Phó Chánh văn phòng Nhà Trắng Dan Scavino thông báo Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu điện đàm với người đồng cấp Nga Putin lúc 10h (21h giờ Hà Nội) ngày 18/3. Cuộc đối thoại diễn ra trong khoảng hai tiếng.
Điện Kremlin cho biết hai lãnh đạo trao đổi quan điểm "chi tiết và thẳng thắn" về vấn đề Ukraine. "Ông Donald Trump đề xuất các bên xung đột ngừng tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của nhau trong 30 ngày. Ông Vladimir Putin phản ứng tích cực với sáng kiến này và ngay lập tức ra chỉ thị với quân đội Nga", tuyên bố của Điện Kremlin có đoạn.
Nhà Trắng nêu trong thông cáo rằng "hai Tổng thống nhận định xung đột Nga - Ukraine cần kết thúc bằng một nền hòa bình lâu dài. Tiến trình hướng tới hòa bình sẽ bắt đầu với thỏa thuận ngừng tấn công cơ sở năng lượng và hạ tầng".
Nhà Trắng cho biết thêm rằng hai bên sẽ ngay lập tức tổ chức đàm phán ở Trung Đông về triển vọng ngừng bắn trên Biển Đen, cũng như một lệnh ngừng bắn toàn diện và thỏa thuận hòa bình lâu dài. Mỹ không nêu tên quốc gia, thời điểm cụ thể và liệu Ukraine có được mời tham gia hay không.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: AP, Reuters
Nga đã tấn công các cơ sở năng lượng và lưới điện của Ukraine trong suốt chiến sự. Kiev đáp trả bằng các cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu và kho nhiên liệu của Moskva. Nếu được thực hiện, thỏa thuận sẽ là bước xuống thang đáng kể cho cuộc chiến đã kéo dài hơn ba năm.
Tuy nhiên, thỏa thuận này chỉ đạt được một phần mục tiêu mà phái đoàn Mỹ và Ukraine đã đặt ra sau cuộc hội đàm ngày 11/3. Hai nước khi đó ra tuyên bố chung rằng Kiev sẵn sàng chấp nhận lệnh ngừng bắn toàn diện, trên toàn chiến tuyến trong 30 ngày, sẽ có hiệu lực ngay khi Nga đồng ý và có thể gia hạn lâu hơn.
Về đề xuất ngừng bắn toàn diện, ông Putin nhắc lại lo ngại rằng Kiev sẽ hưởng lợi nhiều hơn vì quân đội Ukraine có thể tận dụng thời gian này để nhận vũ khí và tuyển thêm tân binh. Ông đặt câu hỏi về làm thế nào để kiểm soát hiệu quả lệnh ngừng bắn toàn diện nếu nó được thi hành, đồng thời yêu cầu "chấm dứt việc huy động quân cưỡng ép tại Ukraine và chấm dứt tái vũ trang cho quân đội nước này".
Ông Putin nhấn mạnh rằng "chấm dứt hoàn toàn viện trợ quân sự nước ngoài và dừng cung cấp thông tin tình báo cho Ukraine" là điều kiện quan trọng để ngăn chiến sự leo thang và giải quyết xung đột bằng biện pháp ngoại giao.
Để bày tỏ thiện chí, Nga sẽ trao trả 23 binh sĩ Ukraine bị thương nặng đang được điều trị tại nước này. Nga và Ukraine ngày 19/3 sẽ trao đổi tù binh, mỗi bên thả 175 người.
Hai Tổng thống cũng trao đổi một số vấn đề quốc tế khác, trong đó có tình hình Trung Đông và khu vực Biển Đỏ.
Lãnh đạo Mỹ và Nga bày tỏ quan tâm chung về khôi phục quan hệ song phương, "do hai nước có trách nhiệm đặc biệt trong đảm bảo an ninh trên thế giới", theo Điện Kremlin. Nhà Trắng cho rằng có "lợi ích to lớn" về kinh tế và địa chính trị nếu Nga và Mỹ cải thiện quan hệ.
Nga cho biết ông Trump ủng hộ ý tưởng của ông Putin về tổ chức đấu khúc côn cầu trên băng giữa tuyển Mỹ và Nga trên đất Mỹ.
Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP)