Tổng thống Nga Vladimir Putin khi phát biểu tại Diễn đàn Bắc cực Quốc tế ở thành phố Murmansk, tây bắc nước Nga hôm 27/3 cho hay Mỹ từng xem xét kế hoạch kiểm soát đảo Greenland từ thế kỷ 19, nên việc Tổng thống Donald Trump giờ đây muốn có hòn đảo giàu tài nguyên này không có gì đáng ngạc nhiên.
"Sẽ là sai lầm lớn khi nghĩ rằng đây là những lời lẽ khoa trương của chính quyền mới tại Mỹ. Hoàn toàn không phải như vậy. Chúng ta đang nói về kế hoạch nghiêm túc của phía Mỹ liên quan đến đảo Greenland. Những kế hoạch này đã có nguồn gốc lịch sử sâu xa", ông Putin nói.
Theo người đứng đầu Điện Kremlin, Mỹ đã có ý định mua Greenland sau khi lập căn cứ quân sự trên hòn đảo này trong Thế chiến II. Sau khi chiến tranh kết thúc, Mỹ cũng đã đề nghị với Đan Mạch về việc mua hòn đảo này nhưng không được chấp thuận.
"Rõ ràng Mỹ sẽ tiếp tục theo đuổi một cách có hệ thống những lợi ích kinh tế, quân sự và địa chính trị ở Bắc Cực", ông Putin cho hay.
Bình luận được Tổng thống Nga đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Trump nhắc lại mong muốn tiếp quản Greenland. "Chúng tôi cần Greenland và thế giới cần Mỹ có Greenland, kể cả Đan Mạch", ông Trump nói.
Ông Putin khẳng định vấn đề này không liên quan gì đến Nga. "Nhưng chúng tôi lo ngại thực tế các nước NATO nói chung ngày càng coi Bắc Cực là bàn đạp cho các cuộc xung đột có thể xảy ra và đang huấn luyện quân đội cho những tình huống như vậy, bao gồm cả hai nước mới được kết nạp là Phần Lan và Thụy Điển", Tổng thống Nga nói thêm.
Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Diễn đàn Bắc cực Quốc tế ở thành phố Murmansk, tây bắc nước Nga ngày 27/3. Ảnh: AFP
Căng thẳng giữa Nga và Mỹ đã hạ nhiệt đáng kể từ khi ông Trump nhậm chức và Moskva hiện thúc đẩy ý tưởng hợp tác với Washington ở khu vực Bắc Cực giàu tài nguyên. Kirill Dmitriev, đặc phái viên của Tổng thống Putin về hợp tác kinh tế và đầu tư nước ngoài, cho biết Nga sẵn sàng xem xét các cơ hội đầu tư mang lại lợi ích cho cả hai nước. "Nhưng trước khi đạt thỏa thuận, chiến sự Ukraine cần phải chấm dứt", ông Dmitriev nói.
Greenland, hòn đảo có dân số 57.000 người và diện tích khoảng 2,16 triệu km2, nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ Bắc Mỹ tới châu Âu. Greenland cũng có nguồn khoáng sản dồi dào, phần lớn chưa được khai thác.
Đảo Greenland có căn cứ radar cảnh báo sớm, là tiền đồn của Mỹ gần Bắc Cực và là địa điểm chiến lược quan trọng với Washington. Từ khi đắc cử cuối năm ngoái, Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh ông muốn Mỹ mua lại đảo Greenland từ Đan Mạch, không loại trừ khả năng dùng vũ lực để đạt mục tiêu. Tuy nhiên, cả người dân Greenland và Đan Mạch đều khẳng định hòn đảo "không phải để bán".
Phái đoàn Mỹ, trong đó có Phó tổng thống JD Vance cùng Đệ nhị phu nhân Usha, đang thăm Greenland. Ông Vance có kế hoạch thăm căn cứ quân sự Mỹ đặt tại Pituffik, phía bắc hòn đảo, vào ngày 28/3. Tuy nhiên, kế hoạch xem cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo của Đệ nhị phu nhân Mỹ đã bị hủy vì các cuộc biểu tình của người dân hòn đảo.
Huyền Lê (Theo BBC, Hill, AFP)