Ngày 20/6, TAND Cấp cao tại Hà Nội bắt đầu xem xét kháng cáo kêu oan của ông Chung trong vụ án mua chế phẩm Redoxy-3C làm sạch sông hồ, bị tòa sơ thẩm tuyên 8 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Trả lời HĐXX, cựu chủ tịch Hà Nội nhiều lần phủ nhận lời khai của bị cáo cùng vụ án là Nguyễn Trường Giang, cựu giám đốc Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Arktic. Ông cho rằng "chưa bao giờ chỉ đạo Giang về việc mua bán, kinh doanh" như lời khai của anh ta.
Ông Nguyễn Đức Chung khai tại phiên phúc thẩm, ngày 20/6. Video: Phạm Dự
Ông Chung nói, trên cương vị người đứng đầu thành phố đã đi tìm kiếm chế phẩm với mong muốn làm sạch nước sông, hồ ô nhiễm ở Hà Nội. Sau nhiều lần trao đổi, đàm phán với Công ty Watch Water (Đức) chế phẩm Redoxy-3C đã cho ra đời. Trong quá trình nhập Redoxy 3C về nước, ông Chung hai lần nhờ Giang nhập 100kg làm mẫu. Các công đoạn sau đó do Hà Nội và Công ty Thoát nước triển khai.
Theo ông Chung, Redoxy 3C không phải là sản phẩm độc quyền của Hà Nội mà đây là sản phẩm sản xuất theo đơn đặt hàng của Thủ đô. Từ đó mới có dòng chữ về người đặt hàng trên chế phẩm để thể hiện ý nghĩa của người đầu tiên đặt vấn đề về chất làm sạch sông hồ này với công ty của Đức.
Bị cáo Nguyễn Đức Chung. Ảnh: Phạm Dự
Về quy trình đàm phán mua bán, ông Chung phủ nhận chỉ đạo Võ Tiến Hùng, cựu tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội (bị cáo cùng vụ án), mua chế phẩm Redoxy-3C. Ông khẳng định mọi việc làm đều minh bạch. Ba đơn vị của thành phố quản lý việc mua bán sử dụng vốn Nhà nước.
"Tôi đã làm hết khả năng của mình để Hà Nội có được sản phẩm chất lượng nhất. Tôi đề nghị HĐXX cho trưng cầu giám định chất lượng redoxy 3C để thấy chất lượng của chế phẩm này như thế nào", ông Chung nói tại phiên toà phúc thẩm.
Cựu chủ tịch Hà Nội đang định trình bày thêm nhưng chủ toạ ngắt lời, cho hay: "Các tài liệu trong hồ sơ vụ án cho thấy việc nhập chế phẩm này rất có vấn đề. Kết quả của thanh tra, điều tra cũng có nhiều nội dung thể hiện rõ sự chỉ đạo của bị cáo Chung".
Trước cáo buộc Arktic là công ty gia đình, ông Chung phủ nhận toàn bộ cáo buộc của cơ quan công tố. Ông thừa nhận từng biết vợ cùng con trai và một người khác thành lập Công ty Arktic.
Nhưng tiền thành lập công ty của vợ hay của ai, ông Chung nói không biết. Tuy vậy, khi thấy con trai dấn thân vào kinh doanh, ông lập tức khuyên trở lại Australia học tập. "Hơn nữa, tôi có nguyên tắc là không bao giờ kể công việc cơ quan cho vợ và ngược lại", ông Chung nói.
Về mối quan hệ với Giang, ông Chung nói biết đây là người nhiều lần làm ăn với vợ mình. Ông có ba lần nhờ Giang mua giúp một số loại máy ở Đức để tặng công ty cây xanh trong việc cắt cây, mua 200 đèn led để tặng UBND quận Hoàn Kiếm lắp xung quanh hồ Gươm. Các lần này để làm với danh nghĩa là cá nhân để đi biếu, tặng chứ không phải việc mua bán của Hà Nội với Giang.
Bị cáo Nguyễn Trường Giang. Ảnh: Phạm Dự
Trả lời thẩm vấn sau đó, Giang cho hay giữ nguyên kháng cáo, mong toà phúc thẩm xem xét giảm nhẹ hình phạt. Trước phiên toà, Giang đã vận động gia đình khắc phục 1,1 tỷ đồng.
Ngược lại với những gì ông Chung khai, Giang cho rằng không phải họ hàng nhưng có quen biết với gia đình cựu chủ tịch Hà Nội do cung cấp một số hàng hoá cho siêu thị của vợ ông Chung. Giang khẳng định Arktic là công ty thuộc gia đình ông Chung và anh ta không góp vốn, làm thuê hưởng lương theo năm. "Việc mua bán các sản phẩm của công ty, trong đó có chế phẩm Redoxy 3C, đều do ông Chung chỉ đạo", Giang khai.
Từ năm 2016, Giang bắt đầu gặp ông Chung và được nhờ đi cùng đoàn công tác của Hà Nội để phiên dịch cho đoàn, dự triển lãm ở Đức. Quá trình công tác, Giang được tham gia cuộc họp với một số đối tác để trao đổi về chế phẩm xử lý nước thải do Công ty Watch Water sản xuất, không bàn về kế hoạch mua bán.
"Vậy ai chỉ đạo Arktic ký thỏa thuận phân phối độc quyền sản phẩm của Watch Water, bao gồm Redoxy 3C?", chủ toạ hỏi.
Giang cúi đầu, nhỏ giọng nói: "Chính anh Nguyễn Đức Chung chỉ đạo bị cáo thay mặt Công ty Arktic ký phân phối độc quyền hóa chất xử lý nước. Tuy vậy, bị cáo chỉ quản lý hoạt động công ty và làm theo chỉ đạo của người khác".
Theo bản án sơ thẩm, ông Chung với cương vị người đứng đầu thành phố đã đề nghị Công ty Watch Water nghiên cứu chế phẩm Redoxy-3C. Ông mong muốn đây là sản phẩm độc quyền của thành phố và Watch Water sau đó đồng ý bán giá "ưu đãi" 8,5 euro một kg.
Sau khi thử nghiệm 100 kg chế phẩm đầu tiên, ông Chung chỉ đạo miệng Tổng giám đốc Võ Tiến Hùng "giao mua chế phẩm Redoxy-3C qua Công ty Arktic". Công ty này do vợ ông Chung thành lập, góp 5 tỷ đồng, nhưng để Giang cùng một người khác đứng tên.
Cựu chủ tịch thành phố ban hành thông báo đàm phán mua độc quyền chế phẩm từ Đức, nhưng lại chỉ đạo ông Hùng không mua trực tiếp với giá ưu đãi, mà mua thông qua Arktic.
Từ năm 2016 đến 2019, theo chỉ đạo và được ông Chung tạo điều kiện, Arktic đã nhập khẩu hơn 489.000 kg chế phẩm Redoxy-3C với chi phí hơn 115 tỷ đồng. Arktic bán lại cho Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội giá hơn 151 tỷ đồng. Hành vi mua bán lòng vòng của hai công ty khiến Hà Nội bị thiệt hại 36,1 tỷ đồng.
Đây là vụ án thứ ba ông Chung bị xét xử. Tháng 12/2020, cựu chủ tịch Hà Nội bị TAND Hà Nội phạt 5 năm tù về tội Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước và một năm sau, ông nhận thêm 3 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án liên quan Nhật Cường.