Trong bài viết trên báo Nhân Dân trước chuyến thăm cấp nhà nước đến Việt Nam, Tổng thống Nga Vladimir Putin chia sẻ tầm nhìn về lịch sử, hiện trạng và tương lai của quan hệ đối tác Nga - Việt Nam.
Ông Putin cho biết chuyến thăm diễn ra đúng dịp kỷ niệm 30 năm ngày ký kết Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam và Nga. "Văn kiện mang tính chiến lược này đã mở ra những cơ hội to lớn để củng cố và phát triển tổng thể quan hệ song phương. Trong giai đoạn lịch sử mới, nó đã tạo xung lực mạnh mẽ để quan hệ Nga - Việt phát triển ngày càng năng động", ông viết.
Tổng thống Nga đánh giá năng lượng là lĩnh vực có tầm quan trọng chiến lược trong hợp tác song phương, cho biết hai nước đang nghiên cứu triển khai sáng kiến thành lập Trung tâm khoa học và công nghệ hạt nhân tại Việt Nam, với sự hỗ trợ của Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga (Rosatom).
"Tôi muốn nhấn mạnh rằng Rosatom luôn sẵn sàng hỗ trợ các đối tác Việt Nam trong xây dựng ngành năng lượng nguyên tử quốc gia, bao gồm cả việc tăng cường đào tạo nguồn nhân lực", ông Putin nói.
Trong cuộc tiếp ông A.E. Likhachev, tổng giám đốc Rosatom, tại Hà Nội chiều nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Việt Nam mong muốn tiếp tục hợp tác với Nga trên tất cả lĩnh vực, trong đó có năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, vì lợi ích chung của hai dân tộc, vì hòa bình, ổn định và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Theo Thủ tướng, Việt Nam chưa có chủ trương quay lại phát triển điện hạt nhân nhưng sẽ tiếp tục nghiên cứu, xem xét năng lượng hạt nhân như một giải pháp quan trọng trong thực hiện cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, bảo đảm an ninh năng lượng, phục vụ phát triển đất nước.
Thủ tướng đề nghị phía Nga và Rosatom tiếp tục hỗ trợ Việt Nam về đào tạo nhân lực khoa học hạt nhân, vận hành lò phản ứng nghiên cứu Đà Lạt để có thể chạy thêm khoảng 8-10 năm; kịp thời giải quyết vướng mắc để bảo đảm chất lượng và tiến độ của Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học công nghệ hạt nhân tại Đồng Nai; hoan nghênh đề nghị của tập đoàn trong việc xây dựng trung tâm y học hạt nhân và nghiên cứu hợp tác phát triển điện gió.
Tổng thống Putin cho hay bên cạnh năng lượng hạt nhân, Nga và Việt Nam cũng tích cực hợp tác trong hoạt động khai thác mỏ, phát triển tiềm lực thủy điện. "Công ty RusHydro rất quan tâm đến việc tham gia tái thiết và nâng công suất của các công trình thủy điện trên các dòng sông Việt Nam", ông viết.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moskva ngày 26/3. Ảnh: Reuters
Trong lĩnh vực thương mại, Tổng thống Putin chỉ ra kim ngạch thương mại song phương Việt - Nga năm 2023 tăng 8% và trong quý I năm nay tăng hơn 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái, theo số liệu thống kê của Nga. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, thương mại hai chiều Việt - Nga năm 2023 đạt 3,63 tỷ USD.
Nga đã xuất khẩu nhiều mặt hàng thực phẩm, nguyên liệu khoáng sản, máy móc, thiết bị sang Việt Nam. Các mặt hàng Việt Nam như quần áo, trái cây, rau quả và các sản phẩm nông nghiệp khác cũng đã được đưa tới thị trường Nga.
"Hiệp định Thương mại tự do giữa Liên minh kinh tế Á-Âu và Việt Nam ký kết năm 2015 đã tạo điều kiện củng cố và phát triển những xu hướng tích cực này. Hai nước chúng ta có khả năng thanh toán bằng đồng nội tệ - ruble Nga và đồng Việt Nam. Năm ngoái, những giao dịch như vậy chiếm hơn 40% giao dịch thương mại song phương. Quý I năm nay, tỷ lệ này đã đạt gần 60%", ông Putin cho biết.
Ngoài kinh tế, Việt Nam và Nga cũng đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực giáo dục. Ông Putin cho hay Nga đã đào tạo, nâng cao trình độ cho hàng chục nghìn chuyên gia Việt Nam trong nhiều lĩnh vực.
"Chúng tôi dự định sẽ tiếp tục quan tâm đặc biệt đến quan hệ đối tác trong lĩnh vực này, trong đó có tiếp tục đào tạo công dân Việt Nam tại các trường đại học Nga bằng kinh phí từ ngân sách liên bang. Chúng tôi sẽ cố gắng bằng mọi cách thúc đẩy hoạt động trao đổi sinh viên và triển khai các dự án và chương trình học thuật chung", Tổng thống Nga cho biết.
Ông đánh giá hợp tác trong lĩnh vực du lịch sẽ góp phần làm sâu sắc thêm hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân hai nước. "Việt Nam từ lâu đã trở thành một trong những điểm đến nghỉ dưỡng ưa thích của người Nga, còn người dân Việt Nam luôn bị thu hút bởi những danh lam thắng cảnh của đất nước chúng tôi. Sắp tới, việc tăng số lượng chuyến bay thẳng sẽ góp phần thúc đẩy lượng khách du lịch Nga tới Việt Nam và Việt Nam tới Nga", Tổng thống Nga nhận định.
Ông Putin đánh giá cao việc hai nước có cách tiếp cận tương đồng hoặc gần gũi về các vấn đề cấp thiết và quan trọng trong chương trình nghị sự quốc tế, phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương then chốt, trước hết là Liên Hợp Quốc.
Lãnh đạo Nga coi Việt Nam cùng chung quan điểm về xây dựng một cấu trúc an ninh Á-Âu mới bình đẳng, không chia tách, bao trùm và không phân biệt đối xử.
"Chúng tôi cảm ơn các bạn Việt Nam đã thể hiện lập trường cân bằng về cuộc khủng hoảng Ukraine và mong muốn thúc đẩy việc tìm kiếm con đường thiết thực giải quyết khủng hoảng bằng các biện pháp hòa bình", ông cho hay.
"Cùng với Việt Nam, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng quan hệ song phương và phát triển hợp tác vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì ổn định và thịnh vượng trong khu vực và trên toàn thế giới", Tổng thống Putin nhấn mạnh.
Thanh Tâm (Theo Nhân Dân)