"Những gã khờ trong Nhà Trắng, đứng đầu là Joe Biden vô vọng, đang chơi trò thông tin sai lệch mới sau khi phá hủy đất nước chúng ta một cách có hệ thống. Trò chơi đó là đổ lỗi cho Trump vì hành động đầu hàng trong bất lực của họ ở Afghanistan", cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội Truth Social của ông ngày 6/4.
Bình luận của ông Trump được đưa ra sau khi John Kirby, người phát ngôn của Nhà Trắng về các vấn đề an ninh quốc gia, công bố bản tóm tắt 12 trang báo cáo mật về chiến dịch Mỹ rút quân khỏi Afghanistan hồi tháng 8/2021. Kirby thừa nhận quá trình rút quân khỏi Afghanistan đã có một số sai lầm, nhưng phần lớn đổ lỗi cho chính quyền tổng thống Donald Trump.
Theo báo cáo, chính quyền Trump đã tạo bối cảnh bất lợi cho quá trình rút quân. Thỏa thuận giữa chính quyền Trump và Taliban vào tháng 2/2020 đã đẩy chính quyền ông Biden vào tình thế "không còn đường lui".
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump ở Warren, Michigan tháng 10/2022. Ảnh: AFP
Trump bác bỏ, cho rằng chính quyền Tổng thống Biden đã "tạo ra thảm họa" khi ra lệnh rút quân khỏi Afghanistan.
"Tôi đã thấy họ từ bỏ ưu tiên cho quân đội, vứt lại 85 tỷ USD thiết bị quân sự, để mặc binh sĩ của chúng ta bị giết hại và bỏ người Mỹ lại phía sau. Biden phải chịu trách nhiệm chứ không ai khác!", ông Trump nêu thêm, đề cập giá trị số khí tài bị bỏ lại Afghanistan sau khi Mỹ rút quân.
Tuy nhiên, trong báo cáo công bố tháng trước, Tổng thanh tra Đặc biệt về Tái thiết Afghanistan (SIGAR), cơ quan giám sát độc lập của Mỹ, cho biết Mỹ đã bỏ lại số khí tài trị giá khoảng 7,2 tỷ USD ở Afghanistan.
Nghị sĩ Cộng hòa Michael McCaul, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cũng chỉ trích Nhà Trắng vì đổ lỗi cho chính quyền Trump về chiến dịch rút quân khỏi Afghanistan.
"Bình luận của John Kirby trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng là đáng xấu hổ và xúc phạm. Tổng thống Biden đã quyết định rút quân và thậm chí chọn ngày để hành động, ông ấy phải chịu trách nhiệm về những thất bại lớn trong việc lên kế hoạch và thực hiện", McCaul cho biết trong tuyên bố ngày 6/4.
McCaul, lãnh đạo ủy ban đang dẫn đầu cuộc điều tra về quyết định rút quân khỏi Afghanistan, cho biết ông muốn được xem xét báo cáo và kêu gọi chính quyền giải mật tài liệu này càng nhiều càng tốt để công chúng được biết.
"Quốc hội phải được tiếp cận với hồ sơ đầy đủ và hoàn chỉnh về các tài liệu rút quân để có câu trả lời tại sao hoạt động đó lại trở thành thảm họa như vậy", nghị sĩ Cộng hòa cho hay.
Lính Mỹ tại sân bay Kabul, Afghanistan tháng 8/2021. Ảnh: AFP
Cuộc rút quân hỗn loạn vào tháng 8/2021 của quân đội Mỹ và đồng minh vấp phải chỉ trích gay gắt từ đảng Cộng hòa và khiến cộng đồng quốc tế sửng sốt. Chính quyền Afghanistan thân Washington sụp đổ trước cả khi những người lính Mỹ cuối cùng rời Kabul. Hơn 120.000 người được đưa ra khỏi Afghanistan trong chiến dịch sơ tán gấp rút của Mỹ cùng đồng minh.
Trong giai đoạn chuyển giao, các phần tử khủng bố còn tiến hành vu đánh bom tự sát ở vành đai sân bay Kabul khiến 13 lính Mỹ và 170 người Afghanistan thiệt mạng.
Huyền Lê (Theo Independent, Hill)