"Theo chỉ đạo của tôi, Nam Phi sẽ không nhận được lời mời tham dự hội nghị thượng đỉnh G20, sự kiện được tổ chức tại thành phố tuyệt đẹp Miami của bang Florida vào năm tới. Nam Phi đã cho thế giới thấy họ không xứng đáng trở thành thành viên của bất kỳ tổ chức nào", Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 26/11.
Ông Trump viện dẫn lý do Nam Phi "vi phạm nhân quyền đối với nông dân da trắng" và từ chối việc chuyển giao mang tính biểu tượng vai trò chủ tịch G20 cho Mỹ vào cuối hội nghị thượng đỉnh G20 ở Johannesburg tuần trước.
Phản ứng trước việc ông Trump không mời dự hội nghị, Nam Phi tuyên bố nước này là thành viên G20 và vị thế của họ trong nhóm do các thành viên khác quyết định.
"Nam Phi là quốc gia dân chủ lập hiến có chủ quyền và không chấp nhận sự xúc phạm từ bất kỳ quốc gia nào về tư cách thành viên cũng như giá trị của chúng tôi khi tham gia các diễn đàn toàn cầu", Văn phòng Tổng thống Nam Phi cho hay, đồng thời cam kết tiếp tục tham dự tất cả cuộc họp của G20.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng ngày 25/11. Ảnh: AFP
Mỹ và Nam Phi đang bất đồng về loạt chính sách đối nội và đối ngoại. Căng thẳng lên đỉnh điểm sau khi Mỹ không tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 tại Johannesburg, Nam Phi.
Nam Phi hôm 25/11 tổ chức lễ chuyển giao vai trò chủ tịch G20 tại một sự kiện nhỏ cấp Bộ Ngoại giao, sau khi từ chối thực hiện quy trình chuyển giao cho một quan chức đại sứ quán Mỹ tại hội nghị thượng đỉnh, với lý do Washington cần cử đại diện tham dự "ở cấp độ phù hợp".
"Thật đáng tiếc, bất chấp những nỗ lực của Tổng thống Cyril Ramaphosa và chính quyền ông nhằm cải thiện quan hệ ngoại giao với Mỹ, Tổng thống Trump vẫn tiếp tục áp đặt các biện pháp mang tính trừng phạt đối với Nam Phi dựa trên thông tin sai lệch và xuyên tạc về đất nước chúng tôi", Văn phòng Tổng thống Nam Phi nêu thêm.
Căng thẳng giữa Mỹ và Nam Phi liên quan tới đạo luật do Tổng thống Cyril Ramaphosa ký hồi tháng 1, quy định có thể thu hồi đất mà không cần bồi thường trong một số trường hợp nhằm phục vụ lợi ích công. Quyền sở hữu đất là vấn đề gây tranh cãi lâu nay ở Nam Phi, bởi đa số đất nông nghiệp vẫn thuộc về những người da trắng trong suốt 30 năm sau khi chế độ phân biệt chủng tộc apartheid kết thúc.
Khi ông Ramaphosa tới Nhà Trắng hồi tháng 5, ông Trump đã cho phát một video cáo buộc chính phủ Nam Phi thực hiện chiến dịch chống lại nông dân da trắng. Chính phủ Nam Phi phủ nhận mọi cáo buộc.
Hai quốc gia cũng bất đồng về việc Nam Phi kiện Israel, đồng minh của Mỹ, lên Tòa Công lý Quốc tế với cáo buộc phạm tội diệt chủng ở Dải Gaza. Ông Trump đã áp thuế 30% đối với Nam Phi, mức cao nhất ở khu vực cận Sahara.
Huyền Lê (Theo AFP, NBC News)