Tranh luận giữa hai ứng viên phó tổng thống diễn ra từ 19h đến 20h30 ngày 7/10 (8h-9h30 sáng nay giờ Hà Nội) tại hội trường Đại học Utah ở thành phố Salt Lake và do Susan Page, trưởng đại diện tờ USA Today tại thủ đô Washington, điều hành. Hai ứng viên tranh luận liên tục 90 phút và không có quảng cáo xen ngang.
Hai ứng viên đứng cách nhau gần 4 mét và được ngăn cách bằng vách kính để tránh nguy cơ lây nhiễm nCoV. Tất cả những người dự khán cũng phải đeo khẩu trang, trừ ông Pence, bà Harris và người điều hành tranh luận Susan Page. Những người có mặt tại hội trường hay an ninh vòng ngoài đều phải có kết quả xét nghiệm âm tính với nCoV.
Ứng viên Harris (trái) và Pence nghe câu hỏi từ người điều hành. Ảnh: Reuters.
Mở đầu cuộc tranh luận là chủ đề Covid-19 khi người điều hành đặt câu hỏi: "Chính quyền Biden sẽ làm gì hồi tháng 1 và 2 để ứng phó đại dịch".
"Người dân Mỹ đã chứng kiến thất bại lớn nhất của bất kỳ chính quyền tổng thống nào trong lịch sử", Harris nói, cho biết hơn 210.000 người Mỹ đã chết vì Covid-19. Bà được hỏi về phản ứng của chính quyền Biden với đại dịch, nhưng dành phần lớn thời gian hai phút để công kích phản ứng của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Harris nói rằng chính quyền Biden sẽ tập trung vào "truy vết tiếp xúc, xét nghiệm, chú trọng vaccine và đảm bảo vaccine miễn phí cho tất cả mọi người". Pence sau đó đáp trả, cho rằng đây là "hành động đạo văn, điều mà Joe Biden biết ít nhiều", đề cập tới vụ Biden rút khỏi cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 1988 sau khi thừa nhận đã dùng các câu nói của một chính trị gia Anh mà không trích nguồn.
Phó tổng thống cũng ca ngợi các biện pháp hạn chế đi lại mà chính quyền Trump ban hành sau khi dịch bệnh xuất hiện tại Mỹ, khẳng định chính quyền đã "luôn nói sự thật với người dân Mỹ" và ca ngợi "sự minh bạch" của đội ngũ y tế của Trump.
Buổi tranh luận phó tổng thống ít hỗn loạn hơn so với cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên, song vẫn có một số thời điểm căng thẳng. "Thưa ngài Phó tổng thống, tôi đang nói. Tôi đang nói", Harris phản ứng khi Pence cố ngắt lời lời bà.
Cuộc tranh luận giữa hai ứng viên phogs tổng thống Mỹ. Video: NBC News.
Phó tổng thống Mỹ bác bỏ những nghi ngờ cho rằng sự kiện ở Vườn Hồng Nhà Trắng cách đây 11 ngày có thể là "sự kiện siêu lây lan virus" như nhiều suy đoán, lưu ý rằng nhiều người tại sự kiện đã được xét nghiệm nCoV trước khi tham dự. Nhà Trắng hiện ghi nhận 34 ca nhiễm.
Bà Harris nói rằng nếu chính quyền Trump công bố một loại vaccine Covid-19 và Tổng thống khuyến khích, nhưng không được các cố vấn khoa học chấp nhận, bà sẽ "không tiêm". Tuy nhiên, nếu các cố vấn khoa học như tiến sĩ Anthony Fauci ủng hộ, bà sẽ sử dụng chúng.
Phó tổng thống Pence chỉ trích Harris vì bình luận này. "Việc bà liên tục làm xói mòn niềm tin vào vaccine là không thể chấp nhận được, là hành động vô lương tâm. Thượng nghị sĩ, tôi đề nghị bà ngừng chơi trò chính trị với mạng sống người dân", Pence đáp trả Harris về vấn đề vaccine Covid-19.", Pence nói.
Cả Pence và Harris đều tránh trả lời câu hỏi về liệu người dân Mỹ có quyền được biết chi tiết về tình trạng sức khỏe của các ứng viên tổng thống hay không.
Đề cập chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Harris nói rừng chính quyền Trump đã thua trong cuộc chiến đó, trong khi Pence đáp trả rằng Biden thậm chí còn không chiến đấu và đã thân thiết với Trung Quốc suốt hàng chục năm qua.
Harris đề cập thông tin trên New York Times về hồ sơ thuế của Trump, cũng như khoản nợ 400 triệu USD mà ông được cho là nợ các đối tác kinh doanh hoặc chủ nợ không xác định. "Sẽ thực sự tốt nếu biết tổng thống Mỹ, tổng tư lệnh, nợ tiền của ai", Harris nói. "Bởi người dân Mỹ có quyền biết điều gì đang ảnh hưởng đến các quyết định của Tổng thống. Và ông ấy đưa ra những quyết định đó vì lợi ích tốt nhất của người dân Mỹ, của bạn hay tư lợi?"
Harris chuyển sang ca ngợi Biden, nhưng không phải sức khỏe mà với lý do ông "minh bạch" về tài chính trong nhiều năm.
Pence và Harris tranh luận về các vấn đề. Ảnh: AFP.
Trong lúc tranh luận đang diễn ra, Trump đăng Twitter ca ngợi "phó tướng" của mình. "Mike Pence đang làm rất tốt. Bà ta (Harris) chỉ là cái máy nói sai", Tổng thống Mỹ viết.
Harris cũng cáo buộc Trump tin tưởng Nga hơn tình báo Mỹ. "Cộng đồng tình báo Mỹ nói rằng Nga đã can thiệp cuộc bầu cử năm 2016. Tuy nhiên, Donald Trump lại tin lời Vladimir Putin hơn những đánh giá của cộng đồng tình báo Mỹ", Harris nói.
Khi được hỏi sẽ làm gì ở bang của họ nếu Tòa án Tối cao lật lại quy định về quyền phá thai của phụ nữ, Pence né tránh câu hỏi, còn Harris chuyển sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Harris hai lần tránh trả lời câu hỏi liệu chính quyền Biden có bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao vào thời điểm này. Trong cuộc tranh luận tổng thống tuần trước, Biden cũng áp dụng cách tiếp cận tương tự khi tránh trả lời thẳng liệu ông có ủng hộ bổ nhiệm ghế khuyết tại Tòa án Tối cao nếu ứng viên Amy Coney Barrett do Trump đề cử được phê chuẩn.
Người điều hành tranh luận đề cập trường hợp của Breonna Taylor, người chết trong lúc cảnh sát thực thi "lệnh khám nhà không cần gõ cửa" hồi tháng 3.
Bà Page đặt câu hỏi liệu có phải Taylor bị công lý khước từ, Pence trả lời: "Tôi tin tưởng hệ thống tư pháp của chúng ta". "Ý tưởng cho rằng nước Mỹ phân biệt chủng tộc một cách có hệ thống và có sự thiên vị ngầm trong thực thi pháp luật là sự xúc phạm lớn đối với những người làm việc trong ngành thực thi pháp luật", Pence nói.
Harris phản bác quan điểm này. "Tôi là người duy nhất trên sân khấu này đã tự mình truy tố một loạt tội danh", bà nói. Harris sau đó công kích việc Trump từ chối lên án những người theo chủ nghĩa thượng đẳng da trắng. Nhà Trắng trước đó bác bỏ những chỉ trích này, khẳng định Tổng thống đã nhiều lần lên án chủ nghĩa cực đoan.
Vợ chồng Harris (trái) và gia đình Pence sau cuộc tranh luận. Ảnh chụp màn hình.
Cuộc tranh luận kết thúc, phu nhân Phó tổng thống Pence và phu quân ứng viên Harris bước lên sân khấu chụp ảnh. Chồng Harris đeo khẩu trang, trong khi vợ Pence không có khẩu trang. Hai ứng viên vui vẻ vẫy chào nhau và tiếp tục duy trì khoảng cách. Hai bên sau đó rời sân khấu, dường như chồng ứng viên Harris đã tháo khẩu trang ngay khi quay đi.
Pence, 61 tuổi, là người ủng hộ trung thành của Trump và là một trong những người luôn thầm lặng "làm dịu" những tuyên bố mạnh mẽ của Tổng thống. Tổng thống Mỹ đã đặt biệt danh cho Pence là "người truyền thông điệp" vì ông luôn truyền tải các quan điểm của Trump mà không phàn nàn.
Harris, 55 tuổi, là người phụ nữ thứ ba, nhưng là người da màu đầu tiên, trở thành ứng viên phó tổng thống của một đảng lớn ở Mỹ. Bà cũng là một trong những người đảng Dân chủ chỉ trích Trump nhiều nhất về loạt vấn đề như cách ứng phó đại dịch, biểu tình chống phân biệt chủng tộc và cho rằng ông không phù hợp, không đủ năng lực làm tổng thống.
Xem diễn biến chính