Ngày 9/12, Ủy ban Kiểm tra Trung ương thông báo kết luận tại kỳ họp thứ 41 (từ ngày 4 đến 6/12). Theo đó, liên quan đến dự án mở rộng sản xuất giai đoạn II – Công ty gang thép Thái Nguyên (dự án TISCO II), cơ quan kiểm tra nêu rõ vi phạm của Ban thường vụ Đảng ủy Tổng công ty thép Việt Nam (VNS), Ban cán sự đảng Bộ Công thương và một số cá nhân được nêu dưới đây đã "ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng, đến mức phải xem xét kỷ luật".
Ban thường vụ Đảng ủy VNS đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Tổng công ty có nhiều vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong thực hiện dự án TISCO II.
Những vi phạm, khuyết điểm đó đã "gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, nhiều cán bộ, đảng viên liên quan bị xử lý hình sự, gây bức xúc trong xã hội".
Chịu trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy VNS, là các ông Nguyễn Kim Sơn, Đặng Thúc Kháng - nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty.
Ông Lê Phú Hưng, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng giám đốc và ông Trịnh Khôi Nguyên, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Phó tổng giám đốc VNS cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy và trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công.
Chịu trách nhiệm chính, trực tiếp về những vi phạm, khuyết điểm trong triển khai thực hiện dự án TISCO II, về phía VNS gồm: ông Mai Văn Tinh, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT; ông Đậu Văn Hùng, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng giám đốc. Còn ở Công ty gang thép Thái Nguyên là ông Trần Văn Khâm, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Chủ tịch HĐQT; ông Trần Trọng Mừng, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Tổng giám đốc; ông Ngô Sỹ Hán, nguyên Ủy viên Ban thường vụ Đảng ủy, nguyên Phó tổng giám đốc.
Ông Hoàng Trung Hải, Bí thư Thành ủy Hà Nội. Ảnh: Võ Hải
Thông báo của cơ quan kiểm tra cho hay, ông Hoàng Trung Hải - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, trong thời gian giữ cương vị Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó thủ tướng đã có vi phạm, khuyết điểm khi cho một số ý kiến chỉ đạo đối với dự án TISCO II.
Các ông Văn Trọng Lý, Nguyễn Hữu Vũ - nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; ông Nguyễn Văn Tài, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Kinh tế ngành; ông Đỗ Cảnh Dương, Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, Bộ Tài nguyên Môi trường, nguyên cán bộ Văn phòng Chính phủ có vi phạm, khuyết điểm trong tham mưu lãnh đạo Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo đối với dự án.
Cùng với tập thể và các cá nhân nêu trên, Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhận thấy, Ban cán sự đảng Bộ Công Thương đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để Bộ Công Thương có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với dự án TISCO II.
Ông Vũ Huy Hoàng, Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng (giai đoạn 2007 – 2016) chịu trách nhiệm chính về những vi phạm, khuyết điểm của Ban cán sự đảng Bộ Công Thương liên quan đến dự án.
Các ông nguyên Ủy viên Ban cán sự đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương: Lê Dương Quang, Đỗ Hữu Hào cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban cán sự đảng Bộ này và trách nhiệm cá nhân trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công.
Dự án TISCO II được phê duyệt năm 2005 với tổng vốn hơn 3.800 tỷ đồng (hơn 242 triệu USD) với hai gói thầu chính. Gói thầu mỏ sắt Tiến Bộ đã hoàn thành đưa vào sử dụng với giá trị thanh toán là trên 224 tỷ đồng. Gói thầu EPC dây chuyền công nghệ luyện kim được tổ chức đấu thầu và tập đoàn xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) trúng thầu với giá hơn 160 triệu USD.
Năm 2013, dự án được Chủ tịch HĐQT Công ty gang thép Thái Nguyên phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư hơn 8.100 tỷ đồng (tăng trên 4.200 tỷ đồng). Tuy nhiên Thanh tra Chính phủ cho rằng việc điều chỉnh này "không có cơ sở".
Tại thời điểm cơ quan thanh tra vào cuộc (năm 2017), tổng giá trị TISCO thanh toán cho dự án là hơn 4.400 tỷ đồng; trong đó thanh toán cho MCC trên 92% giá trị hợp đồng nhưng các hạng mục đều chưa hoàn thành. Đến năm 2013, MCC và các nhà thầu đã dừng thi công. "Hiện một số thiết bị đã gỉ sét, hư hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng dự án, thiệt hại vốn đầu tư", kết luận thanh tra nêu.
Tháng 4/2019, cơ quan cảnh sát điều tra (C03) thông báo đã khởi tố vụ án về tội Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí khi điều tra mở rộng 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật xảy ra tại dự án. Hai cựu sếp của Tổng công ty Thép Việt Nam và ba người từng lãnh đạo Công ty gang thép Thái Nguyên bị bắt.
Ông Hoàng Trung Hải năm nay 60 tuổi, giữ cương vị Phó thủ tướng từ tháng 8/2007. Tại đại hội Đảng lần thứ XII (2016), ông Hải được bầu vào Bộ Chính trị. Từ năm 2016 đến nay, ông Hoàng Trung Hải làm Bí thư Thành uỷ Hà Nội.