Theo số liệu của Hiệp hội ôtô Đông Nam Á (AAF) trong 2019, khu vực này tiêu thụ 3.458.482 xe mới, giảm 3% so với 2018. AAF tổng hợp số liệu từ Hiệp hội ôtô các quốc gia: Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Việt Nam, Singapore, Myanmar, Brunei. Ba nước Timor Leste, Lào và Campuchia không có số liệu.
(*) Nếu cộng doanh số của TC Motor, Việt Nam vượt Philippines trở thành thị trường tiêu thụ xe mới và sản xuất ôtô nội địa nhiều thứ tư ASEAN.
Xét về lượng xe mới tiêu thụ, Indonesia là thị trường lớn nhất với hơn một triệu xe bán ra, Thái Lan xếp sau với doanh số ít hơn khoảng 22.500 xe. Thị trường Malaysia xếp thứ ba và hơn khoảng gấp rưỡi so với Việt Nam.
Mức sụt giảm so với 2018 ở Indonesia (-11%) và Thái Lan (-3%) là nguyên nhân chính khiến lượng tiêu thụ xe mới trong 2019 của khu vực ASEAN giảm nhẹ. Trong số các quốc gia tăng trưởng, Myanmar và Việt Nam là hai thị trường có mức tăng ấn tượng nhất, lần lượt 25% và 9,4%.
Thay đổi doanh số và sản lượng của các thị trường trong 2019 so với 2018:
| Quốc gia | Thay đổi doanh số (%) | Thay đổi sản lượng (%) |
| Indonesia | -11 | -4 |
| Thái Lan | -3 | -7 |
| Malaysia | 1 | 1 |
| Việt Nam | 9,4 | -12 |
| Phillipines | 4 | 19 |
| Brunei | 6,1 | |
| Myanmar | 25 | 26 |
| Singapore | -5 |
* Singapore và Brunei không sản xuất nội địa
Không phải thị trường bán xe mới nhiều nhất nhưng Thái Lan vẫn giữ đầu tàu là quốc gia số một trong khu vực về lượng sản xuất xe nội địa. Ngành sản xuất ôtô ở xứ chùa vàng hiện có mức nội địa hóa trên 80% và là điểm đầu tư hấp dẫn, đặt nhà máy của nhiều hãng xe Nhật, Mỹ, Đức.
Trong vài năm gần đây, Indonesia nổi lên như một "Thái Lan" thứ hai dù chưa thể sánh về quy mô sản xuất xe nội địa. Với lợi thế thị trường tiêu thụ xe mới đứng đầu ASEAN, nhiều hãng đặt nhà máy tại Indonesia để sản xuất cho nhu cầu nội địa cũng như xuất khẩu đến những nơi khác.
Tương quan các thị trường năm 2018.>> Xem đồ họa chi tiết
2018, 2019 là những năm chứng kiến làn sóng đổ bộ các mẫu xe nhập khẩu từ Indonesia, Thái Lan vào Việt Nam. Nguyên nhân vì thuế nhập khẩu 0% áp dụng cho các mẫu xe có mức nội địa hóa trên 40% sản xuất tại ASEAN. Hai quốc gia láng giềng đều thừa sức đáp ứng, riêng Indonesia trên 70%. Trong khi đó Việt Nam vẫn miệt mài đi tìm một ngành công nghiệp ôtô lắp ráp trong nước phát triển.
Sau hơn 20 năm với mục tiêu đặt ra 35-45% cho mức nội địa hóa sản xuất ôtô, những gì Việt Nam đạt được hiện chỉ dừng ở mức 7-10%. Trường Hải với các thương hiệu phân phối như Kia, Mazda, Peugeot, TC Motor với Hyundai và Toyota là ba hãng đi đầu trong lĩnh vực sản xuất xe hơi trong nước. Tuy nhiên, phần lớn các linh kiện, phụ tùng đều nhập khẩu, ôtô chủ yếu lắp ráp là chính. Mức nội địa hóa trung bình của ngành sản xuất ôtô của Việt Nam vì thế vẫn còn thấp. Sự xuất hiện của VinFast từ 2017 mang đến nhiều kỳ vọng lớn cho ngành sản xuất xe hơi nội địa nhưng hãng cần thời gian để phát triển.
Phạm Trung