Trao đổi với VnExpress, luật sư Phạm Công Út - người bảo vệ quyền lợi cho ông Huỳnh Văn Nén trong giai đoạn giải quyết bồi thường oan sai - cho biết, tổng cộng ông Nén yêu cầu bồi thường 7 khoản, tương đương 18 tỷ đồng, cho hơn 15 năm ngồi tù oan.
Bao gồm: Tổn hại tinh thần cho ông Nén, chi phí nhờ luật sư, thu nhập thực tế bị mất, tiền thăm nuôi, tổn hại sức khỏe, chi phí kêu oan và tổn thất tinh thần, danh dự nhân phẩm cho cha mẹ vợ con.
Trong lần thương lượng thứ 3 vào 31/8, ông Nén đồng ý hạ mức yêu cầu bồi thường xuống còn hơn 14 tỷ đồng, còn TAND tỉnh Bình Thuận chấp nhận con số 10,2 tỷ đồng.
Trong đó, cả tòa án và ông Nén đều chấp nhận mức bồi thường cho 4 khoản tương đương hơn 2,65 tỷ đồng gồm: tổn hại sức khỏe 932 triệu đồng; chi phí nhờ luật sư 172,5 triệu đồng; thu nhập thực tế bị mất 1,184 tỷ và 364 triệu đồng tiền thăm nuôi.
Riêng 3 khoản còn lại là tổn hại sức khỏe, ông Nén yêu cầu bồi thường 3 tỷ đồng tòa chấp nhận mức 2,1 tỷ. Khoản tổn thất về tinh thần và danh dự cho người thân, ông Nén yêu cầu 4,2 tỷ đồng nhưng tòa chấp nhận 3,7 tỷ bởi mẹ ông Nén đã chết nên không được xem xét. Riêng khoản đòi bồi thường chi phí kêu oan, gia đình ông Nén yêu cầu 5,1 tỷ đồng nhưng tòa chấp nhận 1,5 tỷ.
Theo luật sư Út, trong suốt hơn chục năm kêu oan cho ông Nén, người cha già đã bán 3 thửa đất ở quê, người anh rể cũng phải bán 9 hecta đất, còn ông Nguyễn Thận (thầy của ông Nén) cũng bán cả nhà đất cho đi kêu oan cho học trò. Những giấy tờ này cũng được nộp cho tòa để xem xét. Tuy nhiên, do mức bồi thường của hai bên còn chênh nhau nên lần thương lượng thứ 3 bất thành.
Nhiều khoản bồi thường cho ông Nén bị tòa bác trong lần thương lượng thứ 4 khiến ông bức xúc. Ảnh: Phước Tuấn.
Trong buổi thương lượng lần thứ 4 ngày 14/10 do Phó chánh án TAND tỉnh Nguyễn Thị Hiệp Hòa chủ trì, cả hai bên vẫn thống nhất mức bồi thường cho 4 khoản là 2,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, những khoản còn lại bất ngờ bị tòa bác bỏ dù những lần trước đã gần đạt mức thỏa thuận.
Theo kết luận giám định sức khỏe ông Nén bị tổn thương 63%, tòa Bình Thuận chỉ chấp nhận khoản 35 triệu đồng chi phí chữa mắt vì đã có hóa đơn. Những tổn hại khác cơ quan này cho rằng chỉ được xem xét khi phát bệnh và có chứng từ rõ ràng.
Mức bồi thường chi phí kêu oan được tòa ấn định là 12 triệu đồng một năm, tổng cộng chấp nhận bồi thường cho ông Nén và gia đình 200 triệu đồng.
Lần này, yêu cầu bồi thường tổn thất tinh thần, danh dự cho người thân ông Nén không được tòa xem xét. Đại diện cho ông Nén, ông Thận Nguyễn cũng không đồng ý với TAND tỉnh Bình Thuận về việc sẽ tách các khoản đã thương lượng thành (2,6 tỷ đồng) ra để ứng trước. Hiện việc thương lượng giữa hai bên vẫn chưa đạt được thỏa thuận cuối cùng.
Theo ông Nguyễn Thận, việc toà bất ngờ bác bỏ hết những thỏa thuận trước đó và không chấp nhận bồi thường khoản tổn thất tinh thần cho ông Nén trong "kỳ án" vườn điều khiến ông vô cùng bức xúc, đứng dậy bỏ ra khỏi phòng.
"Kết thúc buổi làm việc tôi có hỏi đại diện tòa Bình Thuận về việc có tiếp tục thương lượng nữa hay không. Chị Hòa nói tòa sẽ có bản hướng dẫn sau. Chúng tôi vẫn giữ quan điểm tiếp tục giải quyết bằng con đường thương lượng. Việc phải khởi kiện TAND tỉnh để yêu cầu đòi bồi thường oan sai cho một người tù đã chịu quá nhiều mất mát là không có lợi cho cả hai bên", ông Thận nói.
Theo nội dung vụ việc, tháng 4/1998, ông Nén bị cho là dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp nhẫn vàng. Hơn 2 năm sau TAND Bình Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Nén tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản; tổng hợp hình phạt là tù chung thân.
Trong thời gian bị điều tra vụ án này, ông Nén và 9 người bên vợ bị cáo buộc giết bà Dương Thị Mỹ trong "kỳ án vườn điều" xảy ra 5 năm trước. Do không chứng minh được hành vi phạm tội, 12 năm sau đó cơ quan điều tra phải minh oan cho họ, bồi thường gần một tỷ đồng. Riêng ông Nén đang thi hành bản án chung thân nên không được giải quyết.
Là người duy nhất trong lịch sử tố tụng Việt Nam mang 2 án oan về tội Giết người, cuối năm ngoái, ông Nén được TAND Bình Thuận công khai xin lỗi tại địa phương do cảnh sát tìm được hung thủ giết bà Bông. Hồi tháng 4, ông Nén nộp đơn yêu cầu TAND Bình Thuận bồi thường 18 tỷ đồng do bị kết án oan trong hai bản án.
Chánh án TAND Tối cao sau đó chỉ đạo TAND tỉnh Bình Thuận cần tạo điều kiện và giải quyết theo hướng có lợi cho ông Nén. Những khoản không cần phải hỏi hóa đơn, nếu xét thấy hợp lý nên thỏa thuận.
Hải Duyên