Ngày 2/9/2017, Vingroup bắt đầu chiến lược sản xuất ôtô với sự xuất hiện của hãng xe mang tên VinFast. Một năm sau, hai mẫu concept khả thi (giống bản thương mại nhất) xuất hiện. Giấc mơ ôtô Made in Vietnam gần hơn lúc nào hết, khi chỉ hơn 10 ngày nữa, hai xe "bằng xương bằng thịt" sẽ chào thế giới tại Paris Motor Show.
Truyền thông thế giới ngỡ ngàng và háo hức về tốc độ phát triển của VinFast khi vừa xây nhà máy vừa thiết kế xe. Còn Pininfarina, hãng danh tiếng Italy đã có thương vụ đặc biệt trong lịch sử.
Hãng thiết kế ôtô trụ sở tại Italy chính thức bắt tay vào việc từ tháng 1/2018, với nhiệm vụ phát triển bản concept thành chiếc xe thương mại. Trước đó, hè 2017, bốn hãng lớn là ItalDesign, Pininfarina, Torino và Zagato được mời tham gia dự án. Có ba đợt thiết kế cho các hãng gửi về, tạo thành 20 mẫu, cuối cùng chốt hai mẫu của ItalDesign được nhiều người bình chọn nhất vào tháng 10/2017.
Nhân sự của Pininfarina chưa bao giờ làm việc ngày cuối tuần cho tới khi cầm trong tay đề bài mà hãng xe Việt Nam giao phó. Nhiệm vụ mới không giống bất cứ hợp đồng nào trước đây, bởi với VinFast tốc độ là quan trọng. Các họa sĩ phải hoạt động liên tục để hoàn thiện mẫu phác họa của ItalDesign. Làm cách nào để đảm bảo hai sản phẩm thỏa mãn những tiêu chí kỹ thuật vận hành của ôtô hiện đại lại vừa chuyển tải được tinh thần Việt mà VinFast muốn gửi gắm.
David Lyon, giám đốc thiết kế của VinFast, cũng là người chịu trách nhiệm hai mẫu xe đầu tiên cho biết, ngay từ đầu đã xác định không chỉ tạo nên chiếc xe của một công ty, mà còn là sản phẩm đầu tiên đại diện cho nền công nghiệp của cả một đất nước.
Công việc bắt đầu từ logo, khởi nguồn của mọi đường nét tạo hình khác trên xe. Ba tiêu chí được hãng xe của tỷ phú Vượng đưa ra là logo phải thể hiện cho Việt Nam, Vingroup và Vươn lên. Việt Nam và Vingroup dễ dàng nhận ra qua chữ V nổi và viền đèn pha, nhưng "Vươn lên" phải thể hiện bằng cách nào?
Ở bản phác họa ban đầu của ItalDesign, nắp ca-pô của xe trơn phẳng. Nhóm thiết kế do David Lyon đứng đầu cùng Pininfarina khéo léo phát triển bằng cách đưa thêm các đường gân dập nổi xuất phát từ chữ V, tượng trưng cho sự rộng mở và vươn tới. Không chỉ sự đi lên của xe VinFast mà Việt Nam cũng đang phát triển mạnh mẽ.
Logo của VinFast cũng khác lạ so với những hãng xe lớn. Logo Hyundai là chữ H nghiêng, Toyota là các đường oval lồng vào nhau biểu thị cho địa cầu, cách điệu từ chữ Toyota trong tiếng Nhật, BMW gồm hai màu xanh-trắng trên lá cờ xứ Baravia, tất cả mang ý nghĩa biểu tượng về mặt hình ảnh. Logo chữ V của VinFast lại khác, Việt Nam - Vingroup - Vươn lên lại là nội hàm, thể hiện thuộc tính của sản phẩm. Cũng hiếm có hãng xe nào để logo trên đầu xe lớn như vậy mà không phá vỡ tổng thể. Lưới tản nhiệt lục giác gắn các thanh kéo ngang cũng tạo hình chữ V, thêm thanh nẹp crôm nhỏ phía phải tạo thành chữ F trong VinFast.
Một số chuyên gia trong ngành ôtô tại Việt Nam đánh giá thiết kế xe mới có điểm nhấn, cứng cáp và có phần nam tính. "Về thẩm mỹ khá bắt mắt, nhưng phải chờ xe xuất hiện mới biết được công năng có đáp ứng", sếp lớn một hãng xe nhập khẩu cho biết. Vị này lấy ví dụ đèn pha, phải đáp ứng vừa mỏng vừa đảm bảo cường độ chiếu sáng.
Từng nhận những hợp đồng lớn thiết kế cho các hãng xe danh tiếng thế giới như Alfa Romeo, Ferrari, Cadillac, Maserati, nhưng với Pininfarina dự án của VinFast thậm chí có nhiều điều thú vị hơn.
Thiết kế cho các hãng xe đã thành danh luôn có nhiều quy tắc phải tuân thủ để giữ phong cách xuyên suốt. Điều đó vô tình tạo nên giới hạn trong sáng tạo. Với VinFast thì khác, một hãng xe mới tinh, chưa có bất cứ khuôn khổ nào phải gò bó. Mục tiêu của các nhà thiết kế chỉ là tìm cách thể hiện được điều mà hãng muốn gửi gắm. Với các họa sĩ, càng có nhiều không gian để sáng tạo, công việc càng hấp dẫn.
Bên cạnh đó, hiếm có hãng xe nào lại yêu cầu tạo hình hai mẫu xe cùng lúc, một sedan, một SUV. Nội bộ các nhà thiết kế lại có cơ hội để tự ganh đua, làm sao sedan và SUV đều trau chuốt, đúng đề bài nhất. Sản phẩm hoàn thiện là đứa con tinh thần của mỗi họa sĩ. Con càng đẹp, cha mẹ càng có tài.
Với nhà thiết kế, tạo ra các mẫu xe bắt mắt không khó, nhưng để hiệu quả, đáp ứng được các chức năng và trở thành phong cách xuyên suốt lịch sử thì không đơn giản. Về khía cạnh này, châu Âu làm tốt hơn châu Á. Trong khi Porsche đã chọn cho mình kiểu bo tròn quyến rũ, Land Rover lại vuông vức lịch duyệt, xe BMW cả vài thế hệ không thấy sự khác biệt thì những hãng xe châu Á vẫn loay hoay đi tìm ngôn ngữ.
Để biết kiểu dáng có đặc trưng hay không, chỉ cần tháo logo. Nếu bạn vẫn nhận ra đó là một chiếc Mercedes, tức phong cách đã "đóng đinh" trong đầu khách hàng. Nếu không, hãng xe vẫn chưa tạo được giá trị riêng về hình dáng. Với xe VinFast, khi bỏ chữ logo, những đường nét vẫn tựu chung về chữ V, đó có thể coi là bước khởi động hiệu quả cho chặng đường dài trong ngành công nghiệp bốn bánh.
Đức Huy