Sinh ngày 1/10/1937 tại xã Mỹ Tân, thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định.
Xuất thân trong gia đình cố nông, bản thân là công nhân điện.
Tham gia cách mạng tháng 6/1954.
Ngày vào Đảng Cộng sản Việt Nam: 14/8/1959
Ngày vào Đảng chính thức: 14/8/1960.
Trình độ học vấn: Kỹ sư điện phát dẫn
Lý luận chính trị: Cao cấp.
Tóm tắt quá trình công tác:
1954-1960: Công nhân điện Hà Nội; Uỷ viên Ban chấp hành công đoàn, Phó bí thư Đoàn nhà máy điện Hà Nội.
1961-1967: Học trong nước 2 năm, sau đó học Đại học về ngành điện phát dẫn tại Liên Xô, là Chi ủy viên Chi bộ lưu học sinh thành phố Donetsk...
1967-1969: Công tác ở Công trường 8438 thuộc Công ty Điện lực Hà Nội; Tổ trưởng Tổ thiết kế điện, Tổ trưởng Đảng.
1970-1973: Phó phòng thí nghiệm, Bí thư chi bộ, Đảng ủy viên, Trưởng ban Tuyên huấn Đảng ủy Sở điện III, Phó giám đốc Công ty Điện Nam Hà. Tỉnh ủy viên dự khuyết (1972).
1974-1976: Học trường Đảng cao cấp NAQ khóa 7.
1976-1980: Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên huấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam Ninh, Bí thư Thành ủy thành phố Nam Định.
11/1980-1987: Phó Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh Hà Nam Ninh, Đại biểu Quốc hội khóa 7, Uỷ viên Uỷ ban Kinh tế - Kế hoạch và ngân sách của Quốc hội. Uỷ viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa V.
1982: Bí thư Tỉnh ủy Hà Nam Ninh.
12/1986: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VI.
1987-6/1996: Phó trưởng ban Tổ chức Trung ương. Có thời gian kiêm Bí thư Đảng ủy cơ quan, kiêm Vụ trưởng Vụ Tổ chức Điều lệ và cơ sở đảng viên.
6/1991: Uỷ viên Trung ương Đảng khóa VII.
6/1996-4/2001: Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương bầu vào Bộ Chính trị, phân công giữ chức Trưởng ban Tổ chức Trung ương. Đại biểu Quốc hội khóa X.
4/2001: Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng, được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, được Ban Chấp hành Trung ương bầu vào Bộ Chính trị, phân công giữ chức Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương.
6/2001: Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa X được bầu giữ chức Chủ tịch Quốc hội.
23/7/2002: Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XI được bầu giữ chức Chủ tịch Quốc hội.