc gia Hà Nội tổ chức vào tháng 8. Như vậy, khi đăng ký dự kỳ thi của ĐH Quốc gia Hà Nội, thí sinh sẽ có cơ hội tối đa, nhân đôi, nhân ba cơ hội vào đại học.
- Kỳ thi đánh giá năng lực được ĐH Quốc gia tổ chức hai lần trong năm, vào trước và sau kỳ thi THPT quốc gia, nếu như kết quả của thí sinh đợt thi đầu tốt, giúp các trường thành viên tuyển đủ chỉ tiêu thì kết quả của đợt thi thứ 2 sẽ được sử dụng như thế nào?
- Trên thực tế chưa có năm nào các trường thành viên tuyển một lần đủ chỉ tiêu nên đợt thi thứ 2 sẽ giúp trường tuyển đủ các chỉ tiêu còn thiếu. ĐH Quốc gia không phân bổ chỉ tiêu cho các đợt thi, tuy nhiên trọng số sẽ dồn vào đợt 1. Ở đợt thi thứ 2, thí sinh có kết quả thi cao nhưng không còn chỉ tiêu thì các em vẫn được bảo lưu kết quả để xét tuyển vào năm sau vì kết quả thi đánh giá năng lực có tác dụng 24 tháng.
ĐH Quốc gia Hà Nội tách biệt thi và tuyển - đây là 2 việc hoàn toàn khác nhau. Thí sinh làm bài thi đánh giá năng lực là để có chứng chỉ, và chứng chỉ đó có tác dụng lâu dài, xét tuyển vào không chỉ ĐH Quốc gia Hà Nội mà còn bất cứ trường nào có nhu cầu. Mặt khác, các em có thể dùng chứng chỉ đó xét tuyển vào các hệ đào tạo khác của ĐH Quốc gia. Như vậy, chứng chỉ dành cho nhiều mục đích.
Ngoài ra, trong lúc thi cử đang tạo nên áp lực rất lớn cho học sinh vì chỉ thi một lần duy nhất trong năm, thì 2 đợt thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia Hà Nội đã giải tỏa được áp lực ấy.
- Thay vì sử dụng phòng thi truyền thống với bút, giấy và những môn thi thì kỳ thi đánh giá năng lực của ĐH Quốc gia lại thi trong phòng máy, thí sinh làm bài hoàn toàn trên máy tính. Nhiều em lo ngại những trục trặc kỹ thuật có thể ảnh hưởng đến kết quả thi. Ông nói gì về những lo ngại này?
- Dựa trên số lượng thí sinh đăng ký dự thi chúng tôi sẽ chuẩn bị các phòng thi và số lượng máy tính. Nếu ước tính có 40.000 thí sinh thi thì phải chuẩn bị 10.000 máy tính để thi trong nhiều ca. Số lượng máy tính dự trữ khoảng 10-15%.
ĐH Quốc gia Hà Nội có 7 cụm thi tại Hà Nội, Đà Nẵng, Nghệ An, Thanh Hóa, Hải Phòng, Nam Định, Thái Nguyên. Do chất lượng máy tính ở các địa phương không như nhau nên chúng tôi đã chuẩn bị đội ngũ kỹ thuật để rà soát từng máy, trong quá trình làm bài mà máy tính có trục trặc thì thí sinh sẽ được chuyển sang máy dự phòng.
Trường hợp không còn máy dự phòng mà thời gian chờ sửa chữa máy móc vượt quá thời gian quy định thì các em được chuyển sang ca thi tiếp theo. ĐH Quốc gia Hà Nội sẽ không để vì lý do kỹ thuật mà ảnh hưởng đến thời gian làm bài của các em.
- Đề thi là trắc nghiệm được thí sinh lựa chọn ngẫu nhiên, vậy ĐH Quốc gia Hà Nội làm thế nào để không xảy ra tình trạng các em đỗ do may mắn vì chọn được đề có nhiều câu hỏi dễ?
- Chúng tôi đã xây dựng ngân hàng đề thi gồm hàng nghìn câu hỏi được phân theo các nhóm. Sẽ có 140 ô, trong mỗi ô là hàng trăm câu hỏi đã được chuẩn hóa. Đề thi được tổ hợp ngẫu nhiên nhưng theo ma trận đề thi gồm 20% khó, 20% dễ và 60% trung bình chứ không phải tổ hợp lộn xộn. Trong quá trình tổ hợp, các đề cũng sẽ được cân bằng độ khó, và mỗi thí sinh rút ra một đề. Vì vậy sẽ không có chuyện đoán mò hay đỗ do ăn may.
Mặt khác trong mỗi đề đều có 15 câu tự luận yêu cầu thí sinh phải tính toán chứ không phải trắc nghiệm hoàn toàn. Như vậy, với sự đa dạng, tổng hợp đầy đủ các lĩnh vực, cân bằng độ khó, chúng tôi tin tưởng sẽ đánh giá được đầy đủ năng lực của học sinh.
Hoàng Thùy thực hiện