"Chúng ta cần Greenland vì an ninh và an toàn quốc tế. Chúng ta cần hòn đảo và phải có được nó. Tôi ghét phải nói như vậy nhưng chúng ta sẽ phải sở hữu nó", Tổng thống Mỹ Donald Trump nói với người dẫn chương trình podcast Vince Coglianese ngày 26/3.
Bình luận của ông Trump đưa ra một ngày sau khi Phó tổng thống Mỹ JD Vance nói rằng sẽ cùng Đệ nhị phu nhân Usha Vance tới Căn cứ Vũ trụ Pituffik ở Greenland, hòn đảo lớn nhất thế giới thuộc Đan Mạch, nằm gần Bắc Mỹ, giữa Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại sự kiện ở Washington hồi tháng 2. Ảnh: Reuters
Nhà Trắng ban đầu thông báo Đệ nhị phu nhân Usha Vance, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Mike Waltz và phái đoàn Mỹ sẽ đến Greenland ngày 27-29/3 để tham quan di tích lịch sử, tìm hiểu về di sản của hòn đảo và theo dõi cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo Avannaata Qimussersu.
Tuy nhiên, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen và Thủ hiến Greenland Mute Egede chỉ trích gay gắt kế hoạch thăm hòn đảo của bà Usha và ông Waltz. Ông Egede coi chuyến thăm này là "nỗ lực can thiệp của nước ngoài", lưu ý rằng chính quyền sắp mãn nhiệm của hòn đảo không gửi bất kỳ lời mời nào dù riêng tư hay chính thức tới phái đoàn Mỹ.
"Chúng tôi yêu cầu tất cả các quốc gia tôn trọng quy trình này", ông Egede đăng trên Facebook.
Bà Frederiksen lên án chuyến thăm là "hình thức gây áp lực không thể chấp nhận được" đối với Greenland và Đan Mạch, nhấn mạnh sẽ "phản kháng".
Sau phản ứng từ giới chức Đan Mạch và Greenland, Phó tổng thống Vance trong thông báo ngày 25/3 nói ông và vợ sẽ chỉ thăm căn cứ Pituffik và "kiểm tra tình hình an ninh" ở Greenland.
"Tôi nghĩ việc người Mỹ hủy chuyến thăm tới cộng đồng Greenland là động thái tích cực. Họ sẽ chỉ đến căn cứ Pituffik và chúng tôi không phản đối điều đó", Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen nói ngày 26/3.
Vị trí của đảo Greenland so với Mỹ và Đan Mạch. Đồ họa: DW
Greenland, hòn đảo có dân số 57.000 người và diện tích khoảng 2,16 triệu km2, nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ Bắc Mỹ tới châu Âu, khiến nó trở thành địa điểm chiến lược quan trọng với Washington. Greenland cũng có nguồn khoáng sản dồi dào, phần lớn chưa được khai thác.
Từ khi đắc cử cuối năm ngoái, Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh ông muốn Mỹ mua lại đảo Greenland từ Đan Mạch, không loại trừ khả năng dùng vũ lực để đạt mục tiêu. Tuy nhiên, cả người dân Greenland và Đan Mạch đều khẳng định hòn đảo "không phải để bán".
Thùy Lâm (Theo AFP, AP)