"Chúng tôi đang cân nhắc các phương án khác vì Boeing làm việc quá lâu. Chúng tôi có thể đi mua máy bay khác", Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 19/2 nói trên máy bay Không lực Một, đề cập việc Boeing chậm tiến độ lắp ráp chuyên cơ đời mới.
"Không lực Một" là định danh chính thức được không quân Mỹ sử dụng để gọi bất kỳ máy bay nào chở Tổng thống Mỹ, nhằm tránh nhầm lẫn với các phi cơ khác.
Cụm từ này cũng thường được dùng khi đề cập đội máy bay chủ lực chuyên chở tổng thống Mỹ là mẫu VC-25A, phiên bản đặc biệt phát triển từ máy bay chở khách Boeing 747-200B và đưa vào vận hành từ năm 1990.
Tập đoàn Boeing hồi năm 2018 nhận hợp đồng trị giá 3,9 tỷ USD để chế tạo hai chuyên cơ VC-25B, dựa trên dòng phi cơ chở khách 747-8I, nhằm thay thế phi đội VC-25A đã gần 35 năm tuổi.
Kế hoạch bàn giao chuyên cơ Không lực Một đời mới dự kiến diễn ra vào tháng 12/2024, nhưng đã bị hoãn đến ít nhất năm 2027 hoặc 2028.
Chuyên cơ Không lực Một tại sân bay quốc tế Miami, Florida, ngày 19/2. Ảnh: AP
Ông Trump cho rằng chính phủ Mỹ có thể tìm mua máy bay Boeing đã qua sử dụng từ một bên ở nước ngoài, sau đó hoán cải thành chuyên cơ Không lực Một. Tuy nhiên, ông gạt bỏ phương án mua máy bay của Airbus, mà chỉ xem xét sản phẩm từ Boeing, tập đoàn của Mỹ.
Tuần trước, Tổng thống Trump tham quan một chiếc Boeing 12 năm tuổi đang đậu tại sân bay quốc tế Palm Beach, bang Florida. Máy bay này từng được dùng làm chuyên cơ cho hoàng gia Qatar, sau đó bán lại cho tư nhân khai thác.
Giám đốc truyền thông Nhà Trắng Steven Cheung sau đó xác nhận ông Trump tham quan chiếc Boeing 747-8 để đánh giá thiết bị và công nghệ có thể được ứng dụng trên hai chuyên cơ Không lực Một thế hệ mới, đồng thời gửi thông điệp hối thúc Boeung đẩy nhanh tiến độ giao hàng.
Tổng thống Trump từng nhiều lần bày tỏ không hài lòng vì Boeing chậm trễ tiến độ bàn giao chuyên cơ.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông gây áp lực mạnh mẽ với Boeing và tuyên bố đã giảm được 1,6 tỷ USD so với chi phí ban đầu của dự án bằng cách đe dọa từ chối ký hợp đồng. Dù vậy, Boeing cho rằng mức giá này quá thấp để trang bị đầy đủ hệ thống điện tử quân sự, thông tin liên lạc và thiết bị phòng thủ cần thiết.
Ông Trump cũng muốn thay đổi màu sơn của Không lực Một từ xanh nhạt sang tông xanh đậm. Ông từng đề xuất phối thêm màu đỏ đậm, nhưng phương án này bị chính quyền cựu tổng thống Joe Biden bác bỏ do cần thêm các thử nghiệm an toàn, gây tốn kém và kéo dài thời gian bàn giao.
Thách thức lớn nhất đối với Boeing trong dự án là trang bị các công nghệ đặc biệt, đáp ứng yêu cầu đối với chuyên cơ dành cho tổng thống Mỹ và đảm bảo an ninh. CEO Boeing Kelly Ortberg tháng trước tiết lộ công ty đang làm việc với tỷ phú Elon Musk nhằm đẩy nhanh tiến độ cập nhật công nghệ cho dự án VC-25B.
Ông Trump đã loại bỏ yêu cầu về công nghệ tiếp nhiên liệu trên không cho VC-25B. Tuy nhiên, dự án vẫn cần thời gian để trang bị thêm những công nghệ khác, trong đó có hệ thống liên lạc tối mật phục vụ Tổng tư lệnh quân đội, các cải tiến đảm bảo khả năng sống sót trong nhiều tình huống khẩn cấp và hệ thống cầu thang tự động để có thể sử dụng tại những địa điểm hạ cánh không có xe thang hỗ trợ.
Thanh Danh (Theo AP)