"Chúng tôi không cản trở việc xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine. Ngũ cốc có thể được xuất khẩu thông qua các cảng do Ukraine kiểm soát", Tổng thống Nga Vladimir Putin trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Rossiya-1 hôm 3/6.
Bình luận được ông Putin đưa ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đầu tuần này cáo buộc Nga đang phong tỏa các cảng Ukraine ở Biển Đen và kiểm soát khu vực ven biển Azov, khiến nước này không thể xuất khẩu hơn 20 triệu tấn ngũ cốc trong kho, gây mất ổn định an ninh lương thực toàn cầu, khiến giá thực phẩm tăng cao, nguy cơ dẫn đến nạn đói và khủng hoảng di cư.
"Cáo buộc này là trò bịp bợm. Thế giới sản xuất khoảng 800 triệu tấn lúa mì mỗi năm, trong khi Ukraine được cho là sẵn sàng xuất khẩu khoảng 20 triệu tấn, chỉ chiếm 2,5% sản lượng toàn cầu", Tổng thống Nga nhấn mạnh.
Tổng thống Nga Putin trả lời phỏng vấn hôm 3/6. Ảnh: Reuters.
Theo Tổng thống Nga, chính Ukraine đã rải thủy lôi tại những tuyến hàng hải dẫn đến các cảng xuất khẩu. Trong khi đó, Kiev cáo buộc hải quân Nga rải thủy lôi và điều tàu chiến phong tỏa Biển Đen.
"Tôi đã nói nhiều lần rồi, hãy để họ rà phá thủy lôi và cho những con tàu chở ngũ cốc ra khơi. Chúng tôi đảm bảo việc đi lại của tàu thuyền sẽ không gặp bất cứ vấn đề gì", ông Putin nói.
Ông gợi ý ngũ cốc Ukraine nên được xuất khẩu qua Belarus, Romania, Hungary và Ba Lan, nhưng bất kỳ hoạt động lưu thông nào qua Belarus sẽ yêu cầu phương Tây dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với nước này. Ông cũng nói rằng Moskva đã gần như hoàn tất rà phá thủy lôi tại các cảng của Ukraine hiện do lực lượng Nga kiểm soát.
"Một phương khác để xuất khẩu ngũ cốc là thông qua các cảng ở Biển Azov như Berdyansk, Mariupol do chúng tôi kiểm soát. Chúng tôi sẵn sàng đảm bảo việc xuất khẩu suôn sẻ, bao gồm cả ngũ cốc của Ukraine, thông qua tất cả cảng này", Tổng thống Nga cho hay. "Chúng tôi đã hoàn tất rà phá thủy lôi mà quân đội Ukraine rải ở đó và tạo ra những nền tảng hậu cần cần thiết".
Ông tuyên bố nước này đã sẵn sàng tăng lượng xuất khẩu ngũ cốc vào năm 2022-2023.
"Trong vụ mùa 2021-2022, chúng tôi sẽ xuất khẩu 37 triệu tấn ngũ cốc và sẽ nâng lên 50 triệu tấn trong năm 2022-2023", ông Putin cho biết.
Nga và Ukraine chiếm 29% lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu, chủ yếu được vận chuyển qua Biển Đen, và 80% lượng dầu hướng dương xuất khẩu trên khắp thế giới. Ukraine cũng là nước xuất khẩu ngô quy mô lớn.
Theo biên bản cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 21/5, thế giới chỉ còn đủ lúa mì trong 10 tuần và tình hình còn tồi tệ hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007-2008. Nhiều quốc gia trên thế giới ban lệnh cấm xuất khẩu lương thực, trong đó có lúa mì, để đảm bảo nguồn cung trong nước.
Ông Zelensky hồi đầu tuần cáo buộc Nga "đánh cắp" ít nhất nửa triệu tấn ngũ cốc của Ukraine và "tìm cách bán trái phép ở đâu đó". Đại sứ Ukraine tại Thổ Nhĩ Kỳ Vasyl Bodna hôm qua cũng cho rằng Nga chuyển "ngũ cốc đánh cắp" từ Ukraine tới nước ngoài, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ chưa phản hồi về cáo buộc này.
Vị trí của Biển Đen và Biển Azov. Đồ họa: Washington Post.
Huyền Lê (Theo CNN, Rossiya-1)