"Ngay lúc này, chúng ta đã bắt đầu thảo luận về lãnh thổ. Chúng ta bắt đầu bàn đến phân định giới tuyến, về năng lượng và sở hữu nhà máy điện", Tổng thống Mỹ Donald Trump trả lời báo chí tại Nhà Trắng ngày 24/3, trong cuộc họp cùng các thành viên nội các và tỷ phú Elon Musk.
Tuyên bố được ông Trump đưa ra sau khi phái đoàn Mỹ tiến hành các cuộc đàm phán con thoi lần lượt với phía Ukraine và Nga tại Arab Saudi.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov, người dẫn đầu phái đoàn Ukraine, cho biết cuộc đàm phán với Mỹ hôm 23/3 "hiệu quả". Trong khi đó, Grigory Karasin, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Nga, người đứng đầu phái đoàn Nga, cho hay cuộc đàm phán đang tiến triển một cách sáng tạo sau 12 giờ trao đổi hôm 24/3 và hai bên đã bàn về những vấn đề "gây khó chịu" trong quan hệ song phương.
Các bên chưa ra tuyên bố chung về những vấn đề đàm phán cụ thể, nhưng ông Trump lặp lại quan điểm Mỹ nên sở hữu nhà máy điện hạt nhân Ukraine "vì chúng ta có chuyên môn tốt". Dù vậy, lãnh đạo Mỹ không nói rõ ông đang đề cập đến cơ sở điện hạt nhân nào tại Ukraine.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại buổi họp nội các ngày 24/3 ở Nhà Trắng. Ảnh: AP
Ông cũng khẳng định Mỹ sẽ sớm ký kết thỏa thuận phân chia doanh thu khai khoáng tại Ukraine, mô tả đây là sáng kiến bù đắp cho hàng tỷ USD viện trợ quân sự mà Mỹ đã đổ vào Ukraine trong ba năm qua. Ông nói một số nước châu Âu cũng có những thỏa thuận khoáng sản tương tự với Ukraine, nhưng lợi ích mà họ nhận được không nhiều bằng Mỹ.
"Chúng ta đã đạt được thỏa thuận đất hiếm sau khi trải qua tình cảnh vô cùng bất công. Dù vậy, mong muốn lớn nhất của Mỹ là chấm dứt đổ máu. Trung bình mỗi tuần, có khoảng 2.500 người lính tử trận trong cuộc chiến này, cả người Nga và người Ukraine. Chấm dứt chết chóc là điều quan trọng nhất đối với tôi, nhìn từ góc độ một con người bình thường", ông Trump nói.
Khi được phóng viên hỏi về khả năng hồi hương của hàng nghìn trẻ em Ukraine, mà theo Kiev và các cơ quan Liên Hợp Quốc mô tả là "bị ép buộc" chuyển từ khu vực do Nga kiểm soát vào lãnh thổ Nga trong những năm chiến sự, ông Trump nói vấn đề này nằm trong danh mục thảo luận nhưng vẫn chưa được đưa ra đàm phán.
Pháo binh Ukraine tác chiến tại tỉnh Donetsk ngày 6/1. Ảnh: AFP
Đài truyền hình quốc gia Ukraine Suspilne cho biết các quan chức Mỹ sẽ gặp lại đoàn đàm phán Ukraine trong ngày 25/3 để thông báo kết quả đàm phán với Nga. Theo tiết lộ cuối tuần trước từ giới chức Mỹ cho CBS, phương án gặp lại đoàn đàm phán Ukraine chỉ diễn ra nếu phía Mỹ đạt được tiến triển tích cực sau cuộc họp với phái đoàn Nga.
"Không có giải pháp quân sự cho cuộc chiến tại Ukraine. Các bên phải bước vào bàn đàm phán. Lãnh đạo duy nhất trên thế giới có thể buộc hai bên ngồi lại và đối thoại chính là Tổng thống Donald Trump. Bất chấp cản trở từ nhiều nước và bất đồng quan điểm, Tổng thống Trump đang đưa chúng ta đến gần hòa bình hơn", Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio nhấn mạnh trong họp báo.
Thanh Danh (Theo Fox, Reuters, Pravda)