Theo báo cáo Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước gửi Thủ tướng, giá dầu xuống thấp như hiện nay khiến kinh tế thiệt hại rất lớn. Những lợi điểm từ nhập khẩu xăng dầu giá thấp không thể bù đắp.
Hứng chịu thiệt hại lớn trong số các doanh nghiệp kinh doanh mảng xăng dầu theo Uỷ ban là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN). Trong quý I, PVN giảm tới gần 13.200 tỷ đồng so với cùng kỳ 2019, khi chỉ đạt 88.300 tỷ. Lợi nhuận sau thuế đạt 4.440 tỷ đồng, giảm 4.580 tỷ so với 2019.
Nguyên nhân sụt giảm doanh thu là giá dầu thô lao dốc trong gần 3 tháng qua. Tập đoàn này tính toán, giá dầu thô giảm xuống 30 USD một thùng, sẽ làm doanh thu bán dầu thô năm nay giảm 55.100 tỷ đồng.
Thu từ dầu thô là một trong khoản thu chính của PVN, vì thế sẽ khiến tổng doanh thu tập đoàn giảm 23.000-141.000 tỷ đồng. Riêng khoản nộp ngân sách từ nguồn thu dầu thô cũng giảm tương ứng hơn 3.110-18.600 tỷ đồng. Tính chung, PVN sẽ giảm nộp ngân sách 5.000-27.100 tỷ đồng so với kế hoạch được phê duyệt.
Nhân viên một cửa hàng xăng dầu của Petrolimex tại Long Biên (Hà Nội) bơm xăng cho khách hàng. Ảnh: Thái Anh
Ngoài giá dầu, Covid-19 bùng phát toàn cầu cũng ảnh hưởng tới tiến độ cung cấp vật tư thiết bị cho hàng loạt dự án, gây chậm trễ trong công tác lắp đặt, tiến độ vận hành. Các hoạt động dịch vụ của PVN như khoan, vận chuyển, hoá chất... đều bị tác động tiêu cực, một số công ty bị lỗ như Bình Sơn, PV Oil...
Tại Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), tình hình cũng không mấy sáng sủa. Trong quý I, tổng doanh thu Petrolimex gần 28.500 tỷ đồng, giảm hơn 1.700 tỷ so với cùng kỳ 2019. Tập đoàn này ước lỗ hơn 570 tỷ đồng quý I.
Dự kiến cả năm 2020, doanh thu Petrolimex giảm hơn 12.510 tỷ đồng, thấp hơn 1.140 tỷ so với kế hoạch. Nộp ngân sách nhà nước dự kiến giảm tương ứng khoảng 500 tỷ đồng so với kế hoạch 2020 nếu dịch kéo dài đến quý IV.
Petrolimex là doanh nghiệp có hệ thống phân phối phủ rộng toàn quốc trong khi xăng dầu là mặt hàng cần phải có đủ dự trữ tồn kho. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến họ bị thiệt hại nhiều. Trong quý I, giá xăng dầu thế giới giảm quá nhanh với biên độ lớn (giảm 60%) đã tác động đến giá vốn tồn kho của Petrolimex.
Tập đoàn này dự báo, trường hợp dịch vẫn diễn biến phức tạp, các hãng hàng không trong nước và quốc tế sẽ tiếp tục dừng các chuyến bay trong nước và quốc tế, nhu cầu vận tải đường thuỷ, đường bộ sụt giảm mạnh khiến sản lượng xuất bán xăng dầu thấp, dự trữ tồn kho tăng cao.
Không riêng PVN, Petrolimex, mới đây Công ty cổ phần Lọc hoá dầu Bình Sơn (BSR) - đơn vị vận hành Nhà máy lọc dầu Dung Quất cũng cho biết, lượng tồn kho có thời điểm tới hơn 90%. Do tồn kho cao và khoảng cách chênh lệch giữa giá sản phẩm với giá dầu thô thấp khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của BSR tháng 2 lỗ 313 tỷ đồng; luỹ kế 2 tháng đầu năm 2020 lỗ 228 tỷ đồng. Công ty này cho biết có thể sẽ phải dừng nhà máy lọc dầu Dung Quất trong một thời gian nếu nguồn cung xăng dầu vẫn tiếp tục dư thừa.
Để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Công Thương xem xét phương án giảm thuế xuất khẩu với xăng dầu sản xuất trong nước để PVN có thể xuất khẩu các sản phẩm này, giảm lượng hàng tồn kho, tăng nguồn vốn lưu động.
Ủy ban này kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét khoanh nợ gốc, kéo dài thời hạn vay của các hợp đồng tín dụng, không tính lãi phạt trên lãi và gốc chậm trả trong thời gian dịch, được cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho một số các tập đoàn, tổng công ty. Ngân hàng Nhà nước cũng cần sớm có hướng dẫn thủ tục để các tập đoàn, tổng công ty sớm tiếp cận được gói hỗ trợ tín dụng 250.000 tỷ đồng nghìn tỷ đồng.
Còn Bộ Tài chính được đề nghị xem xét phương án giảm thuế VAT, lùi thời hạn nộp thuế, miễn giảm khoản chậm nộp tiền thuế... cho các tập đoàn, tổng công ty.
Anh Minh